روزنامه ایران
1397/05/03
سفری در جستوجوی نوشتن
سعید طباطبایی
عضو هیأت امنای بنیاد استادمحمد
«خورشید هنر درخشنده است اما دیدارش برای هر چشمی میسر نیست؛ هر کسی با هر چشمی، با هر دلی، با هر خوی و خصلتی نمیتواند آن جهان ناب را ببیند، تاب آورد و درکش کند.»
محمود استادمحمد
بیشک دغدغه نخست محمود استادمحمد خلق درام بود و برای جستن فضایی که بتواند در آن به خلق و آفرینش درام بپردازد، راهی سفر زندگی شد. سفر زندگی او، بیگمان سفری بود در جستوجوی نوشتن و خلق درام؛ درامی که آبشخورش در خاک و فرهنگ ایران امروز باشد. فضاهای گوناگون نمایشنامههای او، همه به یک غایت اشاره دارد، ساخت جهانی متعلق به ایرانی امروز. جهانی سرشار از دغدغههای انسانی که درگیرودار روابط اجتماعی است. فردیتی در مقابله با اجتماع و در عین حال تن داده به شرایط اجتماعی. محمود استادمحمد، درام را در چنین فضایی جسته است. در چنین فضایی آن را شکل داده و نگاشته است و با همین رویکرد به نقد شرایط اجتماعی و تنهایی انسان میپردازد. شاید کم نباشند نویسندگانی که در آثارشان به تنهایی آدمی و درگیری او با شرایط اجتماعی زمانه خود پرداخته باشند اما حداقل در ایران و بویژه در نمایشنامهنویسی معاصر کمتر سراغ داریم که این دغدغه در دل زیستبوم نویسنده و با وامگیری از عناصر این زیستبوم به تألیف درآید. اگر بتوانیم دو جریان غالب نوشتن نمایشنامه در ایران را، یکی در قالب درام کلاسیک و به سبک و شیوه کلاسیک غربی بازشناسایی کنیم و دیگری را در خرق عادت و ساختارشکنی در فرم و ژانر و مدیوم، باید راه نوشتن محمود استادمحمد را راه سوم خواند. از سویی، دغدغه شوریدن بر فرم در آثار او در یک محدوده معنایی مشخص باقی میماند و از سوی دیگر، از تن دادن به ساختارهای مألوف نیز میگریزد. در زبان نیز راه اغراق نمیپیماید. شاید از آن رو که دانسته است حداقل نمایشنامه، محل چندان مناسبی برای بازیهای فرمی زبان نیست. او راهی میانهتر را انتخاب میکند و البته از تجربههای جدید نیز نمیگریزد. نمایشنامههای او، پیشنهادهایی در حوزه نوشتن برای نویسندگان تازهجوی نمایشنامهنویسی است.
بیشک دغدغههای اجتماعی و سیاسی زمانه او، بر اثر شتاب تغییر در ایران معاصر، دیگر رنگ باخته است، اما میتوان در کشفهای او، از جهان درام بسیار آموخت. پس شاید بد نباشد که این نوشته کوتاه را با پیشنهاد خواندن نمایشنامههای او که در قالب هفت کتاب منتشر شده است به مخاطبان و علاقهمندان به پایان برم؛ هفت کتابی که هفده نمایشنامه را در برگرفته است و خواندنش گشت وگذاری با محمود استاد محمد در جهان درام است. پس به این گشت وگذار خوش آمدید.
سایر اخبار این روزنامه
رمزگشایی تازه از پرونده واردات خودرو
ستونها و باکسهای خواندنی «ایران»
سفری در جستوجوی نوشتن
تکذیب انتصابات فامیلی در شهرداری
دستور توقف
3 تصمیم مهم مجلس
در انتظار نشست اتحاد
13 زندانی از <بند> رها شدند
تأمل جدی در عملی کردن وحدت
آنکارا به تحریمها علیه ایران نمیپیوندد
حمایت اجتماعی از کودکان؛ ضرورت جامعه امروز
سلام ایران
نظــــــــر مـــــردم
پیشنهاد مخاطــب
رژیم صهیونیستی جت جنگنده سوریه را هدف قرار داد