پیش نیازهای حل مشکل آب در شرق کشور

 وزیر نیرو با تایید طرح انتقال آب دریای عمان به استان های شرقی کشور به بررسی و تشریح پیش نیازهای حل مشکل آب در شرق کشور پرداخت. به گزارش «خراسان رضوی»، رضا اردکانیان در همایش ملی «چالش‌های آب در شرق کشور، نقش مردم و تدابیر حاکمیت» که با حضور استانداران خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی و همچنین مدیران ملی و منطقه‌ای آب  استان‌های شرقی کشور و نمایندگان این سه استان در مجلس شورای اسلامی در مشهد برگزار شد، پس از استماع گزارش‌ها و درخواست‌های استانداران و نمایندگان سه استان درباره بحران آب و تأثیرات امنیتی و اجتماعی آن در  کریدور شرق کشور، اظهار کرد: اگر بنای برگزاری این‌گونه همایش‌ها و این گزارش‌ها این باشد که وزیر نیرو در زمینه درخواست‌ها درباره انتقال آب و بحث دریای عمان چه نظری دارد، باید بگویم راه ساده‌اش برای یک وزیر این است که بگوید بنده که چند وقت در این سمت هستم، یک تصمیم بگیرم و وجاهت ملی هم داشته باشم و تا 10 الی 15 سال آینده اگر این تصمیمات توجیه‌پذیر نبود هم می‌نشینیم و یک سری توجیهاتی سر هم می‌کنیم. کما این که ما اکنون داریم این کار را نسبت به گذشتگان می‌کنیم. اما پاسخ ساده مسئله در این است که بگوییم حتماً این کار را می‌کنیم و این کار را هم حتماً می‌کنیم و این اعتقاد مربوط به امروز نیست و به اعتقاد بنده حفظ حیات در منطقه شرق و مرکز کشور یک مسئله امنیت ملی است، این جمعیت 10 میلیونی کریدور شرق کشور نه‌تنها باید تثبیت شود بلکه باید اضافه هم بشود. اردکانیان تأکید کرد:  اگر سراغ مهار آب‌های مرزی رفتیم به دلیل این نبود که بعد از هزینه 25  هزار میلیارد تومان امروز بنشینیم و اختلافات بین‌شهری و استانی کشور را حل کنیم، قرار بر این بود و هست که به‌گونه‌ای عمل شود که همه در خدمت پایدار کردن امنیت ملی ما باشد، لذا تردید  نکنید اگر قرار است این همایش دوروزه برگزار شود که بحث انتقال آب دریای عمان از داخلش خارج شود، به شما بگوییم همین ابتدای همایش این درآمد (تایید شد). وزیر نیرو در ادامه گفت: به‌عنوان یک کارشناس آب وظیفه‌دارم موضوعاتی را مطرح کنم که کاملاً مربوط به شیرین کردن آب دریا و انتقال آن است که تصمیم باید به‌نوعی دارای برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت باشد، مجموعه آن‌ها شروع به عملیاتی شدن کند تا موفق به حفظ حیات پایدار در کریدور شرق کشور شویم؛ در غیر این صورت  صرف پرداختن به بخشی که مطالبه عمومی روی آن باشد و بدون توجه به دیگر ابعاد،  در آینده ما تصمیم گیران را پشیمان تصمیمات خود خواهد کرد؛ چون در نهایت مشکل اصلی برطرف نخواهد شد و پیچیده‌تر هم خواهد شد. اردکانیان به موضوع گرم شدن کره زمین اشاره کرد  و گفت: نباید تصمیمی اتخاذ شود که فاقد آینده‌پژوهی باشد و ما معتقد هستیم که هم چالش‌های ملی و منطقه‌ای داریم و هم چالش‌های داخلی و منطقه‌ای محدود لذا در این‌گونه همایش‌ها باید فرصت به کسانی که نظر متفاوت دارند، داده شود تا همه ابعاد مسئله دیده شود. پیش نیاز ها چیست؟ وزیر نیرو پیش‌نیازهای حل مشکل آب کریدور شرق کشور را این‌گونه بیان کرد:  حل مشکل مدیریت آب رابطه مستقیمی با پایبندی به اخلاقیات دارد و در هیچ جای دنیا بدون پایبندی جامعه به اخلاق مشکلی حل‌نشده است و نمی‌شود، لذا این که وزارت نیرو بگوید من مسئول تأمین و تخصیص آب هستم، بقیه آن به ما مربوط نیست و جهاد کشاورزی بگوید ما به دنبال امنیت غذایی هستیم و به ما ربطی ندارد و صنعت هم بگوید ما مسئول اشتغال هستیم و باید آب به ما برسانید و محیط‌زیست هم نسبت به همه این‌ها مدعی شود؛ این فقط زمان را از ما می‌گیرد و مشکل را پیچیده‌تر می‌کند. وی تصریح کرد: البته نقش وزارت متولی بسیار سنگین‌تر است، لذا تنها متولی موضوع آب یک دستگاه نیست اگرچه انجام این کار در سطح ستادها بسیار مشکل است ولی درسطح  استان‌ها به‌راحتی این موضوع قابل انجام است، از این رو این سه استان اگر می‌خواهند مشکل آب را حل کنند باید آن را یک مسئولیت مشترک تلقی و برنامه کار و پروژه‌هایی را تعریف کنند که همه دستگاه‌ها در آن سهم و نقش داشته باشند. وی افزود: برای تقویت این موضوع میان بخش‌ها بنده به‌عنوان وزیر نیرو اعلام می‌کنم هر اختیاری که لازم است از این وزارت به کمیته‌های سازگاری باکم آبی استان‌ها تفویض شود، انجام خواهد شد. تهیه طرح آمایش آب محور استانی وزیر نیرو یادآور شد: تهیه طرح آمایش آب محور استانی سومین پیش‌نیاز مدنظر است که می‌توان با توجه به تجارب موفق استانی در طرح‌های آمایشی، یک بازنگری در این طرح‌های آمایش سرزمینی انجام و موضوع آب به‌عنوان یک محور تبدیل شود. وی افزود: موضوع امنیت آبی در  مسیر انتقال‌های حوزه به حوزه باید جدی گرفته شود. وزیر نیرو پیش نیاز بعدی را ندمیدن و نکوبیدن بر طبل جنگ آب بیان کرد و گفت: 15 سال پیش کسانی که موضوع جنگ آب را تئوریزه کردند، اگرچه افراد بزرگی در دنیای آب بوده‌اند ، دل درگرو مصالح و منافع رژیم صهیونیستی داشته و به دنبال آن بودند موضوع حق آبه ها را کم‌رنگ کنند و مالک آب را کسانی بدانند که بهره بری بیشتری از آب دارند و جنگ آب را از آن زمان شروع کردند، زیرا می‌دانستند این اتفاق بعد از عملیاتی شدن به جنگ آب منجر خواهد شد. وی افزود: این موضوع را طرح کردند تا تنازع سر موضوع آب را عادی کنند و ما باید حواسمان باشد در این زمین‌بازی نکنیم و اگر بازی کردیم از آن خارج شویم و این عادی کردن  نزاع بر سر آب نه‌تنها کشور ما بلکه ظرفیت به آتش کشیدن خاورمیانه را هم دارد، لذا باید بدانیم این موضوع خیلی بزرگ‌تر از رقابت‌های بین استانی است و نباید به آن دامن زد و اگر رسمیت پیدا کرد قابل جلوگیری نیست. توجه به اقتصاد آب  وی وجود آمارهای دقیق را پیش‌نیاز بعدی در این زمینه بیان کرد و گفت: سرمایه‌گذاری‌های سنگینی که قرار است در کریدور شرق کشور انجام شود باید بر اساس آمارهای دقیق صورت بگیرد. موضوع بعدی اقتصاد آب است به‌طور مثال بطری‌های نیم لیتری آب که امروز در بازار به فروش می‌رود 1000 تومان قیمت دارد و اگر بخواهیم قیمت یک مترمکعب را بر اساس این نرخ تعیین کنیم قیمت آن 2 میلیون تومان می‌شود درحالی‌که ما این‌یک مترمکعب آب را باقیمت 500 تومان یعنی یک چهارهزارم در اختیار مردم قرار می‌دهیم، به همین دلیل جایگزینی می شود برای جارو کردن و تمیز کردن اتومبیل و خیلی استفاده‌های نامشروع و نامعقول دیگر. وزیر نیرو به مصرف 9 میلیاردی بخش کشاورزی سه استان  کریدور شرق از کل مصرف 11 میلیارد مترمکعبی این استان‌ها اشاره کرد و گفت: اگر به بیانات رهبری در خصوص ارتقای 10 درصدی بهره‌وری در بخش کشاورزی توجه کنیم، می‌توانیم نیاز خودمان به آب در بخش‌های شرب و صنعت را پوشش دهیم اما یکی از دلایل عدم توفیق در این خصوص بی توجهی به اقتصاد آب در بخش کشاورزی است. وزیر نیرو تأکید کرد: وزارت نیرو پشتیبان همه طرح‌هایی است که تضمین‌کننده حفظ حیات مسکون در کریدور شرق کشور است. روایت استاندار از وضعیت منابع آبی استاندار خراسان رضوی نیز در این همایش بابیان این که امروز مخازن آب زیرزمینی شرق کشور بیش از 4/1 میلیارد مترمکعب در سال است و در مقابل درصد برداشت از حجم آب‌های تجدید پذیر ، بیش از ظرفیت و به میزان ۱۲۰ درصد است، گفت: سه استان شرقی کشور درمجموع با 27 درصد مساحت و 13 درصد جمعیت کشور ازنظر بارش‌ها طی 40 سال گذشته با 4 درصد کاهش بارندگی در هر دهه و 12 درصد کاهش روان آب در هر 10 سال مواجه بوده است. رشیدیان  بابیان این که به‌منظور مقابله با این شرایط و مدیریت آن برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است، افزود: در این زمینه مخازن ذخیره آب شرب شهری از سال 92 تاکنون به میزان  164 درصد رشد داشته است. وی افزود:  همچنین مخازن آب شرب روستایی در این مدت  به میزان 71 هزار و 905 مترمکعب معادل با 30 درصد افزایش داشته است. استاندار، اتمام تصفیه‌خانه‌های فاضلاب خین عرب و التیمور و افزایش ظرفیت تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شهر مشهد از 100 هزار مترمکعب به 263 هزار مترمکعب در روز و افتتاح شبکه جمع‌آوری فاضلاب حاشیه شهر مشهد را از دیگر اقدامات برشمرد. رشیدیان بابیان این که در خراسان رضوی در ابتدای شروع فعالیت دولت تدبیر و امید به 980 روستا آب‌رسانی با تانکر انجام می‌گرفت، افزود: با تکمیل و بهره‌برداری از 51 مجتمع آب‌رسانی روستایی این تعداد به 520 روستا با جمعیت تحت پوشش 248720 نفر کاهش یافت. سید دانیال محبی استاندار سیستان و بلوچستان نیز در این همایش با ارائه گزارشی درباره وضعیت بحران آبی حاکم بر کریدور شرقی کشور بر لزوم توجه و تسریع در اجرای طرح‌های تأمین آب این منطقه از کشور تأکید کرد و درباره تهدیدات ناشی از بی‌آبی این منطقه هشدار داد. وی همچنین خواستار تشکیل شورای ملی و راهبردی برای احیای دریاچه هامون و حل مشکل حقابه دریاچه هامون شد و گفت: اگر قرار است آب دریای عمان را به استان‌های شرقی انتقال دهیم، باید بر اساس مطالعات کارشناسی شده و دقیق باشد. استاندار خراسان جنوبی از دیگر سخنرانان این همایش بود و بابیان این که در شرایط حاضر به بیش از 500 روستای استان خراسان جنوبی با تانکر آب‌رسانی می‌شود گفت: تا چه زمانی قرار است این آب‌رسانی با تانکر ادامه داشته باشد و مردم این استان از داشتن  حداقل آب شرب محروم باشند؟ محمدمهدی مروج الشریعه با ارائه گزارشی از وضعیت صنعتی و کشاورزی کریدور شرقی کشور گفت: این کریدور که از مرز چابهار در سیستان و بلوچستان تا مرز سرخس در خراسان رضوی امتداد دارد دو هزار کیلومتر است که 10.5 میلیون نفر جمعیت در آن ساکن است اما به دلیل مسائل کم‌آبی داشته‌های صنعتی و کشاورزی این کریدور رو به اضمحلال است و باید برای برطرف کردن مشکل کم‌آبی این کریدور دست‌به‌کار شد. حمید بنایی رئیس مجمع نمایندگان استان نیز از سخنرانان این همایش بود که با تأکید بر اجتناب‌ناپذیر بودن انتقال آب دریای عمان به استان‌های شرقی کشور، گفت: مردم در شرایط فعلی از ما عمل می‌خواهند و اگر قرار است این طرح اجرایی شود باید تسریع شود.