«همدلی» در گفت‌و‌گو با برخی از فعالان بازارعلت پنج رقمی شدن نرخ دلار را بررسی کرد

سر و صدای عجیب ارز
دلار روز گذشته خود را تا 11هزارتومان بالا کشید
همدلی| دلار دیروز دوباره رکورد زد؛ این‌بار تاریخی‌تر از هیمشه صفرها در مقابل این واحد پولی جمع شده‌ بودند تا اسکناسی را که در روزهای اول سال جاری با قرارگیری در کانال پنج هزار تومانی روی میز معامله می‌رفت، پنج رقمی وارد خرید و فروش شود. مصطفی خانزادی، کارشناس بازار ارز، علت این رشد بی‌سابقه را کمبود عرضه دلار از سوی بانک مرکزی می‌داند و به «همدلی» می‌گوید: «دلار روز شنبه با قیمت 9500 تومان فروخته می‌شد که در اواسط پایانی همان روز، با رسیدن به 10 هزار تومان رکورد زد و در ساعات اولیه روز یکشنبه نیز این ارز با 10 هزار و 600 تومان معاملات را کلید زد و طولی نکشید تا به 11 هزار تومان برسد.» او در ادامه از بالا رفتن نرخ یورو در کنار دلار نیز حکایت می‌کند تا بگوید که این ارز نیز از یازده هزار و 600 تومان اوایل صبح یکشنبه به 13 هزار و 200 تومان رسید و همه را غافلگیر کرد.» این کارشناس بازار ارز، علت رشد دلار را کمبود اسکناس و نبود عرضه کافی از سوی بانک مرکزی و مهمتر از همه وجود خریدارانی عنوان می‌کند که همیشه برای این قیمت‌های نجومی پول و سرمایه کافی دارند و با شنیدن خبرهای نوسان در این بازار اولین کاری که می‌کنند سرزدن به صرافی‌های چهارراه‌استانبول برای احتکار این ارزهاست.
خبر بالا رفتن ارزها در چهارراه‌استانبول که حتی جمهوری را نیز نا آرام‌تر کرده بود تا سکه با رسیدن به چهار میلیون تومان روی کانال‌های مجازی خودنمایی کند، با واکنش برخی از بهارستانی‌ها نیز همراه بود تا در پاسخ به افرادی که منتظر سقوط قیمت‌ها در پی تغییر رئیس کل بانک مرکزی بودند، بگویند که اقتصاد ایران از ریشه مشکل دارد و راه‌کار درمان آن تغییر افراد نیست و بلکه تحولی اساسی در سیاست‌های بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار است.


دیروز در چهارراه‌استانبلول و جمهوری وقتی قیمت دلار و سکه دوباره هیجانی شد، برخی از بهارستانی‌ها دوباره به یاد سیاست استقلال بانک مرکزی افتاده بودند. نا آرامی‌های مهمترین بازارهای پایتخت در حالی برای بهارستانی‌ها تبدیل به دغدغه‌ای اساسی شده که به باور بسیاری از کارشناسان، با تغییر سیف و روی کار آمدن عبدالناصر همتی، لزوم توجه بر استقلال نهاد سیاست‌گذار پولی در کشور بیشتر از گذشته احساس می‌شود و هشدارها در این‌باره بلندتر از گذشته به گوش می‌رسند.
این در حالی است که گروهی دیگر از تحلیلگران سیاست‌های پولی و مالی کشور معتقد هستند که بانک مرکزی هم‌اکنون و حتی در گذشته نیز از استقلال کافی برخوردار بوده و این بانک می‌توانست در برابر فشارها و خواسته‌های دولت ایستادگی کند، و اگر این مقاومت را در برابر دستورات دولتی از خود نشان نداده به این معناست که مستقل عمل کرده و به دلخواه خودش زیر سایه دستورات دولت رفته است. هر چه هست، این روزها صدای هشدارها به پیاده‌سازی این سیاست بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد و برخی از نمایندگان مجلس نوسانات شدید ارزی و سکه در جمهوری و چهارراه‌استانبول را ناشی از بی‌توجهی به این مورد می‌دانند.
استقلال بانک مرکزی را دریابید
در میان هیاهوی دلار که روز گذشته با رسیدن به 11 هزار تومان همه نگاه‌ها را به سمت چهارراه‌ستانبول چرخانده بود، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، به خانه ملت گفت: «رئیس کل جدید بانک مرکزی باید به وضعیت مطالبات بانک ها رسیدگی و به استقلال بانک مرکزی توجه جدی کند.» محمد حسن‌نژاد، با بیان اینکه یکی از مسئولیت‌های مهم رئیس کل جدید بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است، افزود: «نباید نرخ ارزها خارجی بصورت نجومی رشد کند و بانک مرکزی باید با ابزارهای اقتصادی بازار را مدیریت کند.»
او ادامه داد: «مهار نرخ تورم یکی دیگر از اقداماتی است که ریاست جدید بانک مرکزی باید به انجام این مهم توجه داشته باشد همچنین ایجاد ثبات در اقتصاد را پگیری کند.»
‌ وقتی بازار ارز و سکه طلا حساب و کتابی ندارد
حسن نژاد در ادامه گفت: «در حال حاضر نوسانات بازار ارز و سکه طلا به اندازه‌ای بوده که مردم احساس می‌کنند بازار حساب و کتابی ندارد که وضعیت مذکور تبعات مناسبی برای اقتصاد کشور در پی ندارد و جلوگیری از افزایش نقدینگی و مدیریت نقدینگی و همچینین توجه به ضرورت استقلال بانک مرکزی از موضوعات بسیار مهمی است که باید مورد توجه رئیس کل بانک مرکزی قرار بگیرد.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، یادآور شد: «برخورد جدی با موسسات مالی غیرمجاز،توجه به موضوع کفایت سرمایه بانک ها،رسیدگی به مطالبات بانک ها و واقعی شدن ذخیره گیری بانک ها، از اقداماتی است که باید مدنظر مدیریت بانک مرکزی باشد.»
مشکل ریشه‌ای در بانک مرکزی است
اما یکی دیگر از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس، چندین عامل را برای افزایش قیمت دلار عنوان کرد که مهمترین آن‌ها به خود بانک مرکزی ارتباط دارد. کاظم دلخوش، روز گذشته به خانه ملت گفت: « دلایل مختلف داخلی عامل اصلی افزایش نرخ دلار است. ما در بانک مرکزی مشکل ریشه‌ای داریم، نباید انتظار داشته باشیم با تغییر مدیریت نوسانات قیمت در بازارهای مختلف رخ ندهد.»
او افزود:« یکی از دلایلی که باعث شد دلار به 10 هزار تومان برسد، هدف استقلال بانک مرکزی است، در حال حاضر در سیستم پولی کشور تصمیم گیرنده و برنامه ریز دو نهاد مختلف هستند؛ اما اجرای این تصمیمات و برنامه ریزی ها با نهاد دیگری است همین رویه باعث ایجاد مشکلات در سیستم پولی کشور شده است.»
نماینده مردم صومعه سرا در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: « متاسفانه همچنان از زمینه منابع در آمدی کشور اطلاعات درست و دقیقی نداریم و نمی توانیم برای این منابع برنامه ریزی کنیم، هنوز نمی دانیم چه میزان در آمد ارزی حاصل می شودو عدم اطلاعات ما را به نطقه امروز رسانده است.»
او بیان داشت: «از سوی دیگر زد و بند بین بخش خصوصی و بخش دولتی در برخی نهادها وحود دارد که  تاثیر منفی بر نوسانات داشته است، اختصاص ارز بی موقع، بدون برنامه و اعلام قیمت ارز هر وقت و هر جور که دولت خواست مشکلات بسیاری برای کشور به همراه داشت.»
دلخوش در ادامه، با انتقاد از اینکه بانک مرکزی پول مردم را توزیع می کند از آن سو دولت برای آن تصمیم می‌گیرد، گفت: «یکی دیگر از مشکلات حوزه اقتصادی کشور جامع و کامل نبودن مصوبات شورای عالی پول و اعتبار است.» این نماینده مجلس تاکید کرد: «با تغییر رئیس بانک مرکزی تصور نمی کنم مشکلات کشور بر طرف شود بلکه باید اصلاحات در کمیسیون های تخصصی مجلس دنبال شود و کسانی که در عرصه اقتصادی کشور مدعی هستند در این زمینه پیش قدم شوند.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه دولت و مجلس برای اصلاح ساختار اقتصادی باید پیش قدم شوند، افزود: «نوسانات ارزی ارتباطی به تحریم ها ندارد و مسائل داخلی عامل اصلی این تغییرات هستند.»
همتی نمی‌تواند برای کاهش قیمت‌ها معجزه کند
دیروز در واکنش به دلار 10 هزار تومانی، یکی از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه ومحاسبات مجلس نیز گفت: « تغییر افراد نمی‌تواند بر کاهش نرخ دلار در بازار ارز معجزه آفرینی کند.»
محمدرضا تابش روز گذشته در واکنش به نوسانات بازار ارز، به دلار 10 هزار تومانی در بازار آزاد اشاره کرد تا بگوید: «با تغییر رئیس بانک مرکزی این موضوع مخابره شده بود که همتی باعث کاهش قیمت دلار می شود، این در حالی است که ساختار سیستم برای مدیریت نرخ‌ها اصل است.» او تاکید کرد: «افراد در فراز و فرود دلار، کاهش و افزایش ارزش پول ملی نقش ندارند.»
نماینده مردم اردکان در مجلس دهم شورای اسلامی با بیان اینکه دو عنصر ساختار و جو روانی بر قیمت ها اثرگذار هستند، گفت: «در حال حاضر ساختار اقتصادی کشور فرسوده است و جو روانی منفی از سوی دشمنان، آمریکا و ترامپ به جامعه پمپاژ می شود، به همین دلیل شاهد نوسانات در ارز و سکه هستیم.»
او  با تاکید براینکه افراد نمی‌‌توانند معجزه کنند، اظهار داشت: «با این وجود اعتقاد دارم که تصمیمات خردمندانه ما می‌توانست جلوی التهابات را بگیرد، در راستای تصمیمات خردمندانه از ابتدا در باره بازار ثانویه و سامانه نیما تذکراتی داده‌ایم.»
تابش در ادامه افزود: «  باید در بازار ثانویه نیاز همه افراد به ارز تامین کنیم و از طرف دیگر تمام ایرادات سامانه نیما حل شود؛ اما مشکلات سامانه و بازار ثانویه حل نشد و شاهد نرخ و بازار سوم ارزی هستیم.»
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجل شورای اسلامی تاکید کرد: «انتظار می رود که رئیس کل بانک مرکزی با شورای پول و اعتبار تصمیمات خردمندانه اتخاذ کنند و جلوی نوسانات را بگیرند.»
بانک مرکزی سیاست غلط رها کردن بازار را اصلاح کند
در واکنش به نوسانات روز گذشته، یکی دیگر از اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات نیز گفت: «به جای آنکه از غیرقابل پیش‌بینی بودن بازار سکه و طلا گفته شود، بانک مرکزی سیاست غلط رها کردن بازار را اصلاح کند.» مهرداد بائوج لاهوتی،، با اشاره به اینکه یکی از اعضای اتحادیه طلا و سکه گفته است بازار سکه قابل پیش بینی نیست، اظهار داشت:  «بازار سکه و طلا قابل پیش بینی است؛ اما در حال حاضر فضای روانی خاصی بر بازار حاکم شده است.»
او تاکید کرد: «بانک مرکزی باید سیاست غلط رها شدن بازار را اصلاح کند تا بتواند فضای روانی را مدیریت کند.»
نماینده مردم لنگرود در مجلس دهم شورای اسلامی، ادامه داد: «از سوی دیگر باید برای نقدینگی سرگردان در کشور برنامه ریزی درستی ارائه کرد، این حجم از نقدینگی به سمت رفع نیاز جامعه برود به همین دلیل تاکید می کنیم باید هر چه سرعت تر نقدینگی مدیریت شود.»
او با اشاره به راه کارهای مختلف برای مدیریت نقدینگی در کشور، گفت: «برای مدیریت نقدینگی سرگردان در کشور می توان مجدد سود سپرده های بانکی را افزایش داد یا به هر نحوی که شده اعتماد و اطمینانی ایجاد شود که نقدینگی در زمینه تولید و رشد اقتصادی سرازیر شود.» لاهوتی در ادامه، تاکید کرد: «به جای اینکه بگویم بازار طلا و سکه قابل پیش بینی نیست، باید راهکارهای مناسب ارائه شود، بانک مرکزی باید دراین زمینه نقش مناسبی ایفا کند.»
اما حباب سکه شکسته می‌شود
این نماینده مجلس در این باره که قیمت سکه صبح تا ظهر تغییر می‌کنند، گفت: «تغییر ناگهانی قیمت سکه در بازار بر اثر بی‌توجهی و رها شدن نقدینگی رخ می‌دهد، بسیاری از مردم برای حفظ ارزش پول خود به سمت خرید و فروش سکه آمده‌اند.»
عضو کمیسیون برنامه، بودجه ومحاسبات مجلس بیان داشت: «برای حل این مسائل باید مسیر نقدینگی را از بازار سکه و طلا به سمت بانک ها یا اوراق مشارکت هدایت شود، بانک مرکزی تصمیماتی جدیدی را در نظر دارد که به واسطه آن حباب سکه شکسته می شود.»
سایر اخبار این روزنامه