روزنامه جوان
1397/06/06
برلین: زمان تغییر سیاست‌های اروپا مقابل امریکاست
فرکانس اظهارات مبین اختلاف نظر شدید با امریکا از پایتخت‌های اروپایی همچنان در حال شدت گرفتن است. وزیر خارجه آلمان ضمن اعلام اینکه کشورش سیاست خارجی جدیدی در مقابل امریکا در پیش می‌گیرد، گفت که بروکسل باید به سیاست‌های تحریمی امریکا علیه روسیه، چین و ترکیه واکنش نشان دهد. در فرانسه هم رئیس‌جمهور این کشور از اینکه اروپا برای تأمین امنیت باید مستقل از امریکا عمل کند سخن گفت و با اشاره به یکجانبه‌گرایی امریکا در قالب خروج از برجام و معاهده پاریس از سوی دولت ترامپ و جنگ تجاری دولت وی با چین و اروپا، این‌ها را نشانه تضعیف نظم پساوستفالی- لیبرال خواند. هرچند اقدامات عملی اروپا برای موازنه‌سازی با امریکا فعلاً عمدتاً در حد حرف است.«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان، روز دو شنبه در جریان نشست سالانه سفرای آلمان درباره روابط کشورش با امریکا، از اعلام سیاست خارجی جدید این کشور در قبال امریکا در چند هفته آتی خبر داد و گفت: «زمان آن رسیده است که ما روابط فراآتلانتیک را با روش انتقادی و حتی خود انتقادی مورد ارزیابی مجدد قرار دهیم. ما می‌خواهیم اتحاد چندجانبه‌ای را در قالب شبکه‌ای برای دفاع و توسعه قوانین‌مان که به تغییرات آب‌وهوایی، تجارت آزاد و مهاجرت مربوط می‌شوند، شکل دهیم.» وی افزود: «وقتی مبانی ناتو زیر سؤال می‌رود در این صورت ما با یک واقعیت راهبردی جدید مواجه هستیم. با تقویت ستون‌های روابط اروپایی در روابط فراآتلانتیک، امریکا و اروپا در آینده می‌توانند به یکدیگر تکیه داشته باشند. اولویت سیاست خارجی ما اتحادیه اروپای مستقل و قوی است. ما باید به نیرو‌هایی بپیوندیم که نمی‌توانند روی پای خود بایستند.» همچنین خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از ماس نوشت که اروپا باید به سیاست تحریم‌های امریکا که روسیه، چین و ترکیه را هدف قرار داده است، واکنش نشان دهد. وزیر خارجه آلمان گفت: «واشنگتن ما را به سیاست مبتنی بر پاسخ به تحریم‌های خود سوق می‌دهد که به اروپا و آلمان ارتباط دارند. ما باید هر چه سریعتر به تحریم‌های ناهماهنگ و غیرمستقیم امریکا علیه روسیه، چین و ترکیه و حتی دیگر شرکای تجاری مهم خود پاسخ دهیم.» این مقام آلمانی همچنین گفت: «پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در سال ۲۰۱۶ نشان داد که ما آنقدر که فکر می‌کردیم امریکا را نمی‌شناسیم.» وزیر خارجه آلمان گفت: عادی‌سازی روابط با امریکا، پیش از ریاست جمهوری دونالد ترامپ آغاز شده است. وزیر خارجه آلمان برقراری ارتباطات جدید با واشنگتن را همکاری متعادل و متقابل دانست و هدف اصلی سیاست خارجی آلمان را ایجاد اروپایی قوی و مستقل خواند. وی افزود: آلمان به یک «شراکت تعادل یافته» با کاخ سفید نیاز دارد تا هر زمان که امریکا عقب‌نشینی کند از وزنه خود استفاده کند. این موضع‌گیری در شرایطی صورت می‌گیرد که ماس سه شنبه هفته گذشته در گفت‌وگو با روزنامه «هاندلزبلات» اعلام کرده بود که برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران، باید سیستم پرداخت مالی مستقل از امریکا ایجاد شود و افزود: «زنده بودن توافق هسته‌ای بهتر از بحرانی است که ممکن است خاورمیانه را تهدید کند.» البته‌صدراعظم آلمان سپس از این اظهار نظر وزیر خارجه‌اش، عقب‌نشینی کرد. در چنین شرایطی سارا واگن کنخت، رئیس حزب چپ‌گرای آلمان در کنفرانس روابط روسیه و آلمان در شهر گیفهرن آلمان گفت: امریکا همواره از اتحاد منابع روسیه و تکنولوژی آلمان وحشت داشته و به درستی این هراس را دارد. وی اشاره کرد که منافع امریکا و اتحادیه اروپا تنها به اقتصاد محدود نمی‌شود. رئیس حزب چپ‌گرای آلمان افزود: امریکا با جنگ‌های خود برای منابع، اوضاع خاورمیانه را بی‌ثبات کرده است و قصد دارد این بی‌ثباتی را در ایران نیز گسترش دهد. وی ادامه داد: عادی‌سازی روابط با روسیه از منافع کشور‌های اروپایی محسوب میشود.
ماکرون: اروپا باید مستقل باشد.
اما در یکی دیگر از پایتخت‌هایی که به همراه آلمان نقش رهبری اروپا را بازی می‌کند، «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه امروز دو شنبه در سخنانی، خط مشی اصلی این کشور در سیاست خارجی را به شکلی تبیین کرد که نشان از هماهنگی نسبی میان برلین- پاریس در این باره داشت. رئیس‌جمهور فرانسه در بخش دیگری از سخنانش گفت: «اروپا دیگر نمی‌تواند برای تأمین امنیت خود به ایالات متحده متکی باشد. اروپا باید امنیتش را مستقل به دست بگیرد. ائتلاف‌های پس از جنگ جهانی هنوز هم مفید هستند، اما موازنه و مواضع تغییر کرده‌اند، بنابراین، اروپا هم باید موضع متناسب را اتخاذ کند.» ماکرون افزود: «تردید در ناتو، جنگ تجاری با چین و خروج از توافقنامه پاریس و برجام نشانه‌های این تغییر هستند. به نظر می‌رسد که یک شریک، در حال پشت کردن به اروپا است. ما همواره تلاش کردیم از این موارد جلوگیری کنیم، هر بار تلاش کردیم گزینه‌های جایگزین را به آن‌ها پیشنهاد کنیم. باید از توافق پاریس حمایت شود. هر روز فجایع طبیعی به ما فوریت چنین اقدامی را یادآور می‌شوند.» وی گفت: «انزواگرایی و یکجانبه‌گرایی که امریکا در حال تجربه آن است، چیز جدیدی نیست. بلکه سابقه آن به دولت جانسون بازمی‌گردد و حتی در دولت سابق این کشور هم وجود داشته است. معتقدم که باید این وضعیت را یک نشانه و نه دلیل دانست. این نشانه تضعیف نظم پساوستفالی و نظم لیبرال است. این نظم سیاسی و اجتماعی اکنون در بحران است، به این دلیل که ما عدم موازنه‌های این مدل را برطرف نکردیم، عدم موازنه‌هایی مانند نابرابری در جوامع ما.» رئیس‌جمهور فرانسه افزود: «سال گذشته افراط‌گرایی رشد داشته است و ما باید اقدامات خود را برای مقابله با آن دو برابر کنیم. فرانسه حامی چندجانبه‌گرایی است که این موضوع را اقتدارگرایان به چالش کشیده‌اند. چند ماه آینده تعیین‌کننده خواهد بود. نقش ما این است که در راستای امنیت ما همه توافق پاریس را امضا کنند.» این مقام فرانسوی همچنین به لزوم ایجاد اتحاد‌های جدید اشاره کرد و از حاضرین خواست در مذاکره با کشور‌های آفریقایی همکاری کنند، چرا که آفریقا برای فرانسه بسیار مهم است.
طراحی سوئیفت اروپایی
مایا کوجیانچیک، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است طرف‌های باقیمانده در برجام هنوز هم روی گزینه‌هایی برای حفظ این توافق هسته‌ای کار می‌کنند. سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه داد: «هنوز اقدامات بیشتری وجود دارد که ما با همکاری شرکایمان در حال تدارک آن‌ها هستیم.» معنای این سخنان را می‌توان مجدداً در اظهارات هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان معنا کرد که اعلام کرده است کار روی ساخت سیستم پرداخت مستقل در اروپا آغاز شده است، اما اجرایی شدن آن کار آسانی نخواهد بود. وی گفت: «ما باید حاکمیت و استقلال اروپا را در سیاست تجاری، اقتصادی و مالی تحکیم بخشیم. این کاری دشوار خواهد بود، اما اجرای آن کلید خورد. ما در صدد ساخت سیستم پرداخت هستیم که مستقل از سیستم سوئیفت باشد.» سوئیفت یک انجمن تعاونی غیرانتفاعی است که در ماه مه ۱۹۷۳ میلادی توسط ۲۳۹ بانک از ۱۵ کشور اروپایی و امریکای شمالی راه‌اندازی شد و هدف آن جایگزینی روش‌های ارتباطی غیراستاندارد کاغذی یا از طریق Telex در سطح بین‌المللی با یک روش استاندارد شده جهانی بود. بر اساس اقدام امریکا در خروج از برجام در دور تحریم‌ها در ۱۳ آبان دسترسی ایران به سوئیفت قطع میشود.
