روزنامه ابتکار
1397/06/20
نماد خوزستان، نخلهاى سر سوخته
مسعود خوشابى- آنهایى که با نخل و نخلستان آشنایى دارند، اگر نه همانند برخى از اقوام هندى که نخلهاى نارگیل را مقدس مىشمارند اما عزت و احترامى خاص براى این درخت زیباى راست قامت قائلاند .شاید باور کردنى نباشد ولى مطلقاً هیچ چیز این درخت تنومند روزىرسان، از بدو تولدش تا انتهاى عمر پربرکت ٧٠-٨٠ سالهاش، بدون خیر و برکت نیست!
سواى فواید عامى که هر درخت دارد، از قبیل سایهگسترى، تلطیف هوا، آهنگ موزونى که از وزش باد بر شاخ و برگش پدید مىآید و همگى آرامبخش جسم و روح است، میوه درخت خرما، در تمام طول سال و در مراحل مختلف رشد و بارآوریش، به اشکال گوناگون، به عنوان مواد غذایى، زینتبخش سفرههاست .
بومىها، از ساقههاى نخل، بدون استفاده از حتى یک میخ، قفس ماکیان مىسازند و از برگهایش که از بافتى مقاوم برخوردارند، کلاه، رسنى به منظور بستهبندى فرآوردههاى آن، انواع زنبیلها و سبدها، زیراندازى ضد رطوبت، پوششى زیبا براى انواع کوزههاى سفالى و گلدانها ، انواع بادبزنها، از تنه عظیم آن به سبب استوارى و مقاومت کمنظیرش در تحمل فشارهاى بارهاى سنگین، در بناى ستونهاى خانهها، چارچوبهاى درها و دروازهها، پلها و بعضاً در ساخت قطعاتى از بلمها، دوبهها، لنجها و اسکلههاى محلى سود مىجویند .
از خرما، شیره، سرکه و الکل طبى مىسازند و حتى هستههاى به ظاهر ناقابلش را در آفتاب خشک مىکنند و بعد آن را آسیاب مىکنند، آرد هسته خرما از جمله خوراکىهاى مغذى گاو است که بر میزان شیردهىاش اثر دارد .
از گلهاى سفیدرنگ گوشتى آن، عرق لِقّاح - به زبان محلى لگّاح - عمل مىآورند که همچون سایر عرقیات اسانسى بسیار معطر و خوش طعم دارد، مقوى قلب است و وقتى از هُرم گرماى تابستان به خنکاى خانه پناه مىبرى، نوشیدن جرعهاى از این شربت فرحبخش، تازهات مىکند و به قولى دلت را جلا مىدهد!
این حضور گسترده و لذتبخش در ساحت زندگى، آیا تو را به تکریم بیشتر در رویارویى با درخت خرما، نخلستان و... در یک کلام عظمت طبیعت وا نمىدارد؟
در محل الصاق ساقهها [ساقه و برگهاى درخت خرما را بومىهاى فارسىزبان «پیش» و عربزبان «سَعَف» مىنامند] به تنه بالایى نخل، الیاف خشک قهوهاى رنگ تنیده درهمى وجود دارد، که از آنها مىتوان همچون الیاف نسوز و عایق گرما استفاده کرد. از این الیاف براى پر کردن درون جُلّه [وسیلهاى همچون دمکنى که خمیر پهن شده را قبل از چسباندن به بدنه داغ تنور روى آن مىگسترانند] استفاده مىکنند .
برخى از انواع قریب پنجاهگانه خرماى خوزستان از ویژگى خاصى برخوردار است که خواستارهایش در سراسر جهان بسیارند و آن، ظرفیت بالایى است که براى ماندگارى در انبارهاى دور از یخچال و سردخانه دارد و براى نقل و انتقال دریایى و زمینى بین قارهاى از کمترین هزینهها برخوردار هستند. خرماى آن دیار مىتواند تا دو سال بدون آنکه به حفظ و نگهدارى خاصى نیازمند باشد، صحیح و سالم باقى بماند.
پاجوشها، همان نوزادان درخت خرما هستند که در تکثیر آنها نقش تعیینکننده دارند و به بهایى گزاف مورد معامله قرار مىگیرند.
تا قبل از جنگ هشت ساله، عراق، با داشتن ۴٠ میلیون اصله درخت خرما، قریب ٩٠ درصد خرماى وارداتى جهان را یک تنه تامین مىکرد و بزرگترین صادرکننده خرماى جهان بود اما جنگ هشت ساله و بدتر از آن یورش بىرحمانه ارتش آمریکا و انگلیس و متحدانشان نه از تاک نشانى گذاشت و نه از تاکنشان !
تا قبل از ماجراى خشکسالى و شورى بىحد و مرز آب آن منطقه ایران با عُشر تولیدات سابق عراق مقام اول را در صادرات خرمابه خود اختصاص داده بودیم، که آن هم از کف رفت!
مصائبى که از مهرماه ١٣۵٩ تاکنون بر سر مردم استان خوزستان سایه انداخته است، سواى لطمات جبران ناپذیر انسانى و زیست محیطى، نابودى اداره بندر خرمشهر با هفت اسکله استانداردش و بیکارى هزاران کارگر و کارمند صرفاً در حال اشتغال در آنجا، وجود ٧٠ هزار هکتار از اراضى آلوده به مین (نگهبانان خاموش مرگ که هیچگاه به خواب نمىروند) و با خاک یکسان شدنهاى بىحد و مرز مناطق مسکونى آن و مصائب بعدى که یکى پس از دیگرى بر آن سرزمین نازل شد، درخت خرماى سر سوخته را به نماد آن سرزمین زرخیز بدل کرده است .
زمانى گفته مىشد هر خانوار روستایى با ١۵ اصله درخت خرما زندگیش تامین است ولى ما هماکنون صدها هزار نخل سر سوخته داریم و بیش از سى هزار مهندس کشاورزى بیکار !
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از نقطه ضعف حمایتهای موقتی کمپینها از محرومان در آستانه بازگشایی مدارس گزارش میدهد
علیرضا صدقی
بار دیگر منبر و عاشورا
کارشناسان حزبی از نتایج تصمیم جدید کمیسیون ماده 10 احزاب به «ابتکار» میگویند
تضعیف احزاب بزرگ با یارانه مساوی
بررسی تئاتر خصوصی، فانتزی و نمایش «تیولا» در روزنامه «ابتکار» با حضور علی عابدی، سامان دارابی، وحید آقاپور و محمدصادق ملک:
«ابتکار» از نگرانیها درباره تایید یا رد لوایح FATF گزارش میدهد
ماندن یا خروج از لیست سیاه ؛ مسئله این است!
انتخابات پارلمانی سوئد با ناکامی حزب حاکم در بدست آوردن اکثریت و جهش چشمگیر جریان راستگرای افراطی پایان یافت
«ابتکار» از وضعیت زیستگاه جانوران در حال انقراض سیستان و بلوچستان گزارش میدهد
خرس سیاه و گاندو زیر تیغ خشکسالی
در سالروز درگذشت «ابوذر انقلاب» و با حضور سید محمود دعایی
مزار آیتالله طالقانی گلباران شد
«ابتکار» عملکرد 9 ساله علی معلم در فرهنگستان هنر را در گفتوگو با حجت امانی بررسی کرد
نماد خوزستان، نخلهاى سر سوخته
مدیرکل سیاسی وزارت کشور خبر داد
معرفی الیاس حضرتی برای برگزاری انتخابات شورای مرکزی اعتماد ملی