خودروهاي نامدار

ازجمله روش‌هاي خريد خودرو، ايجاد امكاني براي مشتريان به منظور استفاده از شرايط پيش‌فروش خودروهاست. شرايطي كه به دليل استفاده از امكان تقسيط هزينه خودرو باعث مي‌شود مشتري راحت‌تر بتواند صاحب خودرو شود. اين شرايط از سال‌ها پيش در كشور ما در اختيار مشتريان قرار دارد به طوري‌كه خودروسازي‌ها حتي در مناسبت‌هاي خاص از امكان استفاده از شرايط ويژه را با قيمت‌هاي مناسب‌تر در اختيار متقاضيان خود قرار مي‌دهند.
در اين ميان اما قوانین مهمی هم برای صیانت از حقوق خریداران تدوین شده که به طور معمول خریداران از این حقوق مطلع نیستند. اينكه در هنگام پيش‌فروش خودروها اطلاعات دقيقي از نحوه پيش‌فروش و مسائل مربوط به آن به مشتري اعلام شود، حق هر مصرف‌كننده‌اي است؛ نكته‌اي كه شايد در پيش‌فروش قبلي ايران خودرو به طور كامل رعايت نشد.
با وجود اينكه در بخشنامه اين خودروسازي موضوع مشاركت در خريد مطرح شده بود اما اطلاع‌رساني دقيقي در اين باره به مشتريان نشده بود؛ به طوري كه شرايط پيش‌فروش را تا حد زيادي با ابهام مواجه مي‌كرد. هر چند در اين خصوص برخي كارشناسان معتقد بودند كه ايراد اساسي متوجه خريداران است چراكه عدم آگاهي آن‌ها به دليل عدم مطالعه دقيق بخشنامه بوده و اين موضوع جزو ضروريات قبول هر قراردادي است.
پيش‌فروش خبرساز


پيش‌فروش خودروهاي دو خودروساز بزرگ كشور در روزهاي اخير بسيار خبرساز شده بود. پس از اعلام پيش فروش ايران خودرو با خودروهاي بدون نام، سروصداهاي بسياري بر سر اين موضوع به وجود آمد تا جايي كه ريیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در نامه‌ای به مدیر عامل ایران‌خودرو، شرایط پیش فروش مشارکت در تولید شهریور این خودروساز را دارای ابهام دانست و اصلاح یا ابطال بخشنامه این پیش فروش را خواستار شد. ايران خودرو در اين خصوص اعلام كرده بود كه به منظور غلبه بر بازار دلالان، فروش جدیدی را با امکان صلح و کسب سود اعلام کرده است که شامل خودروهای مشخصی نمی‌شود. در اين نوع از پيش‌فروش در مقابل نام خودرو عنوان «تمام خودروهای قابل عرضه» اعلام شده بود. اين موضوع اين شائبه را به وجود مي‌آورد كه اين نوع از پيش‌فروش تنها به درد سرمايه‌گذاران و دلالان مي‌خورد كه با تزريق نقدينگي بتوانند سالانه 15 يا 16 درصد سود دريافت كنند.
نكته جالب اين بود كه تمام خودروهاي عرضه‌شده در اين طرح پيش‌فروش براي يك سال آينده و در نيمه ابتدايي سال 98 تحويل مشتري مي‌شد، بنابراين مشتري براي تحويل خودروي مورد نظر خود بايد يك سال منتظر بماند.با اين وجود روز گذشته ايران‌خودرو از پیش فروش ۵۳هزار دستگاه از محصولات اين خودرو از سوم مهر خبر داد، پيش‌فروشي كه اين بار نام محصولات در آن مشخص است. اين امر نشان مي‌دهد پرداختن رسانه‌ها به اين موضوع و همچنين انتقاداتي كه به نحوه پيش‌فروش به شيوه قبلي صورت گرفته بي‌نتيجه نبوده است.
مشاركت در توليد، نه پيش‌فروش
در خصوص پيش‌فروش قبلي ايران خودرو سازمان حمايت مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان معتقد بود كه در این نوع پیش فروش از آنجايي كه نوع خودرو نامشخص و قيمت‌ها به صورت تقريبي است، با آیین‌نامه دولت مطابقت ندارد. مبلغ مشخص شده برای پیش‌فروش این منظور را می‌رساند که سبد محصول ایران‌خودرو در سال آینده بالای50 میلیون تومان است.کسانی که خودرو ثبت‌نام می‌کنند به دنبال کسب سود هستند، بنابراین مجهول بودن ضوابط و شرایط پیش‌فروش، کار را برای ایران‌خودرو دشوار خواهد کرد. برخي كارشناسان خودرو نيز در اين باره معتقد بودند كه پيش‌فروش اعلام شده از سوي ايران خودرو در واقع پيش فروش نبود و به نوعي مشاركت در توليد بود زيرا در اين نوع از فروش محصولات ايران‌خودرو در واقع بايد پيش پرداختي از سوي مشتري پرداخت مي‌شد و در پايان سال 98 كه قيمت براي محصولات قابل عرضه اعلام مي شد، مشتري منتظر دريافت خودروي خود باقي مي‌ماند. در واقع در بخشنامه‌اي كه از سوي ايران خودرو اعلام شده بود بحث مشاركت در توليد مطرح شده بود اما به عقيده كارشناسان اين موضوع به درستي اطلاع رساني نشده بود.
در اين خصوص كاظم محمدي نيكخواه، كارشناس خودرو به «قانون» گفته بود كه در اين بخشنامه اين مطلب آمده كه مشاركت در توليد با بهره مشخص است. بنابراين پيش فروش نبوده است و عملا خودرويي در كار نيست بلكه يك قرارداد مشاركتي بوده كه در سال آينده موعد تحويل آن مشخص شده است. اگر بخشنامه را به طور كامل بخوانيد، موضوع مشاركت در توليد در آن ذكر شده است.
پیش فروش ۵۳ هزار دستگاه خودرو
در خصوص پيش‌فروش جديد محصولات ايران خودرو مصطفي خان‌كرمي، معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران خودرو اعلام کرد: پیش فروش ۵۳ هزار دستگاه از محصولات ایران‌خودرو به منظور صیانت از حقوق مصرف کنندگان نهایی و مدیریت بازار، از روز سه‌شنبه سوم مهر به صورت اینترنتی آغاز و طی 6 روز اجرا خواهد شد. خودروهای پژو ۲۰۶ تیپ۲ و ۲۰۶ تیپ ۵، پژو۴۰۵ جی ال ایکس، سمند ال ایکس، سورن ای ال ایکس، رانا، دنا و وانت آریسان در این پیش‌فروش قابل عرضه است. طبق اعلام ایران خودرو در پیش‌فروش ویژه این شرکت، براي جلوگیری از ترافیک مشتریان روی وب سایت فروش و اتلاف وقت و سرعت بخشیدن به فرآیند ثبت نام، کد ملی مشتریان براساس رقم سمت راست به 6 گروه تفکیک می شود و در هر روز فقط مشتریان با کد ملی تعیین شده می‌توانند اقدام به ثبت نام کنند. بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، دارندگان کد ملی با رقم سمت راست عدد يك روز سه شنبه هفته جاری، کد ملی با رقم سمت راست اعداد ۲ و ۳ روز چهارشنبه هفته جاری، کد ملی با رقم سمت راست اعداد ۴ و ۵ روز پنج شنبه هفته جاری، کد ملی با رقم سمت راست اعداد ۶ و ۷ روز شنبه، کد ملی با رقم سمت راست اعداد ۸ و ۹ روز یکشنبه و کد ملی با رقم سمت راست عدد صفر روز دوشنبه هفته آینده می توانند در طرح پیش فروش ثبت نام کنند.معاون بازاریابی و فروش ایران خودرو تاکید کرد: ظرفیت پیش فروش محصولات ایران‌خودرو در این طرح بین روزهای مختلف و کدملی های مختلف تقسيم شده و اطمینان داده می‌شود که خودرو به دست مصرف‌کنندگان واقعی برسد.
محدوديت‌هاي خريد
وی با اشاره به دیگر محدویت های طرح پیش‌فروش ۵۳ هزار دستگاه محصولات این شرکت اظهار کرد: ایران خودرو در این راستا محدود کردن ثبت نام برای خودرو اولی‌ها یا افراد فاقد خودرو با اعتماد به مشتریان و تکمیل فرم خوداظهاری را در برنامه قرار داده است.
افرادی که در ۱۸ ماه گذشته از ایران خودرو خریداری کرده اند، امکان ثبت نام در این طرح را ندارند، در این ثبت نام علاوه بر شرایط محدود کننده قبلی، لیست کد ملی مشتریانی که در ثبت نام اخیر شرکت سایپا موفق به ثبت نام شده اند، از شرکت سایپا اخذ و امکان ثبت نام آنان وجود نخواهد داشت.
شرکت ایران خودرو به دنبال فروش خودرو به مصرف کننده حقیقی است و بنابراين در فرآیند ثبت نام اینترنتی مواردی مانند داشتن گواهینامه و عدم مالکیت خودرو در زمان ثبت نام به صورت خود اظهاری اخذ و در زمان تحویل خودرو بر اساس استعلام‌های لازم راستی آزمایی خواهد شد و در صورت اثبات خوداظهاری اشتباه، اصل ودیعه در زمان تحویل مسترد می‌شود. در راستای افزایش اعتماد مشتریان، گروه صنعتی ایران خودرو در وبسایت خود امکانی را ایجاد کرده است تا لیست مشتریانی که موفق به ثبت نام شده‌اند، براي عموم قابل مشاهده باشد. البته این امکان با حفظ حریم شخصی افراد به صورت نمایش نام خانوادگی و چند شماره از کد ملی پس از پنج دقیقه از ثبت نام نهایی قابل رویت است.
ضرورت ساماندهي بازار خودرو
با توجه به آنچه گفته شد، در شرايط فعلي كه بازار خودرو در كشور ما با آشفتگي‌هاي بسياري مواجه است، پيش‌فروش‌هايي كه به هر دليلي داراي ابهام به نظر مي‌رسند، مي‌تواند به مشكلات موجود در كشور دامن بزند.در خصوص ساماندهي بازار خودرو و وضعيت قيمت خودروها در كشور، بهرام پارسایی، نماینده مجلس در مخالفت با طرح مسکوت ماندن ساماندهی بازار خودرو در صحن علنی مجلس گفت: من می‌خواهم که دوستان نشان دهند صدای مردم و ملت را می شنوند و درد ملت را درک می کنند که پراید ۴۰ میلیون تومانی هیچ محلی از اعراب ندارد ولی بارش بر دوش مردم سنگینی می کند. یکی از دلایلی که صنعت خودروی ما پیشرفت نکرده و رو به پیشرفت نبوده بازار مونتاژ بوده است. با تحریم‌ها هیچ خودرویی را نمی‌توانیم در داخل کشور تولید کنیم، علتش هم همین حمایت‌های بی حدی است که در این صنعت انجام شده است. دوستان نگران خروج ارز هستند اما با تدابیری می‌توانیم آن را حل کنیم. الان قیمت ارز آن قدر بالا رفته که واردات خودرو هم توجیهی ندارد. سامان دادن به بازار نابسامان و آشفته خودرو از انتظارات کلی جامعه ماست. در طی یک سال گذشته قیمت خودروهای داخلی بیش از 150درصد افزایش پیدا کرده است و این ربطی به قیمت ارز ندارد بلکه علت آن آشفتگی بازار، فساد، رانت‌خواری و مافیایی است که پشت پرده وجود دارد و ما هم نمی‌توانیم توپ را به زمین وزارت صمت و دولت بیندازیم. ما خودمان باید قانون تصویب و اجرا کنیم.