روزنامه جهان صنعت
1396/01/28
جنبش ثبت‌نام؛ توسعه‌نیافتگی سیاسی
محمد هدایتی- فیلم ثبت‌نام تعداد بسیار زیادی از افراد برای انتخابات ریاست‌جمهوری و صحبت‌های بعضا عجیب و غریب آنها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست میشود. به نوعی پیک‌نیک می‌ماند در میانه آخرین چانه‌زنی‌ها و تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی. در انتخابات گذشته هم شاهد حضور چنین افرادی بوده‌ایم. آش اما این بار شورتر بود.این پدیده تا حد زیادی ناشی از این است که فرآیند تفکیک و تمایز قلمروها در ایران به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های توسعه و در اینجا توسعه سیاسی، آنچنان جدی گرفته نشده است؛ تفکیکی که لازمه مدرنیزاسیون در امور مختلف قلمداد میشود. بخشی از فرآیند توسعه سیاسی، اتفاقا نوعی استقلال و تفکیک قلمرو سیاسی است البته در عین ارتباط با دیگر قلمروهای حیات اجتماعی. اینکه قلمرو سیاسی به تدریج خود را از دیگر قلمروها چون دین و بعضا سنت و قواعد آنها برمی‌کشد، اینکه قواعد بازی مشخص و خاص خود را دارد، دانش و تجربه خاص خود را می‌طلبد و برای فعالیت و کنشگری در آن لازم است مراحلی طی شود. اصلی‌ترین واسطه برای این یادگیری سیاسی در کشورهای پیشرفته انجمن‌ها، گروه‌ها و به ویژه احزاب سیاسی هستند. در این مجامع است که فرد قواعد مشارکت سیاسی را می‌آموزد، سلسله‌مراتب را می‌پیماید و پس از عبور از آزمون‌ها و فیلترهای مشخص درون‌حزبی می‌تواند به عنوان نماینده حزبی شناسنامه‌دار، خود را به محک سازوکارهای انتخاباتی بگذارد. در واقع فیلتری برای مشارکت اگر هست، در درون خود احزاب وجود دارد. در چنین شرایطی، دیگر هر کسی صرفا به این دلیل که مثلا ورزشکاری شناخته‌شده بوده است یا بازیگری معروف هوس حضور در عرصه سیاسی را در سر نخواهد پروراند، چه برسد به افرادی که شاید تنها برای دیده شدن زحمت رفتن تا محل ثبت‌نام را بر خود هموار می‌کنند. در این شرایط میشود از نهادینه شدن سیاست سخن گفت.
این شیوه نهادینه شده و تفکیک‌یافته مشارکت سیاسی هم معایبی دارد؛ معایبی که شاید ریشه در خود دموکراسی به ویژه در شکل مدرن آن دارد. واقعیت آن است که در کارآمدترین نظام‌های دموکراتیک هم نمی‌توان از گشودگی کامل و امکان حضور و مشارکت کامل سخن گفت. مشارکت از طریق سازوکارهای حزبی خصایص محدود‌کننده هم دارد، هم به این لحاظ که هستند کسانی که برکنار از جریانات حزبی هستند و از این رو فرصت چندانی برای حضور نمی‌یابند و هم از این لحاظ که خود احزاب نیز با چالش‌هایی چون قانون آهنین الیگارشی حزبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که در آن شایسته‌سالاری و تصمیم‌گیری دموکراتیک در درون خود احزاب مختل میشود. اما با وجود این کیفیات نامطلوب، گویا فعلا موثرترین سازوکار، همین سازوکار تفکیک‌یافته و نهادینه‌شده حزبی است.
فراوانی ثبت‌نام به معنای مشارکت نیست، شاید به این معناست که فعالیت سیاسی به مثابه عرصه‌ای برای بهبود امور عموم، به معنای عرصه‌ای جدی و تخصصی جدیت خود را از دست داده است.
hedayati.mohammad@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه
از بقایی معذرت‌خواهی نکردیم
نامزدی جهانگیری تصمیم شورای عالی اصلاح‌طلبان بود
گشت‌زنی سیاسی در شبه جزیره کره
عرضه‌های اولیه در ریزش شاخص بی‌تاثیر است
افزایش قیمت مصالح ساختمانی پرمصرف در نیمه اول سال 95؛
بی توجهی مسوولان به مجموعه باستانی قلعه لیت شهرستان اندیکای خوزستان؛
کلاهبرداری جدید با فعال شدن قابلیت تلگرام صوتی
سیل و افزایش خسارت مالی و جانی امروز در آذربایجان‌شرقی ادامه دارد؛
معادله ریاضی اشتباه
رضایت وزارت کشاورزی از وضعیت فعلی بازار مرغ؛
بهره‌برداری از مگاپروژه‌های پارس‌جنوبی با حضور رییس‌جمهور؛
لزوم تجاری شدن صنایع نظامی ایران
برگ برنده روحانی
جایگزین پلاسکو؛ برج هفت طبقه تجاری با زیربنای 32 هزار مترمربع
جنبش ثبت‌نام؛ توسعه‌نیافتگی سیاسی
شورای نگهبان موضع خود را روشن کند
از بقایی معذرت‌خواهی نکردیم
معادله ریاضی اشتباه
