شیوه جدید سوء استفاده از سرویس ارزش افزوده در کشور

گروه فناوری- حتما شما هم درباره کلاهبرداری شرکت‌های فعال در زمینه سرویس‌های ارزش‌افزوده شنیده‌اید‌. چندی پیش محمدجواد آذری‌جهرمی اعلام کرد که دست شرکت‌های ارزش‌افزوده رو شد و به زودی محاکمه خواهند شد‌. بسیاری تصور می‌کنند شرکت‌های فعال در حوزه سرویس‌های ارزش‌افزوده تنها با استفاده از ارسال پیامک یا ارسال کدهای USSD از سوی کاربران تلفن‌های همراه از مشترکان سوءاستفاده می‌کنند اما این تصور اشتباه است. بسیاری از کارشناسان فناوری اطلاعات و فضای مجازی معتقدند ‌باید اطلاعات و دانش کافی در رابطه با سرویس‌های ارزش‌افزوده در اختیار کاربران قرار گیرد تا از سوءاستفاده‌های آنها جلوگیری شود‌. هر روز خبرهای جدیدی درباره ابداع روش‌های نوین برای سوءاستفاده از سرویس‌های ارزش‌افزوده به گوش می‌رسد‌. یکی از روش‌هایی که بسیار درباره آن صحبت می‌شود ارسال پیامک است و خدماتی که از سوی اپراتورهای تلفن‌های همراه به مشترکان ارائه می‌شود. بر اساس این تعریف خدمات ارزش‌افزوده به خدماتی گفته می‌شود که از سوی اپراتورهای تلفن همراه، به مشترکان ارائه می‌شود و در ازای این خدمات هزینه از شارژ مخاطب کسر یا در قبض ماهانه آنان لحاظ می‌شود‌.
خدمات مبتنی بر محتوا توسط اپراتورهای تلفن همراه معمولا به صورت یک پیامک ارسال می‌شود و در صورتی که مخاطب به پیام پاسخ مثبت دهد، هزینه از وی کسر خواهد شد‌.
این خدمات برای بسیاری از مردم کارآمد و مفید بوده و نیازی به لغو سرویس ارزش‌افزوده همراه اول و خدمات مبتنی بر محتوا ندارند‌.
این سرویس‌ها در صورتی که با برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی صحیح به انجام برسند، می‌توانند مفید و سودآور نیز باشند‌.


انواع خدمات مبتنی بر محتوا شامل مسابقات پیامکی، ارسال اخبار روزانه، پیام‌‌های پزشکی و سلامت فال روزانه، اطلاعات مربوط به ارز و سکه، خدمات آموزشی، آواهای پیشواز و انتظار است که این روش مورد سوءاستفاده بسیاری از کلاهبرداران برای کسر هزینه از کاربران قرار گرفته است‌. روش دیگر نرم‌افزار یا همان بدافزارهایی هستند که در صورت نصب آنها روزانه مبلغی از کاربر کسر می‌شود‌. روش سوم که کاربران آن ضررهای کلانی می‌کنند سایت‌های قمار و شرط‌بندی است‌. در این روش مدیران سایت‌ها پس از آنکه شرکت‌کننده در بازی‌ها یا شرط‌بندی‌ها مبلغ کلانی را برای شرط‌بندی هزینه کرد، ناپدید می‌شوند و شرکت‌کننده را به حال خود با یک ضرر بزرگ رها می‌کنند‌. مدیران از کشور متواری شده و پس از چند ماهی به کشور بازگشته و سایت جدیدی را برای شرط‌بندی راه‌اندازی می‌کنند‌. یکی از دلایلی که این روش‌ها همواره مورد استفاده قرار می‌گیرد محکوم نشدن کلاهبرداران است‌.
رواج کلاهبرداری در ایران
کارشناسان امنیت سایبری و فضای مجازی معتقدند سیستم‌های ارزش‌افزوده در دیگر نقاط دنیا چنین مورد سوءاستفاده و کلاهبرداری قرار نمی‌گیرد که در ایران از آن برای کلاهبرداری استفاده می‌شود‌. سیدعلیرضا آل‌داوود، پژوهشگر فضای مجازی در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: سیستم‌های VAS یا Value Added Service که به سرویس‌های ارزش‌افزوده در ایران ترجمه شده‌اند در تمام دنیا مرسوم و رایج هستند اما متاسفانه در ایران مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند‌.
او افزود: فعالان سرویس‌های ارزش‌افزوده در ایران حقوق مشتری یا حریم خصوصی وی را رعایت نمی‌کنند‌.
آل‌داوود در رابطه با شیوه فعالیت سرویس‌های ارزش‌افزوده بیان کرد: شیوه کلاهبرداری سرویس‌های ارزش‌افزوده سه نوع است؛ نوع نخست روش پیامک است، به این شیوه که پیامک‌هایی به کاربران گوشی‌های هوشمند ارسال شده و از آنها می‌خواهند عددی را به منظور شرکت در نظرسنجی ارسال کنند اما به او نمی‌گویند که در صورت ارسال پیامک مبلغی از حساب وی کسر خواهد شد‌.
او گفت: کاربرانی که در نظرسنجی‌های پیامکی شرکت کرده یا کدهایی که پیامک‌های تبلیغاتی می‌خواهند را ارسال می‌کنند در فیش آخر ماه خود مشاهده می‌کنند هزینه گزافی را ‌باید پرداخت کنند که نمی‌دانند این هزینه از کجا آمده است‌.
این پژوهشگر فضای مجازی تصریح کرد: یکی از شرکت‌های معروف ارزش‌افزوده به صورت منطقه زمانی در تهران فعالیت می‌کرده و با ارسال پیامک‌های تبلیغاتی و جذب مخاطب مبلغ بسیاری از پول مردم را کسر کرده و به جیب زده است‌. به طور کلی در ازای ارسال هر پیامک تبلیغاتی شرکت‌های ارزش‌افزوده 300 تا 400 تومان از حساب کاربران کسر می‌شد‌.
او با اشاره به اینکه روش دوم سوءاستفاده از سرویس ارزش‌افزوده استفاده از نرم‌افزارهاست بیان کرد: در این روش نرم‌افزارهای مختلف از طریق پیام‌رسان‌ها تبلیغ شده و پس از نصب کاربران روزانه مبلغی از حساب آنها کسر می‌شده است‌. بسیاری از این نرم‌افزارها در رابطه با مشاهده چت خصوصی و مواردی از این قبیل بوده است‌.
آل‌داوود گفت: روش سوم ایجاد سایت‌های قمار و شرط‌بندی است‌. یکی از این سایت‌ها بیش از 10 میلیارد تومان از حساب مردم برداشت کرده و سپس از کشور متواری شده و در ترکیه اقامت کرده است‌. اکنون این فرد تحت تعقیب است‌.
او تاکید کرد: در برخی موارد کلاهبرداران بازی‌های آنلاین پوکر و کازینو آنلاین راه‌اندازی می‌کنند و در مرتبه نخست و بار دوم در صورت برد مبلغی را به فرد برنده پرداخت می‌کنند‌. سپس در بازی سوم شرکت‌کننده را مجاب می‌کنند که مبلغ بسیار بیشتری را نسبت به دفعات پیشین شرط‌بندی کنند، مثلا 100 میلیون تومان‌. سپس مدیران سایت مزبور غیب می‌شوند و هیچ اثری از آنها در کشور مشاهده نمی‌شود‌. پس از چند ماه مجددا وارد کشور شده و سایت دیگری راه‌اندازی می‌کنند و سرویس ارزش‌افزوده را برای قمار و شرط‌بندی مجددا استفاده می‌کنند‌.
آل‌داوود گفت: بسیاری از این سایت‌های قمار و شرط‌بندی در شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام مشاهده می‌شوند‌.
او تاکید کرد: پس از افشاگری وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار شد مبلغ کلانی به حساب متضرران واریز شود اما تنها بخشی از این مبلغ به حساب کاربران واریز شده است‌.
بر اساس ادعای این پژوهشگر فضای مجازی، بسیاری از سوءاستفاده‌کنندگان از سرویس‌های ارزش‌افزوده و گردانندگان سایت‌های قمار و شرط‌بندی از درگاه‌های بانکی کشور استفاده می‌کنند‌. او تاکید کرد: کلاهبرداران ارزش‌های افزوده به ویژه سایت‌های شرط‌‌بندی باید محکوم شوند چراکه در غیر این صورت این روش‌ها همواره مورد استفاده قرار گرفته و مردم متضرر می‌شوند‌.
سخن آخر
از میان بردن کلاهبرداری از طریق سرویس‌های ارزش‌های افزوده تنها یک راه دارد و آن هم محکوم کردن کلاهبرداران است، در غیر این صورت همواره روش‌های جدیدی ابداع می‌شوند برای کلاهبرداری و این بار نه تنها مردم ساده و کم‌اطلاع بلکه افراد باهوش و تحصیلکرده نیز فریب کلاهبرداران را خورده و متضرر می‌شوند‌.