کارت انرژی برای هر ایرانی، از ایده تا عمل

شرایط خاص دسترسی ایران به منابع انرژی که در نوع خود در جهان بی نظیر است-چرا که کشورمان اولین ذخایر مجموع نفت و گاز جهان را در اختیار دارد- موجب شده است قیمت انرژی بین ایران و کشورهای همسایه تفاوت چشمگیری داشته باشد، به طوری که مثلا قیمت هر لیتر بنزین معمولی در کشور عراق 450 دینار عراقی(حدود 4500 تومان) و هرلیتر بنزین سوپر 850 دینار عراقی
( حدود 8500 تومان) است در دیگر کشورهای همسایه نیز تفاوت قیمت فاحشی با قیمت هزار تومانی بنزین در ایران وجود دارد، این وضعیت تنها در مشتقات نفتی مصداق ندارد بلکه در دیگر انواع حامل های انرژی مثل برق و آب نیز وجود دارد به طوری که قیمت تمام شده هرکیلووات برقی که برای هریک از ایرانیان مصرف می‌شود بیش از دو برابر قیمتی است که در قبوض برق آنان نمود دارد بنابراین دولت یارانه پنهان فراوانی را صرف این موضوع می کند. قیمت تمام شده تصفیه هر مترمکعب آب شرب شهری نیز وضعیتی مشابه دارد، در چنین شرایطی تردیدی نیست که کسانی که از مصرف حامل های انرژی بیشتری برخوردارند، به ویژه خانوارهای پرمصرف شهری، از میزان یارانه بیشتری نیز بهره می برند به طوری که براساس برخی از برآوردها  میزان یارانه ای که هر خانوار پرمصرف تهرانی استفاده می کند، هفت برابر یک خانوار کم مصرف است،این شرایط با هیچ یک از آرمان های اقتصادی یک جامعه اسلامی مدرن سازگاری ندارد و باید برای رفع آن راه حلی را جست و جو کرد که یکی از آن ها طراحی و اعطای کارت انرژی به هریک از ایرانیان است.
البته کارت انرژی چیز جدیدی نیست و الگوهای مشابه آن در برخی از کشورهای پیشرفته عملیاتی می شود اما تردیدی نیست که باید متناسب با شرایط بومی کشورمان به طراحی مناسبی از این الگو برای تحقق بهتر سیاست های منجر به عدالت اجتماعی و مصرف بهینه و همراه با بهره وری بیشتر انرژی دست یابیم.
کارت انرژی از آن جایی که علاوه بر سوخت شامل انواع دیگر حامل های انرژی می شود،نمونه کامل تری از کارت سوخت است و از جامعیت بیشتری در تحقق آرمان های اقتصادی مطلوب یک جامعه اسلامی مدرن برخوردار است، از یک نگاه مشخص به این الگو می‌توان با افزایش چند برابری قیمت حامل های انرژی برای پرمصرف ها و اختصاص آن به کم مصرف ها ، در راستای عدالت اجتماعی و هدایت پرمصرف ها به مصرف بهینه و بهره ور تلاش کرد.تفاوت این روش با پرداخت یارانه مستقیم نقدی در آن است که در روش پرداخت یارانه نقدی بخشی از درآمد حاصل از واقعی سازی قیمت حامل های انرژی به صورت نقد در اختیار خانوارها قرار می گیرد ، در حالی که در این روش می‌توان بخشی از درآمد ناشی از واقعی سازی و اعمال جریمه بر پرمصرف ها را به صورت غیرنقدی برای جبران هزینه های انرژی خانوارهای کم مصرف اختصاص داد به طوری که هزینه کمتری برای مصارف انواع حامل های انرژی بپردازند.استفاده از این روش اولا تبعات تورمی ناشی از پرداخت یارانه مستقیم نقدی را ندارد ؛ ثانیا موجب هدایت خانوارهای پرمصرف به سمت مصرف بهینه به دلیل واقعی سازی قیمت و اعمال برخی از جرایم و درنتیجه بهره وری بیشتر می شود و ثالثا تحقق عدالت اجتماعی بیشتر در جامعه را در پی دارد که خوب است مد نظر مسئولان محترم وزارتخانه های مربوط ازجمله وزارت نفت و نیرو و درسطح کلان تر در دولت باشد.