تهران، شهری برای همگان نه فقط برخورداران

محمد هدایتی- شهرداری تهران این سال‌ها از اصلی‌ترین عرصه‌ها برای نزاع جریان‌های سیاسی بوده است؛ جایی که تصدی‌اش برابر است با کنترل جریان عظیمی از سرمایه و پلی گاه کوتاه برای مناصب بالاتر، برای ریاست‌جمهوری. شاید به خاطر این اهمیت بالا باشد که برای رسیدن به ساختمان «بهشت» در تهران، از دوزخ و جهنم‌های بسیار عبور باید کرد. حالا تهران شهردار جدیدش را شناخته است؛ پیروز حناچی. او و همه ما می‌دانیم که این شهر را باید از نو ساخت؛ شهری که در تمام این سال‌ها به جایی بسیار سخت‌تر از سابق برای زندگی بدل شده است. تهران دلفریب و افسونگر فقط زندگی لاکچری طبقات بالای شهر نیست، محل سخت‌ترین و دهشتناک‌ترین زندگی‌ها در ایران هم هست. طبقاتی هستند که اینجا دارند له می‌شوند. این سال‌ها کمی هم از داستان حاشیه‌نشینی‌هایش شنیده‌ایم. کسانی که از حداقل‌ها هم محروم هستند، سرپناه مطمئنی ندارند، خدمات شهری‌شان مساله‌دار است و آموزش و بهداشت مناسبی ندارند. وضعیت‌شان اما فقط بدتر می‌شود. بحران اقتصادیِ کلان شاید بیشتر از هر جایی خود را در تهران نشان می‌دهد؛ جایی که همه چیز در آن کالایی گران و کم‌کم دست‌نیافتنی است. هزینه سرسام‌آور مسکن امکان ادامه زندگی را‌ نه فقط برای تهیدستان که برای بخش کثیری از طبقه متوسط غیرممکن کرده است. شاید پیش از هر چیز لازم است تهران دوباره برای این اقشار هم به جایی برای زندگی بدل شود.مشکلات شهری مثل تهران بسیار است. اما به نظر می‌رسد پیش از هر کار لازم است تغییری داده شود در سیاستی که نزدیک به دو دهه است بر مدیریت شهری تهران حاکم است. در این سیاست شهر و ساکنان آن ابزار‌هایی هستند برای کسب درآمد؛ چیزی که باید در‌آمدهای شهرداری را تامین کنند. همین سیاست بود که به تراکم‌فروشی انجامید، چهره شهر را زشت کرد، آلودگی را افزایش داد و مهم‌تر اینکه نابرابری‌های فضایی را تشدید کرد. در این سیاست دارندگان خیلی راحت با پرداخت پول‌های مشروع و نامشروع از مواهب بهره‌مند شدند، شهر را از آن خود و کسب‌و‌کارهایشان کردند و سیاست‌های شهری را به دلخواه خود جهت دادند. این رویه متاسفانه مبنای سیاست‌های شهری در تمام این سال‌ها بوده است. هرگونه تغییری در تهران، با این مشکلاتش مستلزم تغییر این نگاه است. کسی تردید ندارد که سازمان عظیمی مثل شهرداری به منابع مالی نیاز دارد، اما شهری مثل تهران آنقدر بالقوگی دارد که بدون تسلیم شدن به منطق فوق از پس هزینه‌هایش برآید. تهران پیش از هر چیز باید به شهری برای همگان بدل نشود نه فقط برای دارندگان، سرمایه‌داران و البته اصحاب قدرت.
hedayati.mohammad@yahoo.com