بودجه شرایط جنگی

ابراهیم جمیلی*– بودجه مهم‌ترین بخش مدیریت اقتصاد کشور است که نمی‌توان با نگاهی سطحی از آن عبور کرد. تعیین نرخ 5700 تومانی ارز در بودجه سال 98 به واقع یکی از اولین سوال‌هایی است که در اولین نگاه به این بودجه باید در پی آن بود که این عدد چگونه و بر اساس کدام شاخص‌های اقتصاد کشور تعریف شده است. این نرخ اما حاصل هیچ پژوهش یا بررسی ویژه‌ای نیست. به سادگی می‌توان گفت نرخ ارز در بودجه سال 98 بی‌شک بر اساس رفع بحران روانی جامعه طرح شده است.قابل انکار نیست که این نرخ با آنچه در واقعیت جامعه شاهد آن هستیم فاصله‌ای بسیار زیاد دارد. در شرایطی که ارز در سامانه نیما با نرخ 9هزار تومان مبادله می‌شود می‌توان این تفاوت را به طور جدی مشاهده کرد. در مقابل اما اگر دولت نرخ بالاتری در بودجه سال 98 تعیین می‌کرد جامعه نیز دچار هیجان و بحران بیشتری می‌شد و این روش خود موجب کنترل شرایط روانی در اقتصاد کشور شده است که البته در شرایطی که شاهد عدم توانایی دولت در کنترل نرخ ارز بوده‌ایم این تصمیم قابل قبول به نظر می‌رسد.نکته قابل توجه دیگر اما آن است که دولت همچنان سنگین است و برای بهبود شرایط اقتصادی کشور، باید بودجه جاری را کاهش دهد. کوچک شدن حجم دولت اولین و مهم‌ترین گام در مسیر بهبود مشکلات خواهد بود. از همین‌رو است که دولت باید توجهی جدی به مقوله واگذاری‌ها داشته باشد. این بحث همواره از مهم‌ترین مسائلی است که باید در دستور کار دولت قرار گیرد اما در بودجه 98 نیز هیچ تعیین تکلیف جدی پیرامون آن نشده است.همچنین در حال حاضر نیازمند حمایت جدی از قشر آسیب‌پذیر جامعه هستیم که نسبت به سال گذشته گسترده‌تر نیز شده است. بی‌توجهی دولت به این موضوع به طور قطع برنامه‌ها و آرمان‌های آن را زیر سوال خواهد برد و نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود. در ادامه اما مقوله بودجه‌های عمرانی را نیز باید مورد توجه قرار داد و شرایطی فراهم شود تا دولت از این موضوع مهم نیز ساده عبور نکند. همه این موارد اما وابستگی جدی به تولید دارد و اگر تولید کشور توسعه پیدا کند و به درستی مدیریت شود بخش قابل توجهی از مسیر طی شده است.امروز اما باید بدانیم که روزهای سخت و دشواری در انتظار اقتصاد کشور است که البته این موضوع در کشورهای مختلف نیز تجربه شده است. بی‌تعارف و بی‌پرده باید بگوییم بودجه سال 98 بودجه شرایط جنگی است. همه تلاش‌ها باید شرایط را برای قابل تحمل‌تر شدن این دشواری هزینه‌ها برای جامعه فراهم کند. این اطمینان باید به مردم داده شود که شرایط رو به بهبود پیش خواهد رفت و فشارهای اقتصادی قطع به یقین کمتر از گذشته خواهد شد.در همین راستا نباید فراموش کنیم که هرچند تحریم‌ها شرایط مبادلات اقتصادی کشور را پیچیده کرده‌اند اما فروش نفت به شکل کامل متوقف نخواهد شد و آنچه اهمیت دارد مدیریت دریافت مطالبات حاصل از فروش نفت است که خود چالش اساسی پیش روی بودجه 98 خواهد بود.
* رییس خانه اقتصاد