روزنامه جهان صنعت
1397/09/15
نشست امروز اوپک و ابهامات بازار انرژی
گروه انرژی- جلسه امروز اوپک درحالی برگزار میشود که همبستگی در داخل اوپک در پی تضاد منافع در خصوص کاهش تولید نفت و خروج ناگهانی قطر از این گروه زیر سوال رفته است.این سازمان با چالش‌های مختلفی از جمله خروج یکی از اعضا، مازاد تولید و سقوط آزاد قیمت جهانی نفت دست به گریبان است. بنابراین تصمیمی که اوپکی‌ها در این اجلاس خواهند گرفت، تاثیر زیادی بر آینده بازار و سرنوشت هرکدام از اعضا دارد.
بازخوانی سرنوشت بازار جهانی نفت طی ۹ ماه گذشته نشان می‌دهد این بازار یکی از دوران‌های پرالتهاب و پرنوسان را در عمر ۶۰ساله خود تجربه کرده است. بازار نفت در این مدت همانند کلاف سردرگمی شده که توسط آمریکا ساخته شده است. ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا در اردیبهشت‌ماه با خروج از برجام و اعمال تحریم‌های نفتی عیله ایران آرامش اوپک را بعد از سه سال که اعضایش به کاهش تولید متعهد شده بودند و هر عضو بر اساس سهمیه‌ای که داشت موظف به تولید بود، به‌هم زد.
تصمیم ترامپ بازار را نگران خلا احتمالی نفت ایران کرد و از آنجا که کمبود نفت در بازار باعث افزایش قیمت‌ها میشود و این افزایش قیمت بیش از همه برای آمریکا نگران‌کننده است، ترامپ چند سناریو را برای جبران خلا نفت ایران روی میز قرار داد. رییس‌جمهور آمریکا در این راستا از دیگر اعضای اوپک، مخصوصا عربستان، خواست تولید خود را افزایش دهند. همچنین از ذخایر استراتژیک خود برداشت و مشتریان ایران را تهدید کرد که اگر خرید نفت از ایران را ادامه دهند، آنها را تحریم خواهد کرد.
اقدامات آمریکا نگرانی‌ها را افزایش داد و باعث شد قیمت نفت به نرخ بی‌سابقه ۸۵ دلار برسد و درحالی که عربستان بیشترین میزان تولید خود را داشت و تنها سه روز تا آغاز موعد تحریم‌های نفتی علیه ایران باقی مانده بود، رییس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفت به هشت مشتری نفت ایران معافیت دهد. این اتفاق در کنار افزایش تولید دیگر اعضای اوپک سیگنال مازاد عرضه را به بازار منعکس کرد و باعث شد قیمت‌ها تا سطح ۵۹ دلار هم سقوط کند. این قیمت منجر شد عربستان که وابستگی زیادی به قیمت نفت دارد، اعلام کند حاضر است ۵۰۰ هزار بشکه از تولید خود بکاهد تا بازار و قیمت‌ها به تعادل برسند. عربستان درحالی این تصمیم را گرفته که به نظر می‌رسد روسیه که بزرگ‌ترین عضو غیراوپک است و معمولا برای به تعادل رساندن بازار با اعضای اوپک همکاری می‌کند، چندان راضی به کاهش میزان تولید خود نیست.
اتفاق دیگری که اوپک با آن روبهرو شد، تصمیم یکی از اعضا برای خروج از این سازمان است. در این راستا وزیر انرژی قطر اعلام کرد این کشور تا ژانویه سال ۲۰۱۹ از سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک خارج میشود.
حالا اعضای اوپک در حالی که تحلیلگران حتی تضعیف بیشتر و حتی فروپاشی این سازمان به علت مسائل درونی و بیرونی را پیش‌بینی می‌کنند می‌خواهند گرد هم جمع شوند.
در این میان یک تحلیلگر غربی پیش‌بینی کرده است پس از قطر، عراق ممکن است کشور بعدی باشد که اوپک را ترک می‌کند.
اگرچه خروج این کشور کوچک از اوپک تاحدود زیادی نمادین بوده و بعید است به خروج دیگران منجر شود اما یک تحلیلگر انرژی برجسته معتقد است اگر قرار باشد کشور دیگری از اوپک خارج شود، آن کشور عراق خواهد بود.
مایکل کوهن، مدیر تحقیقات بازار انرژی در بانک بارکلیز به شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: تصور می‌کنم در میان همه کشورهای عضو اوپک، عراق بوده که در شش یا هشت ماه گذشته متمایز بوده است.
وی در ادامه افزود: عراق مرتبا از هدف تولید خود فراتر رفت و بنابراین اگر محدودیت تولید شدید باشد، عراق ممکن است احساس کند به نفعش است دیگر عضو اوپک نباشد. وزیر نفت ایران نیز بررسی دلایل خروج قطر از سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) را ضروری دانست و گفت: اوپک مشکلات بزرگی از سوی برخی تولیدکنندگان نفتی دارد که قطر جزو آنها نیست.
عربستان می‌خواهد از طریق نفت مساله خاشقجی را با آمریکا حل کند
در این راستا، سیدمهدی حسینی
- کارشناس ارشد حوزه انرژی - با اشاره به اجلاس قبلی اوپک که اعضا در آن با کاهش یک میلیونی تولید موافقت کردند می‌گوید: در اجلاس قبلی اوپک، حتی کشورهایی که طرفدار افزایش تولید بودند، با کاهش یک میلیونی تولید موافقت کردند. در حال حاضر اینکه چرا عربستان اعلام می‌کند باید یک میلیون بشکه از میزان تولید اوپک کاهش یابد، در حالی که آمریکا از ذخایر استراتژیک خود برای افزایش عرضه استفاده می‌کند که خلا نفت ایران را جبران کند، یک سوال مهم است. به نظر من عربستان چون می‌داند آمریکا خواهان تولید بالا در بازار است، می‌خواهد آمریکا را سر مساله خاشقجی تحت فشار قرار دهد و این پیام را برای آمریکا دارد که اگر درباره خاشقجی سخت بگیرید، من هم تولید را کاهش می‌دهم و شما آسیب خواهید دید.
توافق اعضای اوپک برای کاهش تولید
وی با تاکید بر اینکه عرضه در بازار بیشتر از تقاضاست، اظهار کرد: دلیل این افزایش، اقدام اخیر عربستان و روسیه است که هر دو در بیشترین حد توان خود تولید کردند. عربستان از یک طرف اعلام می‌کند عرضه باید کاهش یابد و از طرف دیگر تولید خود را به حداکثر می‌رساند. پیش‌بینی من با توجه به این وضعیت که عرضه بیشتر و قیمت‌ها کاهش یافته، این است که اعضای اوپک برای کاهش تولید به توافق برسند.
روسیه با آمریکا سر ایران معامله می‌کند
این کارشناس ارشد حوزه انرژی، در ادامه درباره رفتار روسیه در بازار جهانی نفت توضیح داد: به نظر من روسیه در حال معامله با آمریکا درباره ایران است و علاقه دارد عرضه زیاد باشد تا برای نفت ایران تقاضایی نباشد و راحت‌تر بتواند تحریم را با موفقیت روبهرو کند. درخواست آمریکا هم همین است زیرا می‌خواهد تحریم ایران با موفقیت روبهرو شود. دلیل دیگر آمریکا این است که قبل از انتخابات قیمت فرآورده در آمریکا افزایش یافته و نارضایتی ایجاد کرده بود. دولت ترامپ در حال حاضر نمی‌خواهد نارضایتی بابت افزایش قیمت فرآورده مانند بنزین و گازوییل افزایش پیدا کند. ضمن اینکه آمریکا با قیمت‌های پایین نفت هم موافق نیست زیرا تولید نفت شیل در آمریکا بسیار بالاست و اگر قیمت کاهش یابد، آمریکا آسیب خواهد دید.
موضع ایران چه باید باشد
حسینی در پاسخ به این سوال که ایران باید چه موضعی داشته باشد، پاسخ داد: به نظر من ایران باید از کاهش تولید استقبال کند زیرا کاهش تولید آمریکا را تحت فشار قرار می‌دهد که از ذخایر خود برداشت کند. آمریکا هم تا حدی می‌تواند این کار را انجام دهد. خاصیت دومی که کاهش تولید دارد، این است که قیمت‌ها را افزایش می‌دهد و این موضوع به نفع ایران است. خاصیت دیگر این است که تقاضا برای نفت ایران کاهش پیدا نمی‌کند و جایگزینی به راحتی انجام نمی‌شود.
تاثیر خروج قطر از اوپک
وی در ادامه درباره تصمیم قطر برای خروج از اوپک نیز گفت: خروج اعضا از اوپک، بی‌سابقه نیست. اما چون اوپک یک سازمان جهان‌سومی نسبتا موفقی بوده و انسجام تولیدکنندگان را به وجود آورده است و طی اتفاقات سیاسی که رخ داده، توانسته نقش خود را به خوبی ایفا کند، باید کشورهای عضو خواهان حفظ اوپک باشند. به نظر من خروج عضو کوچکی مانند قطر آنقدر بزرگ نیست که تاثیرگذار باشد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با تاکید بر اینکه خروج قطر از اوپک در کوتاه‌مدت به نفع ایران است، افزود: قطر با توجه به فشارهایی که از سوی عربستان و امارات داشته، به ما نزدیک شده است و خروج از اوپک با توجه به اینکه عربستان در حال حاضر بیشتر سیاستگذاری می‌کند، باعث فاصله گرفتن قطر از عربستان میشود. ایران نباید با این خروج مخالفت کند اما در بلندمدت می‌توان زمانی که شرایط سیاسی تغییر کند، خواهان این باشیم که قطر بازگردد و اعضای بیشتری به اوپک اضافه شوند. هر چه اعضای بیشتری به اوپک اضافه شود و تولید بیشتری از سوی این سازمان صورت بگیرد، اثرگذاری سیاسی و کنترل بیشتری بر بازار خواهد داشت.
بر این اساس التهاب در اوپک 58 ساله در آستانه نشست 175 این سازمان، کنار ادامه تک‌روی عربستان و بی‌تفاوت بودن برخی دیگر از اعضا نسبت به عدم‌اجرای وظایف بنیادین اوپک نسبت به تلاش برای ایجاد تعادل در بازار نفت و حمایت از اعضای خود که منجر به اعلام رسمی قطر برای خروج از این سازمان شده، این سوال را مطرح می‌کند که اوپک به پایان خط رسیده است یا در نشست 175 اعضا بر ادامه تاثیرگذاری اوپک با اصلاح اختلالات ایجادشده با تک‌روی عربستان، درصدد احیای نقش این سازمان برخواهند آمد؟
امروز و فردا (ششم و هفتم دسامبر 2018) یکصد و هفتاد و پنجمین نشست عادی اوپک در شهر وین کشور اتریش با حضور وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو برگزار خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
مدارس را مزین کنید به نمازخوانی نوجوانان
رونمایی از لایحه بودجه 98
رابطه با ریاض روی میز مجلس نمایندگان
برنامه‌های توسعه‌ای بورس تهران
واردات مواد اولیه به مناطق آزاد از ثبت سفارش معاف شد
مجلس به جان شبکه‌های اجتماعی افتاد
توجیه وزارت بهداشت برای خروج از باشگاه‌های مثبت ایدز
نامزدهای برترین بازیکنان زن جهان اعلام شد
استندآپ کمدی جناب روحانی!
رد دادیم!
با بودجه نمی‌توان فقر را از بین برد
CFT باز هم تصویب شد
نشست امروز اوپک و ابهامات بازار انرژی
موج اظهارات ضد و نقیض بازار پرالتهاب خودرو
رابطه نزولی شدن قیمت دلار با بازار املاک؛
اصرار بر خروج سرمایه از کشور
واشنگتن‌پست تشریح کرد
گزارش جدید موسسه اقتصاد و صلح منتشر شد
پادشاه سعودی از امیر قطر برای سفر به عربستان دعوت کرد
هشدار روسیه به آمریکا و متحدانش
