روزنامه قانون

شرمساري جهـاني

جنگ عربستان سعودی علیه یمن سبب شد که شمار آوارگان یمنی بیش از هفت برابر افزایش داشته باشد
یکی از قواعد پایه و اساسی حقوق بشردوستانه این است که حملات باید کاملا به اهداف نظامی محدود باشد
مناطق و اماکن غیرنظامی به خصوص زیرساخت‏های بهداشتی و آموزشی بارها هدف بمباران جنگنده‏های سعودی قرار گرفتند
یکی از مهم‏ترین نشانه‏های نسل‏کشی یا جنایت علیه بشریت که در تعریف این جرایم نیز آمده، شمار کشته‏ها و زخمی‏هاست


عربستان با جنگ علیه یمن به کشتار مردم بی‏گناه این کشور اقدام کرده که مصداق بارز نسل‏کشی است
بدون شک یکی از مهم‏ترین نشانه‏های نسل‏کشی یا جنایت علیه بشریت که در تعریف این جرایم نیز آمده، شمار کشته‏ها و زخمی‏هاست. عربستان سعودی نگاه فرقه‏ای تک‏بعدی به سیاست در منطقه غرب آسیا دارد و شیعیان را دشمن اول خود می‏داند. در همین راستا، عربستان با جنگ علیه یمن به کشتار مردم بی‏گناه این کشور به ويژه در مناطق شیعه‏نشین اقدام کرده است که مصداق بارز نسل‏کشی است. «جیمی مک گولدیک»، هماهنگ‏کننده امور بشردوستانه سازمان ملل در یمن در آگوست۲۰۱۶ با بیان این موضوع که آمار دقیقی درباره شمار کشته‎شدگان یمنی وجود ندارد، تصريح کرد: در حالی که تخمین زده می‏شد بیش از ۶ هزار یمنی از مارس۲۰۱۵ به بعد در این کشور کشته شدند، آمارها حاکی از کشته شدن بیش از ۱۰هزار نفر است. مرکز قانونی حقوق و توسعه، مستقر در صنعا، پایتخت یمن، نیز در فوریه ۲۰۱۷ در گزارشی با عنوان «پیامدهای ۷۰۰روز جنگ» اعلام کرد که در اثر حمله عربستان به یمن طی ۷۰۰روز 12هزار و 41نفر کشته شدند که شامل ۷۰۶۳مرد، ۱۸۷۰زن و ۲۵۶۸کودک است. در این گزارش آمده است که طی ۷۰۰روز جنگ عربستان سعودی و متحدانش علیه یمن بیش از ۲۰هزار نفر زخمی شدند که شامل۱۵۶۸۷ مرد، ۱۹۶۰زن و ۲۳۵۴کودک است. این آمارها آشکارا بیانگر این است که عربستان سعودی در جنگ علیه یمن مرتکب جنایت نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت شده است. از این بابت نسل‏کشی رخ داده که آل سعود، شیعیان را هدف اصلی خود قرار داده است و از این جهت جنایت علیه بشریت محسوب می‏شود که در کنار شیعیان یمنی سایر گروه‏ها و جمعیت‌هاي یمن از جمله اهل سنت نیز قربانی جنایت‏های آل سعود شده‏اند.
بی‏خانمان و آواره شدن میلیون‏ها یمنی
بی‏خانمانی و آوارگی که مصداق تبعید یا کوچ اجباری شهروندان از محل زندگی‏شان است یکی دیگر از مصادیق جنایت علیه بشریت است. در واقع؛ یکی از پیامدهای جنگ، جمعیت بی‏خانمان و آواره است که ممکن است در داخل کشورشان «بی‏خانمان» یا در کشورهای دیگر «آواره» شوند که این پیامد برای مردم یمن نیز در جنگی که عربستان سعودی به آن‌ها تحمیل کرده، رخ داده است. در حالی که پیش از آغاز حمله عربستان به یمن ۵۸۴هزار یمنی در اثر تحولات داخلی بی‏خانمان شده بودند، مطابق آماری که یونیسف در اگوست۲۰۱۵ منتشر کرد، تنها در سه ماه اول جنگ، عربستان سعودی علیه یمن 3/1میلیون یمنی خانه‏های خود را رها کردند. با این حال، صندوق کودکان ملل متحد(یونیسف) در ژانویه۲۰۱۷ اعلام کرد که دست کم 2/2میلیون یمنی نیز در داخل این کشور آواره شدند که نیمی از آن‌ها را کودکان تشکیل می‏دهند. جنگ عربستان سعودی علیه یمن سبب شد که شمار آوارگان یمنی بیش از هفت برابر افزایش داشته باشد. جمعیت آواره علاوه بر آوارگی با مشکلات مهم دیگری از جمله محروم‌شدن کودکان از تحصیل، تجاوز به زنان و دختران، از دست دادن منازل و مشاغل و همچنین با مشکلات بهداشتی و گرسنگی رو‏به‏رو هستند، که هر یک از این مشکلات ابعاد دیگری از جنایت علیه بشریت را تشکیل می‏دهد که درباره مردم یمن آشکارا رخ داده است.
از بین بردن زیرساخت‏های شهری یمن
یکی از قواعد پایه و اساسی حقوق بشردوستانه، هم در مخاصمه مسلحانه داخلی و هم مخاصمه بین‏المللی این است که حملات باید کاملا به اهداف نظامی محدود باشد. در ماده۵۲ پروتکل اول الحاقی۱۹۷۷ اهدف ذیل به عنوان اهداف مشروع نظامی تلقی شدند: «حمله‏ها منحصرا باید به هدف‏های نظامی محدود شود؛ تا آنجا که به اموال مربوط می‏شود، هدف‏های نظامی به اموالی محدود می‏شوند که از لحاظ ماهیت محل، هدف یا کاربردشان سهم موثری در عملیات نظامی داشته و تخریب کلی یا جزيی، تصرف یا از کار انداختن آن‌ها در شرایط زمانی موجود، مزیت نظامی معینی محسوب شود». با این حال نکته مشهود در جنگ عربستان علیه یمن این است که مناطق و اماکن غیرنظامی به خصوص زیرساخت‏های بهداشتی و آموزشی به کرات هدف بمباران جنگنده‏های سعودی قرار گرفتند؛ به نحوی که حدود ۸۰ درصد از زیرساخت‏های شهری مناطق مختلف یمن در جنگ عربستان علیه این کشور از بین رفته است. برای مثال جنگنده‏های عربستان سعودی بارها مدارس مناطق مختلف یمن را هدف قرار دادند که آخرین آن نیز روز دهم ژانویه۲۰۱۷ بود که به مدرسه ای در منطقه «نهم» در صنعا حمله و هشت دانش آموز یمنی را شهید و ۱۵دانش‌آموز را زخمی کردند. بر اساس گزارش سازمان‌های مدنی مستقل بعد از گذشت ۶۰۰ روز از تجاوز عربستان سعودی به یمن، بیش از ۷۲۰ مدرسه و ۱۲۰موسسه دانشگاهی و آموزشی تخریب شده است که بیانگر این است که عربستان سعودی اهداف نظامی و غیرنظامی را با هم مورد هدف قرار می‏دهد. روزنامه گاردین انگلیس در شماره روز ۱۶سپتامبر۲۰۱۶ در گزارشی بر اساس یافته‏های گروه تحقیق خود نوشت که از هر سه حمله عربستان سعودی یک حمله به مناطق غیرنظامی یمن شامل مدارس، بیمارستان‏ها، بازارها، مساجد و زیرساخت‏های اقتصادی انجام می‏شود. از مارس۲۰۱۵ تا اگوست۲۰۱۶ بیش از ۸۶۰۰ حمله هوایی علیه یمن انجام شد که ۳۵۷۷حمله به مناطق نظامی، ۳۱۵۸حمله به مناطق غیرنظامی و ۱۸۸۲ حمله نیز به مناطقی انجام شد که مشخص نیست نظامی یا غیرنظامی است. سازمان بهداشت جهانی نیز در فوریه۲۰۱۷ طی گزارشی اعلام کرد که در اثر جنگ عربستان علیه یمن۲۷۴ مرکز درمانی این کشور از کار افتاده شده و در حال حاضر تنها ۴۵ درصد از امکانات پزشکی این کشور قابل استفاده است. به گفته این نهاد، در حالی که شمار آوارگان و مجروحین این کشور نسبت به سال ۲۰۱۲  به پنج برابر افزایش یافته، کمبود بودجه لازم در تاسیسات بهداشتی این کشور باعث تاخیر در پرداخت حقوق و دستمزد بیش از هزار و دویست کارمند این تاسیسات شده است. سازمان بهداشت جهانی یادآور شده است که به علت کمبود دارو و مواد غذایی، کارکنان پزشکی قادر به ارائه خدمات به همه بیماران نیستند. بر اساس آماری که بانک جهانی اعلام کرد یمن تنها در سال۲۰۱۵ بیش از ۲۸درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از دست داده است؛ به نحوی که تولید ناخالص داخلی این کشور از سه هزار و 229میلیارد دلار در سال۲۰۱۴ به 37هزار و 734میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵کاهش یافته است. همچنین صندوق بین‏الملل پول اعلام کرد که جنگ به زیرساخت‏های یمن بیش از ۲۰میلیارد دلار آسیب وارد کرده است. در عین حال، ذخایر بانک مرکزی یمن که پیش از حمله عربستان سعودی 2/5 میلیار دلار بود، در اثر این جنگ به 5/1میلیارد دلار کاهش یافته است. این آمارهای تخریبی و اقتصادی در حالی از جنگ عربستان سعودی علیه یمن به دست آمده که یمن فقیرترین کشور عربی منطقه غرب آسیاست.
وخیم‏ترین وضعیت انسانی
گزارش‏هایی که نهادهای بین‏المللی درباره جنگ عربستان علیه یمن منتشر کردند، گویای این است که یمن به لحاظ انسانی در بدترین وضعیت قرار گرفته است که این نیز مصداق دیگری از ارتکاب نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت توسط عربستان سعودی در یمن است. مطابق گزارشی که صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در ژانویه۲۰۱۷ منتشر کرد بعد از شکست مذاکرات کویت در اگوست۲۰۱۶ حملات علیه یمن شدت پیدا کرده است. مطابق این گزارش، در اثر جنگ عربستان سعودی علیه مردم یمن، بیش از 8/18میلیون نفر از مردم یمن معادل ۷۰درصد جمعیت این کشور به کمک‏های بشردوستانه نیاز دارند که شامل 6/9میلیون کودک یمنی است. مطابق این گزارش یونیسف، 3/3میلیون کودک و زنان باردار نیز در معرض سوءتغذیه شدید قرار دارند که وضعیت ۴۶۰هزار کودک زیر پنج سال یمنی نیز وخیم است. قبل از آغاز جنگ در مارس۲۰۱۵ در یمن 8/4میلیون یمنی به مراقبت بهداشتی مناسب دسترسی نداشتند اما پس از حمله عربستان این آمار ۶۷ درصد رشد داشته است و به 1/14میلیون نفر رسید که تقریبا 3/8 میلیون نفر آن کودک هستند. قبل از آغاز جنگ در مارس۲۰۱۵ در یمن 4/13میلیون یمنی به آب سالم دسترسی نداشتند اما پس از حمله عربستان این آمار با ۴۴درصد رشد به 3/19میلیون نفر رسید که تقریبا 2/10میلیون نفر آن کودکان هستند. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد نیز در سپتامبر۲۰۱۶ با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که در یمن 1/14میلیون نفر معادل بیش از ۵۰ درصد جمعیت این کشور با ناامنی غذایی مواجه هستند که ۳۵درصد از زمان آغاز جنگ عربستان علیه این کشور افزایش داشته است. با توجه به این وضعیت وخیم، «جیمی مک گلدریک»، هماهنگ کننده بشردوستانه سازمان ملل در امور یمن در اواخر سال گذشته میلادی از نزدیک شدن یمن به مرحله قحطی خبر داد. این شرایط مصداق بارز «ریشه‏کن کردن، شامل تحمیل عمدی وضعیت خاصی از زندگی است، از جمله محروم کردن از دسترسی به غذا و دارو که به منظور منهدم کردن بخشی از یک جمعیت برنامه‏ریزی می‏شود»، است که در ماده هفت اساسنامه دیوان کیفری بین‏المللی به عنوان یکی از مصادیق جنایت علیه بشریت مطرح شده است.
اگرچه عربستان سعودی در آغاز حمله به یمن تلاش کرد با اجماع‏سازی و تشکیل ائتلاف، کشورهای دیگر را نیز در این حمله با خود همراه سازد اما واقعیت‏های میدانی بحران یمن طی دو سال اخیر گویای این است که ائتلاف‏سازی آل سعود با شکست مواجه شده و حکومت سعودی به تنهایی بخش اصلی جنگ علیه یمن را پیش می‏برد. آنچه در یمن طی دو سال جنگ عربستان علیه این کشور که فقیرترین کشور عربی منطقه غرب آسیا محسوب می‏شود، رخ داد از مصادیق آشکار و فاحش جنایت‏هایی نظیر نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت است. آمارها درباره شمار کشته‏ها و زخمی‏ها، آوارگان و بی‏خانمان‏ها و همچنین از بین رفتن زیرساخت‏ها و وضعیت وخیم انسانی در یمن گویای این است که آل سعود باید به خاطر ارتکاب جنایت نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت در یمن محاکمه شود؛ موضوعی که با توجه به ساختار نظام بین‏الملل بعید به نظر می‏رسد. نمونه آشکار این موضوع نیز این است که در حالی که بان کی مون، دبیر کل سابق سازمان ملل متحد اوایل ماه ژوئن۲۰۱۶ در گزارشی درباره ناقضان حقوق کودکان، ائتلاف تحت رهبری سعودی را مسئول ۶۰ درصد از مرگ و میرهای کودکان در یمن در سال۲۰۱۵ عنوان کرده و عربستان را در لیست سیاه ناقضان حقوق کودک قرار داده بود، با فشار قدرت‏های غربی و همچنین با تهدید متحدان منطقه‏ای آل‌سعود مبنی بر قطع کمک‏های مالی به سازمان ملل، بان کی مون مجبور شد نام عربستان را از این لیست سیاه حذف کند تا در معدود مواردی که واقعیت‏های سیاسی را بیان کرده بود نیز با شکست مواجه شود. عجیب‏تر این است که قدرت‏های غربی نه‏تنها اقدامی در جهت محکومیت عربستان سعودی انجام نمی‏دهند بلکه با استناد به قطعنامه۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار عقب‏نشینی جنبش انصارا... از مناطق تحت کنترل هستند؛ موضوعی که با تحولات میدانی یمن مطابقت ندارد و آشکارا در دفاع از عبدربه منصورهادی، ريیس جمهوری مستعفی یمن و همچنین دفاع از حملات عربستان سعودی انجام می‏شود. الگوی رفتاری انصارا... و ارتش یمن در مقابله با جنگ نامتقارن عربستان سعودی، مصداق بارز دفاع مشروع تصریح شده در ماده۵۱ منشور ملل متحد است.
لینک منبع خبر
سایر اخبار این روزنامه
شرمساري جهـاني پارسا ، محرك « اصلاح ‌اصلاحات» سناريوي وحشـت دارابگرد محصور در فروچاله‌ها بهارِ يك فناوري گردش به چپ! ترور خاشقجی توسط بن سلمان تایید شد وقتی بوی بنزین جان و بدنت را می سوزاند نه به پلاستيك سازوکار مالی اروپا با ایران هفته‌های آینده اجرا می شود بسته حمایتی برای حقوق های زیر سه میلیون تومان اوضاع انسانی یمن بسیار وحشتناک است مراقب و هوشیار باشید و از حضور در مراکز درگیری جدا خودداری کنید