روزنامه قانون
1397/10/12
تکمیل پازل سیاست‌های ارزی
بانک مرکزی اکنون کنترل بازار ارز رابه درستی در دست گرفته وشرایطی رافراهم کرده تا باکنارهم چیدن مجموعه‌ای از سیاست‌ها،پازل خود رابرای ایجاد آرامش دراین بازار تکمیل کند.اگرچه بازار ارز ایران روزهای سختی را در نیمه اول سال 97 کل کشور گذرانده که بیشتر متاثر از فشارهای روانی ناشی از خروج آمریکا از برجام بوده است، اما به هر حال دولت با مدیریت و کنترل برخی از رفتارهای هیجانی مردم در بازار که متاثر از شرایط روانی حاکم بر کشور بوده، توانست بازار ارز وطلا را به سوی آرامشی نسبی سوق دهد.اکنون بازار ثبات نسبی را تجربه می کندواگرهم نوسانی دارد، ناشی از روندهای منطقی بازار و جریان‌های طبیعی بازار ارز است که به طور طبیعی همزمان باپایان سال میلادی تقاضا را برای خرید ارز افزایش می‌دهد.این در حالی است که برخی بیم این را داشتند که بافرا رسیدن 13 آبان و به اصطلاح تحریم‌های جدید که البته صرفا یک جریان روانی از سوی آمریکا بود نه عملی،بازار رابه واکنش دوباره واداردوشرایط به گونه‌ای پیش برود که رفتارهای هیجانی دلالان، سکان را به دست بگیرد.اما این چنین نشد و بانک مرکزی و دولت توانستند روزهای آرام تری را در اقتصاد رقم بزنند. حسن روحانی،ريیس جمهوری اسلامی ایران هم درمراسم تقدیم لایحه بودجه سال 98 کل کشور، به صراحت به این موضوع اشاره کرد که برخی شرایط ناشی از تحریم، وضعیت بازار ارز را به هم ریخت اما در نهایت، با مدیریت دولت در کنار تصمیمات سخت، عبور از شرایط سخت امکان پذیر شد. وی به این نکته هم اشاره کرد که ثبات مالی و ارزی به ویژه بعد از ۱۳ آبان که موعد اعمال تحریم‌های آمریکا بر علیه ایران بود،، بر بازار حاکم شده و هم اکنون شرایط به نوعی پیش می رود که شرایط آرام‌تر شده و آمریکا هم هر تیری که در کمان داشته را رها کرده است. به گفته ريیس جمهور، بانک مرکزی از لحاظ ذخایر ارزی اسکناس، از هر روز شرایط بهتری دارد و هم اکنون دخالت بازارساز به حداقل ممکن رسیده است.در همین زمینه حسین سلیمی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن وکشاورزی تهران با اشاره به سخنان ريیس جمهور در زمان تقدیم لایحه بودجه و استقبال از حضور جدی بانک مرکزی وبخشنامه‌هایی که طی هفته‌های گذشته برای مدیریت بازار ارز صادر شده است، به خبرنگار ما می‌گوید: بانک مرکزی تدابیری را در نظر گرفته که بر مبنای آن، بازار شرایط آرامی را در پیش گرفته است و اگر بتوان با سیاست های بانک مرکزی، شرایط را به گونه‌ای پیش برد که ورودی‌های ارز نیز افزایش یابد و صادرکنندگان بتوانند شرایط بهتری را برای ورود ارز به کشور فراهم کنند، آنگاه پازل سیاست‌های بانک مرکزی در ایجاد آرامش بازار ارز، تکمیل خواهد شد.وی افزود:دخالت بانک مرکزی قطعا در ماه گذشته در بازار موثر بوده و منجر به ایجاد تعادل نسبی در بازار شده است؛ در غیر این صورت نرخ ارز تمایل به رسیدن به رقم‌های بالاتری را داشت. نوساناتِ اندکی هم که اکنون در بازار مشاهده میشود، جدی نیست و به طبیعت بازار در روزهای انتهای سال میلادی برمی‌گردد که به دلیل تسویه حساب شرکت‌های تجاری و بدهی های ایران به خارج از کشور، تقاضا بالا رفته و ممکن است نرخ دستخوش تغییرات جزئی شود، اما این نوسانات جدی نیست و بانک مرکزی توانسته شرایط را به خوبی مدیریت کند.سلیمی معتقد است که مداخله بانک مرکزی در بازار یا مدیریت آن، به معنای توزیع ارز نیست؛ بلکه این دو مقوله‌ای کاملا متفاوت است؛ چراکه باید مسائل حاشیه‌ای در مدیریت بازار ارز را هم در نظر گرفت. به هر حال، بانک مرکزی مسئول تورم کشور است و اگر اجازه دهیم نرخ ارز در بازار غیررسمی بدون کنترل بالا برود، حتما این نرخ خودش را به اقتصاد تحمیل می‌کند و تورم بالایی را به جای می‌گذارد؛ اما بانک مرکزی نمی‌خواهد اثرات تورمی را به اقتصاد کشور تحمیل کند، پس به بازار ورود و آن را مدیریت کرد و بر این اساس برنامه‌هایی را تدارک دیده و اختیاراتی گرفته است که می‌تواند راهگشا باشد.سلیمی با بیان اینکه بانک مرکزی اعلام کرده که بخشی از نیازهای ارزی صرافی‌ها می‌تواند از طریق خرید حواله از بانک مرکزی تامین شود، گفت: همچنین دولت اجازه داده است که بانک‌ها ارز را بخرند و بفروشند؛ پس دولت با ارائه چهار تا پنج برنامه به بازار، تلاش کرده تا نرخ را مدیریت کند. البته اگر این برنامه‌های دولت و بانک مرکزی برای بازار ارز، از فروردین اجرایی می‌شد، حتما وضعیت کنونی و فشارهای شدید به اقتصاد وارد نمی‌آمد، اما قطعا دولت برای اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های خود در این مقطع از زمان دلایلی دارد.وی اظهار داشت: به هر حال اکنون بازار به سمت ثبات می‌رود و اگرچه هنوز هم نرخ ارز آزاد با سامانه نیما تفاوت دارد، اما این تفاوت به حداقل رسیده و به نظر می‌رسد که اگر مجموعه سیاست‌ها ادامه یابد، شرایط به نحو بهتری پیش رود.
بازگشت اطمینان به بازار
همچنین محمدلاهوتی،عضوکمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران نیزدرگفت‌وگو باخبرنگارمابااشاره به نزدیکی قیمت ارز در بازار آزاد و سامانه نیما که دراثرمجموعه تدابیر بانک مرکزی طی هفته‌های گذشته رخ داده،معتقداست که سیاست‌های بانک مرکزی در یک ماه گذشته در خصوص ساماندهی بازار ارز نتیجه مثبت داشته و توانسته اطمینان را تا حدودی به بازار برگرداند و نرخ ارز را که به صورت غیرمنطقی افزایش یافته بود، به ساحل آرامش برگرداند.این درحالی است که سیاست‌هایی از جمله آزادسازی ورود ارز به کشور و نیز تهیه حواله ارزی از سوی صرافی‌ها از سیستم بانکی که بخشنامه آن درهفته گذشته ابلاغ شده است، می تواند به خوبی بازار را به آرامش برساند.
وی افزود:براساس مجموعه این تدابیر،شرایط واگذاری ارز راحت‌ترشده وتنوع ورقابت دربازار ارز ایجاد شده است،بنابراین می‌تواند با رقابتی که میان صرافی‌ها و نیز صادرکنندگان و تجار ایجاد می‌کند، نرخ را با قیمت مناسب‌تری به دست بخش‌های مختلف مصرفی اعم از خانگی و تجاری برساند.لاهوتی بابیان اینکه بانک مرکزی خریدوفروش ارز توسط بانک ها رامجاز شمرده و صادرکننده می‌تواند ارز خود را به آن ها بفروشد،خاطرنشان کرد:همین امرامیدواری را بیشترمی‌کند که درآینده نه چندان دور،بازار ثانویه واقعی شکل خواهد گرفت؛یعنی دولت برای کالاهای اساسی و دارو ارز دولتی اختصاص می دهد و مابقی نیازها از بازار ثانویه واقعی با نرخ رقابتی تامین می شود.این یک سیاست درست است که می تواندمنجر به رقابتی شدن بازار ارز شود؛البته این طرح زمانی به موفقیت کامل خواهد رسید که تعدد نرخ ارز از بین رفته و نرخ ارز بازار آزاد و نیما به هم نزدیک و ارز درکشور دونرخی شود.
پایان مانورهای سوداگرایانه در بازار ارز
دراین میان، مجموعه اقداماتی که در بازار ارز پیش از این شکل گرفته و تدابیری که بانک مرکزی به خوبی در بازی با عرضه و تقاضای نرخ ارز داشته، مجموعه جمع‌بندی‌ها را به این سمت هدایت می‌کند که در بازار ارز، دیگر جایی برای دلالان نیست و سکان نرخ‌ها به دست بانک مرکزی است و جایی برای مانورهای غیرمنطقی و سوداگرایانه در بازار وجود ندارد.آن گونه که مقامات مسئول بانک مرکزی می‌گویند، برای شرایط مختلف بازار ارز، سناریوهایی در نظر گرفته شده که اجرای هر یک از آن‌ها، تعادل را به بازار ارز بازخواهد گرداند و شرایط را به گونه‌ای پیش می‌برد که نوسانات نرخ دلار در یک دامنه منطقی محدود شود. البته آن‌گونه که خبرها از سناریوهای تدوین شده به گوش می‌رسد، هر یک از این سناریوها، تنها تلاش دارد که مدیریت منابع ارزی را در کشور تحت کنترل داشته باشد، اما دست اندازی به ذخایر ارزی نداشته باشد. این را به خوبی می‌توان از مجموعه تدابیری که برای بازگشت ارز حاصل از صادرات در بخش کالاهای غیرنفتی و پتروشیمی‌ها از سوی بانک مرکزی اعلام شده است، مشاهده کرد. با این روند نه تنها نباید منتظر جهش ارزی بود ،بلکه شرایط به گونه‌ای خواهد رفت که نوسانات قیمت ارز نیز به شکل منطقی صورت گیرد و نرخ ارز تثبیت شود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
