اردوغان در تله ترامپ؟

خروج نیروهای آمریکایی از سوریه چالش جدیدی برای اردوغان و کردها محسوب می‌شود‌. پس از اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه توسط ترامپ، گفته شد این تصمیم در پی مشورت رییس‌جمهور آمریکا با اردوغان بوده است. اردوغان در پی منافع خود و سرکوب کردها که یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولتش محسوب می‌شود، است، اما چند روز پیش جان بولتون در سفر به اسراییل خروج نیروها از سوریه را مشروط به تضمین حمایت کردها از سوی ترکیه کرد، اما اردوغان دیروز در سخنانی این اظهارات را رد و تاکید کرد که آنکارا نمی‌تواند شرط حفاظت از تروریست‌های کرد را بپذیرد، تمام این اتفاقات همزمان با سفر وزیر خارجه آمریکا به هشت کشور عربی منطقه رخ داده است‌. از طرفی دیروز رییس‌جمهور ترکیه در یادداشتی در نیویورک‌تایمز اذعان کرد که برای کشورش نقشی عمده در بازگشت ثبات و آرامش به سوریه قائل است‌. او می‌گوید ترکیه تنها کشوری است که در سوریه هم با آمریکا و هم با روسیه قادر به همکاری و تعامل است‌.
رجب طیب اردوغان در مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز بر نقش کلیدی کشورش در حل بحران سوریه تاکید کرده است‌. او می‌نویسد که ترکیه در کنفرانس‌های ژنو و آستانه، برای حل بحران سوریه، حضور فعال داشته و تنها کشور دارای منافع در سوریه است که می‌تواند هم با آمریکا و هم با روسیه همکاری داشته باشد تا کار در سوریه به سرانجام برسد‌. کنفرانس آستانه از سوی روسیه و ترکیه و ایران سازماندهی شد و کنفرانس ژنو زیر نظارت سازمان ملل متحد قرار داشت‌. اردوغان از نقش احتمالی ایران چیزی نگفته است‌.
رییس‌جمهور ترکیه در مقاله خود ضمن ستایش از تصمیم آمریکا مبنی بر عقب‌نشینی از سوریه، تاکید کرد عقب‌نشینی آمریکا باید به شکل سنجیده و در همکاری با متحدان حقیقی انجام شود‌. او گفت: ما می‌توانیم با دوستان و متحدان خودمان به خوبی همکاری و اقدامات را هماهنگ کنیم‌.
او ‌گفت ترکیه وظیفه خود می‌داند که نقشی سازنده در مبارزه نهایی با تروریست‌های داعش و حفظ وحدت ملی سوریه ایفا کند‌. اردوغان پیشنهاد کرد که نمایندگان تمام نیروهای سیاسی و لایه‌های اجتماعی سوریه در آینده این کشور نقشی برابر داشته باشند و تاکید ‌کرد: ما با کردهای سوریه نزاع نداریم‌.


اردوغان در بخش دیگری از این مقاله آورد: ترکیه به عنوان دومین دارنده ارتش بزرگ در ناتو تنها کشوری است که قدرت و تعهد انجام این کار را دارد‌. ترکیه به شکست داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در سوریه متعهد است‌.
اردوغان هشدار داد که جامعه بین‌الملل باید از انجام اشتباه‌های گذشته در عراق درس بگیرد و آنها را تکرار نکند‌. درس‌های گرفته شده از عراق؛ جایی که داعش در آن متولد شد باید مورد توجه قرار گیرد‌. وی با ذکر این نکته که ترکیه در سال ۲۰۱۶ اولین کشوری بود که نیروی رزمی زمینی برای مبارزه با داعش به سوریه اعزام کرد گفت: این اقدام گام مهمی در ممانعت از دستیابی داعش به مرزهای ناتو و انجام حملاتی در ترکیه و اروپا بوده است‌.
وی با درخواست همکاری تمام گروه‌ها به منظور نابودی داعش و حفظ تمامیت ارضی سوریه نوشت: از لحاظ نظامی داعش در سوریه شکست خورده است اما باقی‌مانده‌های این گروه می‌توانند بهانه‌ای برای دخالت در امور داخلی سوریه باشند‌. پیروزی نظامی علیه این گروه تروریستی گام اول است و ترکیه استراتژی جامعی برای ریشه‌کنی افراط‌گرایی دارد‌. قدم اول ایجاد نیروهای ثبات‌ساز در سوریه از تمامی اقشار اجتماعی این کشور است. تنها یک نهاد متنوع قومی می‌تواند به همه سوری‌ها خدمت کند و نظم و قانون را در تمامی کشور برقرار سازد‌. در این راستا باید بگویم ما هیچ بحثی درباره کردهای سوریه نداریم‌. در شرایط جنگی بسیاری از جوانان سوری راهی جز پیوستن به یگان‌های مدافع خلق و حزب دموکرات کردستان نداشتند‌.
این در حالی است که ترکیه از مقام‌های آمریکایی می‌خواهد پایگاه‌های نظامی خود را در سوریه تحویل آنکارا دهند یا آنها را نابود کنند‌. به نوشته روزنامه حریت، این درخواست ممکن است گفت‌وگوهای بعدی درباره خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را پیچیده کند‌. روزنامه حریت با اشاره به این مساله که ۲۲ پایگاه نظامی آمریکایی در سوریه وجود دارد، نوشت: یا آنها را به ترکیه بدهید یا نابودشان کنید‌. یکی از مقام‌های ارشد امنیتی ترکیه اخیرا به رویترز گفته بود واشنگتن باید به آنکارا اجازه دهد از این پایگاه‌ها در سوریه استفاده کند‌.
بولتون در ترکیه
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا دیروز به ترکیه سفر کرد‌. هدف اصلی این دیدار گفت‌وگو درباره اوضاع سوریه و چند و چون همکاری‌های منطقه‌ای پس از خروج ایالات متحده از سوریه است‌. مهم‌ترین مساله احتمالا وضعیت کردهای سوریه است؛ نیرویی که در مبارزه با داعش نقش اساسی داشته، آمریکا آن را متحد خود می‌داند، درحالی که ترکیه آن را گروهی تروریستی و همدست حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) می‌خواند‌.
اردوغان: ترکیه نمی‌تواند شرط آمریکا برای خروج از سوریه را بپذیرد
از طرفی رییس‌جمهور ترکیه اظهارات جان بولتون درباره یگان‌های مدافع خلق (گروه کردهای سوریه) را غیرقابل قبول خواند و تاکید کرد که آنکارا نمی‌تواند شرط حفاظت از تروریست‌های کرد را بپذیرد‌.
به نوشته دیلی‌صباح، رجب طیب اردوغان در سخنرانی خود در جمع گروه پارلمانی حزب حاکم بر عزم ترکیه در پاکسازی سوریه از تروریست‌ها بعد از خروج آمریکا از این کشور تاکید کرد‌. اردوغان گفت: یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) نمی‌تواند نماینده کردها باشد‌. ترکیه این شرط آمریکا را که باید درباره امنیت تروریست‌های ی‌پ‌گ تضمین دهیم را نمی‌پذیرد‌. برابر دانستن کردها با ی‌پ‌گ منطقی نیست‌. ترکیه قومیت‌ها را هدف قرار نمی‌دهد. هدف ما تروریست‌ها هستند‌. برای ما میان تروریست‌ها و مردم بی‌گناه تفاوت است؛ مردمی که سلاح دست می‌گیرند و کسانی که هدف قرار می‌گیرند، اقداماتی که انجام می‌دهند و خونی که می‌ریزند و سرکوبی که متحمل می‌شوند‌.
بولتون یکشنبه گذشته گفته بود خروج ارتش آمریکا از سوریه به نابودی باقیمانده‌های داعش و تضمین امنیت مبارزان کرد توسط ترکیه مشروط است‌. اردوغان گفت: اگر تروریست‌های دیگری نیز بخواهند مانع کار ما شوند با آنها نیز مقابله خواهیم کرد‌. ترکیه تدارکات لازم برای عملیات نظامی علیه عناصر داعش که هنوز در سوریه فعال هستند را دیده و به زودی علیه آنها وارد عمل خواهد شد‌. این ادعا که یگان‌های مدافع خلق با داعش می‌جنگند کاملا دروغ است و ترکیه پذیرای 100 هزار کردی بوده که از کوبانی پس از حمله داعش مجبور به فرار شدند و این افراد پس از تسلط یگان‌های مدافع خلق هنوز به شهر بازنگشته‌اند. دلیل آن هم این است که این مردم می‌دانند زندگی، اموال و شرفشان با جایگزینی یک گروه تروریستی با گروه دیگر تضمین نخواهد شد‌.
رییس‌جمهور ترکیه با اشاره به اظهارات بولتون ادامه داد: ما نمی‌توانیم پیام بولتون از جانب اسراییل را قبول کنیم‌. هضم این مساله برای ما غیرممکن است‌.
وزیر خارجه آمریکا در منطقه
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز در مصاحبه‌ای گفته است برنامه خروج ایالات متحده از سوریه، در نبرد علیه داعش و مقابله با ایران هیچ تغییری نخواهد داد‌. وزیر خارجه آمریکا پیش از ترک واشنگتن در قالب تور جدید خود به کشورهای عربی اعلام کرد ترکیه متعهد شده بعد از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه از شبه‌نظامیان کرد در سوریه حمایت کند‌. مایک پمپئو اظهار کرد این تضمین را دونالد ترامپ شخصا از رجب طیب اردوغان گرفته است‌.
براساس گزارش خبرگزاری فرانسه، پمپئو این اظهارات را با علم به اینکه اردوغان بارها به نابودی گروه‌های کرد مورد حمایت واشنگتن در شمال سوریه تهدید کرده و آنها را در کنار پ‌ک‌‌ک گروه‌های تروریستی می‌داند، مطرح کرد‌. پمپئو اظهار کرد‌ تعهد کشورش در نابودی داعش در تمام نقاط جهان نهفته است‌. اردوغان پیشتر چند ساعت قبل از اعلام ترامپ درباره تصمیمش برای خروج از سوریه با او تلفنی صحبت کرده بود‌.
پمپئو همچنین قبل از ترک واشنگتن در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌بی‌سی آمریکا هدف اصلی سفرش به خاورمیانه را ادامه تلاش برای تشکیل ائتلافی با حضور کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، کشورهای دیگر و اسراییل برای تقابل با ایران اعلام کرد‌. رییس دستگاه دیپلماسی آمریکا افزود: این ائتلاف باید علیه ایران باشد تا فعالیت‌های این کشور را در منطقه متوقف کند‌.
وی همچنین به قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی اشاره کرد و آن را اقدامی شنیع و غیرقابل قبول خواند‌. وزیر خارجه آمریکا به سی‌ان‌بی‌سی تاکید کرد: قتل خاشقجی اصلا مناسب با شیوه‌ای که کشورهای جهان دنبال می‌کنند، نیست و ما این موضوع را به سعودی‌ها گفته‌ایم‌. این وزیر دولت ترامپ اشاره کرد واشنگتن شهروندان سعودی مرتبط با قتل خاشقجی را مجازات کرد و به محض روشن شدن واقعیت‌های جدید در این خصوص به همین روال ادامه خواهد داد‌.
اما او در عین حال بر روابط عمیق و مستمر با عربستان تاکید کرد و گفت: دولت ترامپ به مسیری ادامه خواهد داد که به نفع منافع ملت آمریکا باشد‌. تصور می‌شود پرونده قتل خاشقجی و تصمیم خروج آمریکا از سوریه بخش عمده این دور از سفر پمپئو به منطقه باشد؛ سفری که از دیروز شروع شده و یک هفته ادامه خواهد داشت‌. پمپئو سفر خود را از اردن شروع کرد و سپس به قاهره،‌ منامه، ابوظبی، دوحه و ریاض و سپس به مسقط و در نهایت به کویت خواهد رفت‌.
سفر پمپئو به منطقه چند روز بعد از اولین جلسه محاکمه صوری متهمان قتل خاشقجی در عربستان در سایه اعمال‌ فشارهای جهانی بر ریاض جهت افشای واقعیت این جنایت انجام می‌شود‌.
به گزارش الجزیره، پمپئو در ریاض به بررسی روال تحقیقات مربوط به قتل خاشقجی و راه‌های پایان جنگ یمن خواهد پرداخت‌. وزیر خارجه آمریکا درباره خروج از سوریه نیز گفت کشورش حدود ۲۰۰۰ سرباز خود را از سوریه بیرون خواهد کشید اما اهداف آمریکا و ماموریتش در منطقه هیچ تغییری نکرده است‌. وی درباره تغییر در سیاست کشورش در قبال ایران تصریح کرد: هیچ تغییری در سیاست آمریکا در تقابل با ایران به وجود نیامده. تنها یک تغییر تاکتیکی صورت گرفته و واشنگتن خواهان افزایش حمایت جهانی برای تقابل با ایران است‌.