روزنامه مردم سالاری
1397/10/30
بودجه محیطزیست، فقط یک دهم درصد بودجه کل کشور
بایستگی پرداختن به بودجه محیط زیست به علت آلودگی بسیار هوای کلانشهرها، تازش سهمگین ریزگردهای عربی بر آسمان ایران، انباشت آلودگیهای نفتی و سموم کشاورزی در کنارههای دریا و رودخانهها، ویرانی گسترده تالابهای ایران، وضعیت دردناک حیات وحش کشور، نابودی جنگلهای حفاظتشده به همراه هزاران هزار مشکل زیستبومی دیگر، در کنار مدیریت ناکارآمد و بودجههای اندک، گرفتاریهای زیستبوم ایران را چنان افزایش داده که ایرانزمین را در آستانه بحرانی بزرگ قرار داده است.به گزارش «مردمسالاری آنلاین»، به رغم گستردگی بحران، زیستبوم ایران هنوز در نظام برنامهریزی و بودجهریزی کشور جایگاه راستین خود را نیافته است و بدبختانه در برنامههای توسعه و بودجههای سالانه بایستگیهای زیستبومی، چنانکه باید و شاید، در برنامهها و بودجهریزیها لحاظ و اجرا نمیشود.
در گزارش دانشگاه ییل در بررسی شاخص عملکرد زیستبوم، برپایه سیاستگذاریها و قانونها، ایران در سال ۲۰۰۶ رده ۵۳ شاخص عملکرد زیستبومی را در جهان داشته، در سال ۲۰۰۸ به رده ۶۷، در سال ۲۰۱۰ به رده ۶۰ و در سال ۲۰۱۲ به رده ۱۱۴ فروافتاده است. پس از آن، در سال ۲۰۱۴ به رده ۸۳ از میان ۱۷۸ کشور رسیده، ولی در گزارش سال ۲۰۱۶ این دانشگاه، باز به رده ۱۰۵ از میان ۱۸۰ کشور جهان سقوط کرده است، و کنون در میان کشورهایی با عملکرد ضعیف در زیستبوم جای دارد. گزارشهای این دانشگاه به روشنی نشانگر نوسانهای بسیار در شاخص عملکرد زیستبوم ایران است.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، از بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور در بخش محیط زیست، نشان از افزایش ۴۲ درصدی دارد - میزان اعتبارات از ۲۸۳۰ میلیارد ریال در سال ۹۷ به ۴۰۲۶ میلیارد ریال در لایحه سال ۹۸ رسیده است. این در حالی است که سهم امور محیط زیست در میان دیگر امور تنها یک دهم درصد است و دگرگونی چندانی نبست به قانون بودجه سال ۹۷ نداشته و بخشی بزرگ از افزایش ۴۲ درصدی نیز به علت انتقال ردیفهای بودجه متفرقه در اعتبارات این امور و تصویب برخی قانونهای مرتبط با این امور است.
یکی از دلیلهای بیتوجهی جدی به امور حفاظتی و توسعه پایدار زیستبوم ایران در این سالها، روند افزایشی سهم اعتبارات امور محیط زیست به اعتبارات هزینهای بوده است. در لایحه بودجه سال آینده، میزان اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای (۲۵۴۵ میلیارد ریال) ۶۳ درصد از کل اعتبارات محیط زیست به خود اختصاص داده و در برابر ۳۷ درصد از اعتبارات ازآن اعتبارات هزینهای (۱۴۸۱ میلیارد ریال) است. دیگر خردهای که بر این بودجه میتوان گرفت این است که به زودی برخی طرحها و لایحهها مانند لایحه قانون جامع خاک و لایحه یاری به ساماندهی پسماندهای عادی، با اولویت استانهای ساحلی و کلانشهرها، برای قانونی شدن به صحن علنی مجلس خواهند رفت، ولی در لایحه بودجه سال آینده هیچ ردیف بودجهای برای اجرایی شدن این قانونها در نظر گرفته نشده است.
همچنین، همسنجی قانون بودجه امسال (۹۷) و مصوبههای برنامه ششم توسعه با لایحه بودجه سال آینده نشانگر آن است که برخی از طرحها و هدفهای کلان ـ همچون مدیریت و نگهداری بوستانهای پردیسان، نیازسنجی و اجرای برنامههای آموزش و فرهنگسازی ـ بی رسیدن به نتیجهای درخور از ردیفهای بودجهای این لایحه حذف شدهاند! بیتوجه به اینکه فرایندهای ویرانی زیستبوم ایران و ناپایدار کردن آن شتابی بسیار بیشتر نسبت به بازسازی و احیای آن دارند. دیگر اینکه، برخی موردهای لایحه سال ۹۸ نیز با اعتباری بسیار ناچیز پیشنهاد شدهاند. برای نمونه: برای برنامه بالابردن پوشش حفاظتی منطقههای تحت مدیریت و پشتیبانی از محیطبانان تنها ۳۵ میلیارد تومان اعتبار، برای پارک ملی گلستان تنها هشت میلیارد تومان و برای برنامه پایش زیستبوم در بخش کشاورزی تنها ۹۰۰ میلیون تومان پیشبینی شده است! در پایان باید گفت، با همه این ضعفها و ناکارآمدیها در مدیریت زیستبوم ایران، همانگونه که گفته شد، میزان سهم بودجه امور محیط زیست در سال آینده (۱۳۹۸) در میان امور دهگانه تنها یک درصد است! این در حالی است که «آب» و «زیستبوم» اولویت ایرانزمین و قانونهای بالادستی کشور، همچون قانون برنامه ششم توسعه، است، و با در نظر گرفتن اینکه بیش از ۸۰ درصد مساحت کشورمان زیر پوشش و مدیریت سازمان محیط زیست است و مسئولیت این سازمان مسئولیتی ملی و فرادستگاهی است و وظایف و مدیریت دشواریهایی بسیار همچون بحران آب، آلودگی هوا، ریزگردها، نابودی زیستبومهای جانوری، فرسایش خاک، از میان رفتن جنگلهای البرز و زاگرس و ... بر دوش این سازمان است، بودجه در نظر گرفته شده برای این سازمان، هرچند رشدی ۴۳ درصدی در برابر بودجه دیگر دستگاهها داشته، بسیار بسیار ناچیز است. این در حالی است که بودجه محیط زیست برخی کشورها، همچون کشورهای یونان یا مالت، پیرامون ۳ درصد از کل بودجه آن کشورها است.
سایر اخبار این روزنامه
فردايي مبهم يا آيندهاي روشن؟
ماکس وبر و دلارهای سرگردان
عبارتی تحت عنوان «قیمت ارز»
یک ارزیابی متفاوت از کنفرانس ورشو
اشکان دژاگه بهترین هافبک جام ملتهای آسیا در مرحله گروهی
اگر با 1+5 مذاکره نمیکردیم امروز شرایط بدتری داشتیم
هیچ وقت به حواشی کارهای نمایشی توجه نمیکردیم
منشأ بوی نامطبوع تهران پیدا نشد
دولت نقشی در فیلترینگ ندارد
واگذاری بررسی «پالرمو» به دو کمیسیون مجمع تشخیص مصلحت
بودجه محیطزیست، فقط یک دهم درصد بودجه کل کشور
زمزمه دوباره استیضاح ترامپ
هشدار صریح به اروپا