مقصران اصلی پنهان شده‌اند

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: سال گذشته
29 بهمن ماه بود که خبرها از سقوط یک فروند هواپیمای مسافر بری حکایت داشت؛ پروازی که ناگهان از روی رادار محو می‌شود و بعد هم خبرگزاری‌ها از برخورد آن با رشته کوه دنا و کشته شدن همه سرنشینان این هواپیما خبر دادند. خبرها حاکی از آن بود که پرواز ساعت ۵ صبح تهران به یاسوج شرکت هواپیمایی آسمان که از رادار محو شده و در سمیرم اصفهان سقوط کرده است و تمام سرنشینان آن جان باخته اند! این پرواز و سقوط آن و حتی پیدا کردن پیکر جانباختگان با حواشی بسیاری همراه بود و سرانجام دو هفته پس از حادثه لاشه هواپیما و پیکر جانباختگان به همت مردم و مسئولان پیدا شد.

همه تقصیر‌ها به گردن خلبان افتاد


پس از این حادثه سازمان هواپیمایی کشوری پرواز ای تی آر ۷۲ را در آسمان ایران ممنوع کرد که البته پس از چند هفته بار دیگر مجوزهای لازم برای تداوم پرواز این هواپیماها ارائه شد، با این اوصاف حسن رضایی‌فر، مدیرکل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشور دلیل سقوط هواپیمای تهران- یاسوج را اشتباهات مکرر و متعدد خلبان هواپیما اعلام کرده بود.
او گفته بود که تقرب و اقدام به فرود در یاسوج در هوای بد به دلیل سقف پایین ابر برخلاف دستورالعمل شرکت، کاهش ارتفاع غیرمجاز از کمترین ارتفاع ایمنی مسیر پروازی W144، مدیریت نامناسب در کابین خلبان CRM،
عدم رعایت رویه جبران واماندگی و stall هواپیما و عدم اجرای چک لیست‌ها در زمان تقرب از جمله دلایل این سانحه بوده است.
او با اشاره به اینکه شروع پرواز به‌دلیل محدودیت‌های پزشکی خلبان و بدی هوای مقصد صحیح نبود، گفته بود:« خلبان به امید فرودگاه جایگزین شیراز پرواز کرده بود و قبل از آغاز تقرب اطلاعات هوای یاسوج را می‌گیرد و سعی در خروج از ابر با سقف 15 هزار پا می‌کنند. دلیل خروج از ابر، شرایط توربولانس و تشکیل یخ بوده و با کاهش دادن ارتفاع، متاسفانه هواپیما در معرض جریانات updraft و down draft کوهستان قرار گرفته و به کوه برخورد کرده است. همچنین هنوز خلبان ارابه فرود را باز نکرده بوده و به دلیل خروج از ابر خلبان سیستم یخ‌زدایى را خاموش می‌کند و AOA هم بدین دلیل قطع مى‌شود و خلبان دیرتر متوجه وخامت اوضاع می‌شود.»

> تجمع خانواده‌های جانباختگان
با این اوصاف همه تقصیر‌ها بر گردن خلبانی که خودش جزو جانباختگان حادثه بود، افتاد به امید اینکه مرور زمان همه چیز را حل کند اما حالا با گذشت یک سال از آن حادثه تلخ روز گذشته شاهد بودیم که خانواده‌های کشته شدگان این حادثه تجمع کردند و با در دست داشتن پلاکار‌هایی که روی آن‌ها نوشته شده بود
« سازمان هواپیمایی کشوری باید پاسخگو باشد» و
همچنین سر دادن شعار‌هایی سعی کردند پرونده بسته شده سقوط این هواپیما را به دلیل ابهامات موجود در پرونده، بار دیگر به جریان بیندازند.
این تجمع در ترمینال شمار۴ فرودگاه مهرآباد با ذکر« الله اکبر »و همراه با پلاکاردهای اعتراضی خانواده جانباختگان از شرکت هواپیمایی آسمان برگزار شد. روی یکی از پلاکارد‌ها نوشته شده بود:
« مدیران شرکت هواپیمایی آسمان به جای نمایش
تکریم و دلجویی پاسخگو باشید!» و روی پلاکارد دیگری که در دست یک دختر جوان بود نوشته شده بود:« ما خانواده‌های قربانیان سقوط هواپیما تهران-یاسوج خواستار برخورد قاطع و بدون اغماض دستگاه‌های قضایی با مقصرین حادثه هستیم»
پر واضح است که گذشت زمان نتوانسته از رنج این خانواده‌ها بکاهد و آن‌ها حالا با گذشت یک سال از حادثه به دنبال رفع ابهامات موجود و برخورد با مقصرین این حادثه هستند؛ تقصیر‌هایی که بخش اعظم آن سال گذشته به گردن خلبانی افتاد که جزو کشته شدگان بود و نمی‌توانست از خودش دفاع کند.
> باید ابهامات روشن شود
محمد علی وکیلی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی‌که طی یک سال گذشته پیگیر مطالبات خانواده‌های جانباختگان این هواپیما بود در گفت و گو با آفتاب یزد در این باره می‌گوید:
« این خانواده‌ها یک مطالبه مهم دارند و آن هم این است که از نگاه این خانواده‌ها هنوز هم ابهامات این سقوط روشن نشده است! این گزارش کلیشه‌ای سازمان هواپیمایی کشوری خانواده جانباختگان را اغنا نکرده است. به صورت مشخص باید وضعیت این هواپیما قبل از پرش روشن شود و مشخص شود که اطلاعات لازم در خصوص آب و هوا قبل از پرواز در اختیار خلبان این پرواز قرار گرفته است یا نه؟ میزان قصور و تقصیر‌ها به صورت واضح هنوز برای خانواده‌ها روشن نشده و به همین دلیل هم خانواده‌ها قانع نشده اند و مرور زمان هم نتوانسته باعث کاهش حساسیت جامعه و خانواده این داغ دیده‌ها شود.این ابهامات وجود دارد و به نظر من هم مسئولان در رابطه با این موضوع و مطالبه این خانواده‌ها بی توجهی می‌کنند!»

> حق و حقوق این خانواده‌ها هم
تابع همین ابهامات و سوالات است
او افزود:« ممکن است بخشی از مطالبه خانواده‌ها در رابطه با پول دیه و حق و حقوق این خانواده‌ها باشد اما بخش اصلی مربوط به ابهاماتی در خصوص چرایی و چگونگی سقوط است،البته بخش زیادی از حق و حقوق این خانواده‌ها هم تابع همین ابهامات و سوالات است؛ اگر به این سوالات پاسخ داده شود مسلما در نحوه حق و حقوق این خانواده‌ها نیز تاثیر خواهد داشت.»

> باید قصور‌ها و تقصیر‌ها مشخص شود
این عضو هیئت رئیسه مجلس تصریح کرد:« سازمان هواپیمای کشوری در توضیحی که در آن مقطع داد خلبان را عامل اصلی سقوط دانست و سهم اصلی تقصیر‌ها را به گردن او انداخت! از آنجایی که امکان دفاع برای خلبان وجود نداشت،حواله دادن موضوع به یک عامل راعب و عاملی که برای دفاع در صحنه حضور ندارد خانواده‌ها را قانع نکرد؛ میزان تقصیری که ایرلاین مربوطه در خصوص هواپیمای ساقط شده داشت که آیا این هواپیما مجاز به پرش بود یا نه و یا اینکه در آن شرایط آب و هوایی مجاز به پرش بوده یا خیر؟! یا اینکه حتی راهدار‌ها در آن زمان کار می‌کردند یا نه و اینکه آیا به هشدار‌های هواشناسی توجه شده است یا نه و اینکه آیا هواشناسی وظایفش را انجام داده است یا نه! موضوعاتی هستند که باید از‌هاله ابهام خارج شود! البته یکی دیگر از موضوعاتی که باید به آن پرداخته شود بحث بیمه این هواپیما است چون هنوز مشخص نیست که این هواپیما شامل چه بیمه ای بوده و اینکه در زمان پرش دارای بیمه بوده است یا نه؟! اینها مسائلی است که ابعاد آن هیچ جا روشن نشد.»
در تماس‌های مکرری که برای پیگیری این موضوع با سازمان هواپیمایی کشوری داشتیم متاسفانه کسی پاسخگو نبود، به نظر می‌رسد که مسئولان در نحوه مدیریت جدیدشان بیش از اینکه کوتاهی‌ها را بپذیرند، آن را به زمان می‌سپارند تا فراموش شود، در سال‌های اخیر طی حوادث پیش آمده به وفور شاهد این نوع برخورد مسئولان بوده ایم، برای مثال در رابطه با حادثه دانشگاه علوم و تحقیقات نیز شاهد بودیم که در ابتدای امر همه تقصیر‌ها را بر گردن راننده که خود جزوی از جانباختگان بود، انداختند و پس از آن هم هیچ مسئولی قصورش را نپذیرفت! آیا زمان آن نرسیده تا مسئولان در رابطه با کوتاهی‌هایشان پاسخگو باشند؟