روزنامه خراسان
1397/12/15
گرانی در سبد عید
گزارش:نوید زنده‌روحیان | عکس: میثم دهقانی | عید نوروز و تعطیلات دوهفته‌ای و آداب مرسوم ایرانی‌ها در این ایام مثل مهمانی و دورهمی‌های دوستانه و فامیلی نزدیک است و متاسفانه انگار به جای شادی، اضطراب به جان آدم‌های شهر‌انداخته است؛ ترس و دلهره از تورم و گرانی که سبک‌زندگی مردم را تحت‌تاثیر قرار داده و قدرت خریدشان را گرفته و مدیریت معاش‌شان را با دشواری مواجه کرده است. مسئله‌ای که شاید در ایام عادی سال، می‌شد با قناعت و کم خوردن و پوشیدنِ همان کفش و لباس‌های قدیمی، مدیریتش کرد اما بعید است در ایام نوروز، به‌خصوص برای خانواده‌های صاحب فرزند، چنین امکانی وجود داشته باشد. بالاخره بچه‌ها دو هفته تعطیل هستند، نیاز به تفریح و تنقلات دارند، بر تن بچه‌های دیگر کفش و لباس نو می‌بینند و برای هر پدر و مادری، سخت است که به خواسته‌های منطقی فرزندشان، به‌واسطه نداری، «نــه» بگویند. از طرفی، آداب و رسوم کهن، سرمایه معنوی هر ملت است و خطر از بین رفتن این سرمایه ملی به دلیل ترس مردم از برگزاری مهمانی و دورهمی بر اثر بالارفتن هزینه‌ها، یک آسیب فرهنگی‌اجتماعی جدی است. از آن جا که وظیفه صفحه حرف‌مردم خراسان‌رضوی، انعکاس حرف و گلایه و درد مردم در زمینه‌های مختلف است، امروز به سراغ مردم کوچه و خیابان در گوشه و کنار شهر، به‌خصوص بازار فروش اقلام خوراکی شب‌عید رفتیم تا درددل‌هایشان را درباره گرانی‌های اخیر و تاثیری که بر زندگی‌شان گذاشته، بشنویـــم.
خانمی که به همراه دخترش در بازار آجیل‌فروش‌ها قدم می‌زند، در پاسخ به سوال من که می‌پرسم: «قیمت‌ها چطور بود و آیا قدرت و امکان خرید دارید یا خیر؟» می‌گوید: «راستش من برای خرید نیامدم، فقط آمدم سری بزنم و قیمت‌ها را بررسی کنم تا بتوانم تصمیم بگیرم. همه‌چیز خیلی گران است و شاید خرید نکنم. هرجا که می‌رویم قیمت‌ها همین است و هیچ تعریفی ندارد. معمولی‌ترین آجیلی که این جا وجود دارد، کیلویی 70 هزار تومان است. حساب کنید یک خانواده چندنفره، برای دوهفته تعطیلات و پذیرایی از تعداد زیادی مهمان، فقط برای آجیلِ متوسط، چقدر باید هزینه کند؟»
فروشنده یکی دیگر از آجیل فروشی‌ها که جوانی بیست و چند ساله است، می‌گوید: «این 100هزارتومان، تمام فروش من است از امروز صبح تا الان که 7شب است. تا به حال به این وضع نیفتاده بودم. هر کجای شهر بگردید، آجیل را کیلویی 40هزار تومان به شما نمی‌دهند اما من می‌دهم، باز هم هیچ کس نمی‌خرد. مردم ندارند، نمی‌توانند، چطور باید بگوییم تا توسط مسئولان شنیده شود؟»
در ادامه، سری به یکی از شیرینی فروشی‌های قدیمی و خوشنام مشهد می‌زنیم. صاحب این شیرینی فروشی خوشنام در توصیف شرایط بد بازار به دلیل تورم و گرانی می‌گوید: «اعتبار چک‌های من در مشهد معروف است و با بیش از 500فروشنده و شرکت پخش در حال کار هستم. همه می‌دانند تا پیش از این خریدهایم نقدی بود، اما چندهفته است که فقط چک می‌کشم و حداقل زمان چک‌هایم، یک ماهه است. ما شرمنده مردم هستیم که باید با این قیمت‌های بالا، جنس بفروشیم. خودمان می‌دانیم که این قیمت‌ها واقعی نیست اما چه کنیم که مواد اولیه فوق العاده گران شده. شما ببینید جعبه‌ای که قبلا دانه‌ای 100تومان هزینه داشت، حالا 700 تا هزار و 500 تومان آب می‌خورد.»
خانم میان سالی که با دختر جوانش، چندین جعبه شیرینی در دست دارند و منتظر بسته بندی هستند، می‌گوید: «این خرید سه خانواده است. دیدم دم عیدی فرزندانم توان خرید ندارند، من و پدرشان مجبور شدیم کمک کنیم. نمی‌شود تنهایشان بگذاریم. با این گرانی که من می‌بینم، باید حقوق دو ماه شان را بگذارند کنار برای یک خرید ساده عید. هنوز البته برای آجیل و میوه به بازار نرفتیم. نمی‌دانم تا آن موقع پولی برایم باقی می‌ماند برایشان خرید کنم یا نه، ولی اگر قیمت آجیل پایین نیاید، قطعا نمی‌توانم برای سه خانواده آجیل تهیه کنم. الان هم فقط شیرینی خشک و خانگی خریدم؛ ارزان‌ترین جنس موجود در بازار که فقط دلمان خوش باشد شیرینی داریم.»
مغازه داری که متوجه درددل مشتری‌اش با من درباره گرانی‌ها شده، جلو می‌آید و می‌گوید: «پارسال این موقع، مغزهای مختلف را خریده و تفت داده بودیم و آماده عرضه و فروش بود. اما امسال، هنوز جنسی نخریده ایم که بخواهیم آماده‌اش کنیم؛ در واقع نتوانستیم بخــریم. ما فروشنده‌ها هم جزو همین مردم هستیم و قدرت خریدمان مثل بقیه مردم، پایین آمده است. سال گذشته همین روزها پنج تُن پسته در انبار داشتم اما امسال با هزار بدبختی و قرض و خواهش، کل موجودی پسته‌ام 200کیلوگرم است.»
در حال صحبت با فروشنده هستم که خانم مسنی جلو می‌آید و به فروشنده می‌گوید: «پولم به آجیل نمی‌رسد، کمی خرمای خشک به من بده.» و رو به ما ادامه می‌دهد: «شما را به خدا از این قیمت‌ها فیلم بگیرید، عکس بگیرید، حرف‌های ما و شرایط‌مان را به گوش دولت برسانید، بگویید کمی به فکر مردم باشند. این مردم چه گناهی دارند؟با این قیمت‌ها چه کسی می‌تواند شب عید خرید کند؟ به خدا نداریم. پسته‌ای که کیلویی 160هزار تومان است را چطور باید بخرم و بگذارم جلوی نوه‌هایم؟ بچه که نمی‌فهمد بالارفتن قیمت و گرانی یعنی چه؛ مشتش را پر می‌کند و می‌خورد. می‌توانم بگویم نخور؟ کمتر بخور؟ حالا هم که اصلا نمی‌توانم بخرم. همین خرماها را می‌گیرم. ولی شما را به خدا قسم می‌دهم حرف مان را به مسئولان کشور برسانید، بگویید یک پیرزن تنها را جلوی فرزندان و نوه‌هایش شرمنده نکنند...»
مردی که ظاهرا ویزیتور یکی از شرکت‌های پخش شکلات است و آمده تا هم کارش را انجام دهد و هم خرید، وقتی متوجه میشود که در حال تهیه گزارش از بازار شب عید و قدرت خرید مردم هستم، آرام چند فحش و ناسزا به زمین و زمان می‌دهد و می‌گوید: «این آجیل و شیرینی را چه کسی می‌تواند بخرد؟ به خدا در خرج روزانه مان مانده ایم، چطور برای شب‌عید خوراکی بخریم؟ امروز آمده‌ام این جا که چندین سال است برایشان جنس می‌آورم و مرا می‌شناسند تا شاید بتوانم نسیه خرید کنم و اگر این‌ها هم بگویند نه، قطعا چیزی نمی‌خرم.»
خانم میان سالی که در حال‌انداز ورانداز آجیل‌هاست، ادامه می‌دهد: «من امروز مثلا آمده‌ام از این جا که مرکز و بورس عرضه آجیل است و قیمت‌ها از دیگر مناطق شهر ارزان‌تر است خرید کنم اما باز هم می‌بینم گرانی بیداد می‌کند. از طرفی فکر نمی‌کنم ایراد از صنف آجیل‌فروش یا شیرینی‌فروش باشد؛ این‌ها هم چاره‌ای ندارند، گران می‌خرند و مجبورند گران بفروشند. متاسفانه یکی مثل من هم به‌رغم گرانی اجناس، چاره‌ای ندارم، مجبورم بخرم. چون فرزندانم به همراه کلی نوه در ایام عید به خانه‌مان می‌آیند و باید جلوی‌شان چیزی برای پذیرایی بگذارم. اما بعید می‌دانم حتی فرزندان خودم بتوانند برای خودشان و مهمانان‌شان آجیل و شیرینی بخرند.»
مرد حدود 50سالهای که دو کیسه میوه در دست دارد، سری به تاسف تکان می‌دهد و می‌گوید: «فکر می‌کنم شب عید، قیمت همه‌چیز از این هم بالاتر برود؛ برای همین آمدم تا حداقل خرید میوه را کمی جلو بیندازم اما دیدم وسعم فقط به خرید همین دو کیسه میوه می‌رسد. خدا را شکر، هنوز قیمت میوه به‌شکلی نشده که نتوانیم بخریم، مشکل اصلی آجیل و شیرینی است که من مجبورم بخرم. چون فرزند دارم و از من انتظار دارند و فارغ از آن، پذیرایی با آجیل و شیرینی و تنقلات، جزو آداب و رسوم قدیمی مان است. به‌شخصه حاضرم لباس و کفش و فرش و مبل جدید نخرم و نپوشم و نداشته باشم، اما با فراهم کردن مقداری خوراکی به یاد قدیم، فامیل و بچه‌ها را دورهم جمع کنم و کمی خوش باشیم.»
آخرین نفری که با او صحبت می‌کنم، خانمی است که با پسر بچه اش برای خرید آمده و حرف تلخی می‌زند: «الآن برای خرید عید نیامدم. راستش من و شوهرم تصمیم داریم امسال عید به همه بگوییم به مسافرت می‌رویم و تعطیلات در منزل نیستیم تا کسی سراغ مان نیاید. حاضرم یک هفته در خانه تاریک با چراغ‌های خاموش زندگی کنم اما به خودم و خانواده فشار نیاید. چه اجباری است که برای حرف مردم، تحت فشار باشیم؟ نگران از بین رفتن رسم و رسوم هم آن کسانی باید باشند که مردم را به این روز‌انداخته‌اند.»
پس از شنیدن درددل مردم، تصمیم می‌گیریم با مسئولان اصنافی که شب‌عید مورد رجــوع مردم هستند هم
برای بررسی اوضاع، گپ و گفتی داشته باشیم.
نمی‌شود قولی برای کم شدن قیمت میوه داد
«مصدق» رئیس اتحادیه میوه فروشان مشهد در گفت‌وگو با خراسان‌رضوی اظهار می‌کند: «شرایط بازار میوه هم‌اکنون مطلوب است و تقریبا 5 تا 10 درصد نسبت به ماه گذشته کاهش قیمت داشتیم. طبق پیش‌بینی و تجربه سالهای گذشته، در ایام پیک سال هم، همیشه به دلیل افزایش عرضه با کاهش قیمت روبه رو می‌شویم. ضمن این که میوه‌های طرح تنظیم بازار نیز در روزهای پایانی سال توزیع خواهد شد و بازار را متعادل خواهد کرد. در مجموع مردم به هیچ وجه نگران کمبود میوه شب عید نباشند. هرچند نمی‌توانم قولی در زمینه پایین آمدن قیمت میوه بدهم.»
با کمبود مواداولیه و گرانی جعبه مواجهیم
«محمد فرزانی» رئیس اتحادیه شیرینی و شکلات مشهد هم به نکات قابل‌تاملی اشاره می‌کند: «در پخت شیرینی و کیک درمجموع تا 200قلم مواد اولیه استفاده میشود. در طول امسال هرروز به دلیل گرانی، یکی از این اقلام را کم کردیم. باتوجه به این که مایه اصلی کار آرد، شکر، روغن و تخم مرغ است، مشکل ما تا چند وقت پیش شکر بود که با ورود سازمان صمت و توزیع 300تن شکر، این مشکل رفع شد. اکنون حادترین معضلی که با آن روبه رو هستیم آرد است. با قطعیت عرض می‌کنم ما در استان با کمبود آرد مواجه نیستیم و مشکل در سامانه‌های توزیع است. سامانه‌ای شدن توزیع آرد بسیار خوب است اما نه بدون کارشناسی و نظارت. در سامانه توزیع آرد، هر قناد با هر درجه فعالیت و هر‌اندازه تولید، هزار کیلوگرم سهمیه دارد که برای برخی قنادان زیاد هم است اما کفاف قنادی‌های بزرگ و پر مشتری را هرگز نمی‌دهد و امیدواریم این مشکل در آینده نزدیک حل شود.» فرزانی با اشاره به افزایش 340درصدی قیمت جعبه، توضیح می‌دهد: «این افزایش قیمت جعبه، تا جایی پیش رفت که می‌خواستیم اعلام کنیم هزینه جعبه جداگانه محاسبه و به قیمت شیرینی افزوده میشود. با این توصیفات، طبیعی است که در زمینه عرضه شیرینی، با افزایش قیمت روبه‌رو باشیم. اما مردم بدانند ما هرچه توانستیم انجام دادیم تا محصولات صنف‌مان را با کمترین قیمت عرضه کنیم. حتی از 10درصد سود قانونی نیز گذشتیم و با 3 تا 5 درصد سود در کنار مردم، این شرایط سخت را می‌گذرانیم.»
برخی واحدهای صنفی‌مان، به دلیل بدهی جمع کرده‌اند
«علیرضا ارزانی» رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مشهد هم می‌گوید: «قیمت مغزها و دانه‌های خام در چند ماه گذشته به شدت بالا رفته و به همین دلیل، قیمت آجیل افزایش یافته است. پیش‌بینی ما و چیزی که تا امروز مشاهده کردیم، کاهش حداقل 50 درصدی خرید از طرف مردم است. چون نه مردم قدرت خرید دارند و نه فروشندگان می‌توانند از عهده خرید اجناس برآیند. در همین یک ماه گذشته، چندین واحد ما به دلیل بدهی و نداشتن توان مالی بسته شده و نتوانستند ادامه دهند. به همین دلیل، یک طرح فروش فوق‌العاده ارائه کردیم که تعدادی از واحدهای ما در این طرح شرکت کردند و قرار است با نصب بنر و اطلاعیه در فروشگاه ها، اعلام کنند که فروش فوق العاده با تخفیف در واحد صنفی‌شان در جریان است. امیدواریم با این کار و گذشتن از سود قانونی خود، بتوانیم شرایط خرید بیشتر و بهتر را برای مردم فراهم آوریم.»
سایر اخبار این روزنامه
ضرب الاجل وزیر برای حذف جاده مرگ
هزینه های انتقال پایتخت برآورد نشده است
در این ۷ موقعیت با احتیاط به خرید بروید
پنس، چنی مجدد نمی شود
حریم خصوصی اشخاص شامل چه مواردی است؟
آقای وزیر عجله کنید
عربستان اتمی واقعیت یا توهم!
غول ماهی خوار با 700 تُن ماهی در تور سپاه
ورود به فاز استیضاح ترامپ
استقبال اصلاح طلبان و اصولگرایان از گزینه اصلی ریاست قوه قضاییه
افزایش حقوق ۹۸ کارمندان 400 هزار تومان به اضافه 5 درصد
امکان واردات سالانه یک گوشی باکدملی
اختصاص 8 هزار میلیارد اوراق برای حمل و نقل و توسعه طرح های اطراف ۳ بارگاه مطهر
گرانی در سبد عید
