کالاهای اساسی بدون نگرانی از گرانی








اسفندماه برای ایرانیان با بوی عید می‌آید. مردم را به کوچه و بازار می‌کشاند تا برای دید و بازدیدهای نوروزی رخت نو و تنقلات بخرند. اما تکاپوی شب عید امسال متفاوت از سال قبل است. قیمت اغلب کالاها با افزایش نرخ ارز، بالا رفته و این موضوع خرید کردن را برای مردم به ویژه اقشار کم درآمد سخت‌تر کرده است.
البته در مورد کالاهای اساسی نظیر گوشت، برنج و حبوبات شرایط اندکی بهتر است. چراکه دولت به کالاهای اساسی، ارز 3800 تا 4200 تومانی اختصاص می‌دهد و کالاهای تنظیم بازاری عرضه می‌کند. اگرچه در سیستم توزیع این کالاها هنوز ضعف‌هایی دیده می‌شود و صف‌های طولانی برای آن شکل می‌گیرد ولی قیمت‌ها فرق چندانی با سال قبل ندارد. برای مثال در بازار شب عید 1397 قیمت هر کیلوگرم شقه گوسفندی برای مصرف کننده بین ۴۲ تا ۴۳ هزار تومان بود و الان هم هر کیلوگرم ران و سردست گوسفندی تنظیم بازاری به ‌قیمت 42 هزار تا 44 هزار تومان عرضه می‌شود. برنج شمال هم امسال حداکثر 14 هزار تومان است. سال گذشته نیز قیمت‌ها حدود 11 هزار تومان تا 14 هزار تومان بود. میوه تنطیم بازاری از جمله سیب و پرتقال هم با قیمت‌های مناسب در حال توزیع در بازار است. به طوری که قیمت‌ها نسبت به قیمت میادین میوه و تره بار حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد ارزان‌تر است. قیمت شکر هم سال گذشته با نرخ مصوب 2720 تومان در بازار مصرف عرضه می‌شد و امسال نیز فروش شکر با قیمت بیش از 3 هزار و 500 تومان تخلف محسوب می‌شود. البته در میان این کالاها قیمت مرغ بیش از دو برابر شده است که علت آن هم تخلفات در زمینه نهاده‌های دام و طیور با ارز دولتی است که ظاهراً به دست مرغداران نمی‌رسد.
اما افزایش قیمت خشکبار و آجیل، شیرینی‌جات شوک بزرگ بازار شب عید امسال است. به طوری که افزایش ۶۰ تا ۳۰۰ درصدی قیمت انواع خشکبار و آجیل و افزایش ۲۰ تا ۱۱۰ درصدی قیمت انواع شیرینی‌جات باعث شده که امسال بسیاری از مردم فکر خرید آنها را هم نکنند. فروشندگان خشکبار و آجیل هم از این وضع گله می‌کنند. آنها می‌گویند که فروش‌شان کم شده و مردم حاضر نیستند برای خشکبار و آجیل 3 برابر سال گذشته هزینه کنند. البته قیمت‌ها در نمایشگاه‌های بهاره حدود 15 تا 30 درصد پایین‌تر از مغازه‌هاست. برخی از خانواده‌ها با حجم کمتری از سال‌های گذشته، از این نمایشگاه‌ها که امسال تعدادشان کمتر شده، خشکبار، آجیل و شیرینی‌جات می‌خرند.
 
رختی که گران شد
بسیاری از کسانی که در بازارها و نمایشگاه‌ها پرسه می‌زنند، مدام قیمت‌ها را با هم قیاس می‌کنند و به دنبال جنس ارزان‌تر می‌گردند. اگرچه نهادهایی مانند تعزیرات و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان روی بازار شب عید نظارت می‌کنند اما باز هم برخی از فروشندگان در حال ماهی‌گیری از آب گل آلود هستند و قیمت‌ها را هر اندازه که توانسته‌اند، بالا برده‌اند.
اما در همین حال بازار شب عید دستفروشان و خرده فروشان خیابانی رونق بیشتری از کسبه بازار و مغازه‌داران دارد. اگرچه قیمت‌ها چندان تفاوتی ندارد اما اغلب مردم به دستفروشان راحت‌تر اعتماد می‌کنند؛ بازاری خاکستری که علاوه بر حمایت از ورود اجناس قاچاق به کشور، به اقتصاد ملی نیز آسیب می‌زند. البته دستفروشان هم از بازار شب عید گله‌هایی دارند. می‌گویند که دست زیاد شده و مانند سال‌های قبل فروش ندارند.
آنچه گفته شد نمای کوچک اما آشنایی از بازار شب عید امسال بود. افرادی که در کوچه و خیابان شهر قدم می‌زنند، می‌گویند که امسال 2 تا 3 برابر سال گذشته هزینه‌های شب عیدشان بیشتر شده است و خیلی‌ها هم فقط برنامه خرید مایحتاج فرزندان خود را دارند. اگرچه دولت به جد در حال مدیریت بازار و تزریق کالاهای اساسی با نرخ‌های دولتی است اما شرایط برای دهک‌های پایین جامعه سخت شده است و این اقشار برای حفظ قدرت خرید خود، امسال نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند.