روزنامه ابتکار
1397/12/23
اپیدمی قاچاق دام زنده و چالشهای پیش روی کشور
محسن جمشیدزاد*- چند ماهی است با پدیده شوم و مخرب خروج دام زنده از کشور و قاچاق دام از مرزهای شرقی، شمالی، جنوبی و غربی روبهرو هستیم که تمام گستره و خط تالوگ آبی و زمینی ما را دربرگرفته است و به تبع آن قیمت گوشت قرمز و حتی گوشت سفید افزایش صعودی و غیرقابل بازگشتی به خود گرفته است. در جای جای ایران این افزایش قیمت به شدت روی قیمت سایر کالاها و مایحتاج مردم اثر فزاینده، روبهرشد و غیرقابل جبرانی گذاشته است و اگر مشتری قیمت کالایی را از مغازهداری جویا شود که چرا به این قیمت میفروشید؟ بدون دلیل و فوت وقت می گوید گوشت کیلویی۱۰۰هزار تومان است کجای کاری برادر؟ واقعی نبودن نرخ ارز در کشور در مقایسه با کشورهای همسایه یکی از دلایل عمده قاچاق دام زنده و به تبع آن افزایش قیمت گوشت در داخل کشور است؛ هدفمند نبودن نظام رایانهای و اتوماسیون سیستمی کشور و مدیران خوداندیش، منفعل، با کارایی و راندمان پایین در استانهای غربی و جنوبی کشور که اکثر آنها بازمانده دولتهای نهم و دهم هستند و عدم تغییر و جابجایی آنان، منجر به بالابردن هزینههای توسعه و به فراخور آن تولید در کشور شده است و همین مسئله وضعیت تشدید بیرویه و قاچاق دام زنده به کشور را به دنبال دارد! بر اساس آمار مستند و مکتوب سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAO) در سال ۲۰۰۹میلادی بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان از سوءتغذیه رنج بردهاند به عبارت دیگر آنها یا غذای کافی برای خوردن نداشتهاند و یا اینکه مواد مغذی موجود در خوراک و غذایشان نیاز بدن آنها را تامین نکرده است. بر اساس همین گزارش، بیشتر این افراد کشاورزان و دامداران یا اعضای خانوادههای آنان بودهاند که در کشورهای در حال توسعه یا توسعهنیافته زندگی میکردند. بیشتر دامداران کشور ما نیز در میان ضعیفترین و کمدرآمدترین اقشار جامعه قرار میگیرند و سوءتغذیه را در چهره بسیاری از آنها و خانوادههایشان براحتی میتوان تشخیص داد. گوشت و شیر دامهای اهلی نظیر گوسفند، بز، گاو و گاومیش و شتر که دامداران تولیدکننده آن هستند از بهترین و باکیفیتترین موادغذایی محسوب می‌شوند و دامداران با مصرف گوشت و شیر نباید سوءتغذیه و کمبود موادغذایی داشته باشند اما واقعیت و حقیقت امر این است که دامداری در کشورهای در حال توسعه و توسعهنیافته سود و درآمد کافی ندارد و دامداران برای تامین هزینههای زندگی خود و خانوادههایشان مجبورند در مصرف شیر و گوشت صرفهجویی کرده و بیشتر تولیداتشان را که با آن که خود نیاز دارند بفروشند. با دقت در این نوشتار، این سوال مطرح می‌‌شود که چرا در کشورهای در حال توسعه و عقبمانده درآمد دامداران کم است؟! این پرسش چندین پاسخ دارد؛ یکی از مهمترین پاسخ ها این است که در این کشورها شیوع بیماریهای دامی باعث کاهش بازدهی دامها و کاهش تولیدات آنها می‌‌شود، همچنین شیوع بیماریها تلفات دام را افزایش می‌دهد و با تحمل این خسارات درآمد دامداران در این جوامع به شدت کاهش یافته و دامداران در میان اقشار کمدرآمد جای می گیرند. در حالی که در کشورهای پیشرفته، بسیاری از بیماریهای دامی که در کشورهای در حال توسعه و عقبمانده باعث کاهش و بازدهی و تولید دام یا تلفات دام می‌‌شود وجود ندارند؛ بنابراین کنترل و ریشهکنی بیماریهای حیوانی درآمدِ دامداران را افزایش خواهد داد و از فقر و فلاکتی که در اثر شیوع بیماری گریبانگیر دامدار می‌‌شود جلوگیری خواهد نمود. از طرف دیگر افزایش درآمد دامداری، سرمایهگذاری در این بخش را ترغیب خواهد نمود و با افزایش سرمایهگذاری، اشتغال پایدار در بخش دامداری در روستاهای مولد افزایش یافته و ضمن کاهش بیکاری در کشور، از روند فزاینده و فرسایشی مهاجرت روستاییان به کلانشهرها و شهرهای با جمعیت بیشتر ممانعت شده و امنیت شغلی دامدار افزایش خواهد یافت. به دنبال این امر، تولید و استحصال گوشت قرمز نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد و سطح زندگی دامدار و خانوادهاش بهبود خواهد یافت و علاوه بر افزایش تولید، نیاز کشور به فرآوردههای دامی و واردات دام زنده که قاچاق دام مولد و دیسیپلین عرضه و تقاضا را بر هم زده کاهش خواهد یافت و گامی قابل توجه در راه خودکفایی کشور با تکیه بر اقتصاد مقاومتی، توان، دانش بومی و تولید داخلی، کارآفرینی، اشتغال پایدار و زودبازده در این شرایط سخت اقتصادی و روزگار تحریم دارد. با توجه به ارزانبودن گوشت در بعضی از کشورهای همسایه، جلوگیری کامل از قاچاق دام غیرممکن است، در این راستا دولت باید در مرزهای نزدیک به خط صفر مرزی کشتارگاههایی احداث کند تا دام زنده وارداتی در آن کشتارگاهها کشتار شود و گوشت آن پس از ذبح لاشه و استحصال آن وارد بازار کشور گردد و با این اقدام عملاً شاهد کشتار این احشام زنده تنها در پایتخت نخواهیم بود که بیشتر استانها و از جمله استانهای کمترتوسعهیافته و کمتربرخوردار از نعمت توسعه- مانند کرمانشاه، ایلام، لرستان، کردستان، چهارمحالوبختیاری، کهگیلویهوبویراحمد، کرمان و...- که به حاشیه فرآیند توسعه رانده و رهنمون شدهاند، نمیرسد و توزیع نمیشود و مردم این مناطق که شرایط سخت اقتصادی در شرایط ظالمانه تحریم آنها را با مشکلات عدیدهای مواجه ساخته است بتوانند گوشت گرم برای خانواده خویش در آستانه سال نو و شب عید فراهم و تهیه کنند. برنامهریزی برای اجرای نقشه راه جلوگیری از قاچاق دام زنده در آخرین فصل پایانی سال توسط وزارت جهاد کشاورزی، سازمان صمت، سازمان دامپزشکی کشور، سازمان تعزیرات حکومتی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نیروی انتظامی و مرزبانی کشور شروع شده است و امید است که در آینده نزدیک به نتیجه و خروجی موفق و پایداری برسد. با این همه، باید در نظر داشت که نقشه راه باید برنامهای بلندمدت باشد و بهصورت هماهنگ در کشورهای همسایه از قبیل: پاکستان، ترکیه، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، سوریه، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و عراق اجرا شود. همچنین وزارتخانهها و سازمانهای مربوطه باید در یک سمینار تخصصی جهت تصویب نقشه راه «قاچاق دام زنده» کارهای انجامشده را رصد نموده و برای ادامه مسیر اجرایی کنند و با هماهنگی سازمانهای بینالمللی و کشورهای همسایه آن را لازمالاجرا کنند. در همین زمینه، در سرفصل این اقدام خوب مشترک یک ماهی است دستورالعمل جدید جابجایی دام زنده در داخل کشور به ابتکار وزیر پرتلاش، بادانش و تجربه توامانِ جهاد کشاورزی و پیشنهاد به معاونت تابعه خویش در سازمان دامپزشکی کشور صادر شده و براساس مفاد صریح و قاطع آن بدون مجوز سازمان دامپزشکی کشور هرگونه جابجایی دام ممنوع شده است و نیروی انتظامی هم انصافاً از بدو اجراییشدن دستورالعمل جدید پای کار آمده و دقت و حساسیت بیشتری در این زمینه از خود نشان داده است که در یکی دو ماه آینده در سال جدید شاهد کاهش شدید قاچاق دام زنده در کشور و برگشت قیمت گوشت قرمز به نقطه ثابت و متعادل گذشته خواهیم بود.*روزنامهنگار و فعال محیطزیست
سایر اخبار این روزنامه
در آخرین روز سفر رئیس‌جمهوری به عراق رقم خورد
دیدار شیخ دیپلمات با مرجع اعتدال و گفت‌وگو
محمدرضا ستاری
ونزوئلا؛ ماجرای تکراری جهان سوم
دارندگان چک برگشتی از ارائه تسهیلات بانکی محروم می‌شوند
کدرهگیری برای چک‌های برگشتی
«ابتکار» از تاخیر در تعیین میزان دستمزد کارگران در سال 98و نگرانی‌ها از وضعیت آنها گزارش می‌دهد
«ابتکار» از حمله‌های تندروهای جریان اصولگرایی نسبت به برادران لاریجانی گزارش می‌دهد
با مخالفت مجدد پارلمان با توافق خروج از اتحادیه اروپا، دولت انگلیس وارد بزرگترین چالش خود پس از جنگ جهانی دوم شد
آیا انتقال آب خزر به خشکی تالاب انزلی می‌انجامد
خطر در کمین زیستگاه لاله‌های مردابی
با حکم رهبر انقلاب اسلامی
حجت‌الاسلام شعبانی‌موثقی نماینده ولی‌فقیه و امام‌جمعه همدان شد
کیانوش غریب‌پور از «بهارستان» 98 به «ابتکار» می‌گوید
یک نمایشگاه هنری به وسعت تهران
افزایش حضور زنان در دولت روحانی
اپیدمی قاچاق دام زنده و چالشهای پیش روی کشور
