در رثای چهره‌ای ماندگار

در میان بهت و شگفتی ناشی از خبر غیرمنتظره رحلت آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، خبر درگذشت دکتر علی شریعتمداری، از چهره‌های علمی و سیاسی، مورد توجه قرار نگرفت. اگرچه وزرای آموزش‌وپرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، در رثای او پیام تسلیت دادند؛ اما رسانه‌ها، توجه کامل خود را به معرفی و مسائل مربوط به آقای هاشمی‌رفسنجانی معطوف کردند و شاید هم از درگذشت آن استاد گرامی دانشگاه و وزیر علوم در دولت موقت مهندس بازرگان آگاهی پیدا نکردند؛ بنابراین شایسته است در هر فرصتی قدر این بزرگواران را بدانیم. دکتر شریعتمداری در سال 1302 خورشیدی در شیراز پای بر جهان گذاشت. پس از اخذ دیپلم به آموزگاری در مدرسه‌های شیراز پرداخت و علاقه خود را به معلمی نشان داد.  از آن پس در مدت نزدیک به 75 سال به معلمی در دبیرستان و دانشگاه ادامه داد. علی شریعتمداری در سال 1322 لیسانس فلسفه و علوم تربیتی گرفت و باز هم درس خواند و لیسانس حقوق قضائی را نیز اخذ کرد. پس از آن به تدریس در دبیرستان‌های شیراز مشغول شد. علاقه زیاد او به ادامه تحصیل و بهره‌گیری از استعداد و پشتکاری که در خود احساس می‌کرد، باعث شد ماندن در شیراز و بسنده‌کردن به دبیری دبیرستان، وی را قانع نکند؛ بنابراین زادگاه خویش را ترک کرد و راهی آمریکا شد. شریعتمداری در سال 1335 به دانشگاه میشیگان رفت و در رشته آموزش متوسطه فوق‌لیسانس گرفت. بعد وارد دانشگاه تنسی شد و در مقطع دکترا ادامه تحصیل داد و به سال 1338، در رشته فلسفه تعلیم و تربیت دکترا گرفت. آنگاه به ایران آمد و در دانشگاه شیراز با عنوان دانشیار، به تدریس پرداخت. (دانشنامه دانش‌گستر، ج 10، ص 511).دکتر علی شریعتمداری در سال 1343 عزم اقامت در اصفهان کرد؛ بنابراین به این شهر آمد و در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان به تعلیم و تربیت دانشجویان مشغول شد. انقلاب اسلامی در سال 1357 به پیروزی رسید و دولت موقت به ریاست مهندس مهدی بازرگان تشکیل شد. مهندس بازرگان برای مدیریت بر وزارت فرهنگ و آموزش عالی، از دکتر شریعتمداری دعوت کرد و او را برای وزارت مذکور به شورای انقلاب معرفی و پس از تأیید آن شورا به وزارت فرهنگ و آموزش عالی منصوب کرد. در تهران، دکتر شریعتمداری تدریس را رها نکرد و البته پیش‌بینی می‌کرد که در مسئولیت وزارت، چندان دوام نمی‌آورد. همین هم شد و در نیمه اول سال  1358، جامه وزارت را از تن درآورد و به علاقه‌اش كه همان تدریس و تحقیق در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالی بود، ادامه داد. وی كه سابقه تدریس و همكاری در دانشگاه‌های ایندیانا و تنسی (سال 44 تا 46) به‌عنوان استاد مدعو را در كارنامه‌اش داشت، در سال 1358 به دانشگاه تربیت معلم (دانشگاه خوارزمی فعلی) رفت و درس‌دادن و پژوهش را ادامه داد. (پایگاه اطلاع‌رسانی وابسته به دانشگاه خوارزمی). شریعتمداری از زمان دانشجویی، همراه فعالیت‌های علمی و آموزشی به فعالیت سیاسی هم روی آورد. این فعالیت‌های مستمر او را به عضویت در شورای مركزی حزب ملت ایران درآورد. سابقه سیاسی و فعالیت حزبی و به‌ویژه اینكه فرد متعهد و متدینی هم بود، باعث رفاقت و رفت و آمد او با اعضای نهضت آزادی ایران شد. این رفاقت انگیزه‌ای شد كه مهندس بازرگان از وی برای عضویت در كابینه دولت موقت دعوت به عمل آورد.نگارنده در دوران دانشجویی به اتفاق یكی از دوستانم در پی جمع‌آوری مجموعه مقالات علمی در موضوع توحید برآمدیم. به 20 نفر از شخصیت‌های علمی و مذهبی و سیاسی مبارز نامه نوشتیم و به مرور سراغ فرد فرد آنان رفتیم كه مقالات را دریافت كنیم. به توصیه شهید آیت‌الله مطهری موضوعی كه برای دكتر علی شریعتمداری انتخاب كرده بودیم، «نقش توحید در تعلیم و تربیت» بود. یكی دیگر از شخصیت‌های علمی كه جزء آن 20 نفر بود، آقای محمدتقی شریعتی، پدر زنده‌یاد دكتر علی شریعتی بود. من در سال 1355 در مشهد خدمت آقای محمدتقی شریعتی رسیدم و درخواستم را با آن مرحوم در میان گذاشتم. ایشان به دلیل كهولت سن و نیز به دلیل ناراحتی ناشی از گرفتاری‌هایی كه رژیم پهلوی برای فرزندش، دكتر علی شریعتی، ایجاد كرده بود، از نوشتن مقاله عذرخواهی كرد؛ اما بیش از یك ساعت برای من صحبت كرد. در میان صحبت‌هایش پرسید این 20 نفر كه شما انتخاب كرده‌اید، چه كسانی هستند؟ من فهرست افراد را به ایشان نشان دادم، به نام دكتر علی شریعتمداری كه رسید، گفت ایشان فرد ملایی است. خوب درس خوانده و باسواد است (نقل به مضمون). خلاصه بدون اینكه حتی به سواد یك نفر دیگر از آن 20 نفر كه همه جزء علمای مشهور و انقلابی و نیز استادان برجسته دانشگاه بودند، اشاره كند، از دكتر علی شریعتمداری، استاد دانشگاه اصفهان، تمجید كرد.   در میان بهت و شگفتی ناشی از خبر غیرمنتظره رحلت آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، خبر درگذشت دکتر علی شریعتمداری، از چهره‌های علمی و سیاسی، مورد توجه قرار نگرفت. اگرچه وزرای آموزش‌وپرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، در رثای او پیام تسلیت دادند؛ اما رسانه‌ها، توجه کامل خود را به معرفی و مسائل مربوط به آقای هاشمی‌رفسنجانی معطوف کردند و شاید هم از درگذشت آن استاد گرامی دانشگاه و وزیر علوم در دولت موقت مهندس بازرگان آگاهی پیدا نکردند؛ بنابراین شایسته است در هر فرصتی قدر این بزرگواران را بدانیم. دکتر شریعتمداری در سال 1302 خورشیدی در شیراز پای بر جهان گذاشت. پس از اخذ دیپلم به آموزگاری در مدرسه‌های شیراز پرداخت و علاقه خود را به معلمی نشان داد.