روزنامه ابتکار
1398/02/07
«ابتکار» از شرایط جدید نفتی ایران گزارش می‌دهد جای خالی نفت ایران در بازار جهانی؟
معصومه معظمیمایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا اوایل هفته گذشته اعلام کرد که دولت آمریکا قصد تمدید معافیت 180 روزه خرید نفت ایران توسط 8 کشور تعیین شده را ندارد. بنا به گفته او از 12 اردیبهشت این کشورها که البته برخی از آنها از ماه‌ها پیش از ترس تحریم آمریکا از خرید نفت ایران امتناع می‌کردند، مثل سایر کشورها نمی‌توانند از ایران نفت بخرند. طبق شنیده‌ها دولت ترامپ پیش از اعلام این موضع، با کشورهای امارات و عربستان مذاکراتی داشته و آنها وعده داده‌اند که جای خالی نفت ایران را در بازار جهانی با اضافه تولید جبران می‌کنند.
پس از روی کارآمدن ترامپ، رئیس دولت جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا، دشمنی‌ها با جمهوری اسلامی ایران نمود عینی‌تری نسبت به قبل پیدا کرد. پس از خارج شدن ترامپ از برجام، وعده داد برای اعمال فشار به ایران به زعم خود «عادی شدن رفتار ایران در منطقه» و کمک نکردن به «گروه مقاومت»، صادرات نفتی ایران را به صفر برساند. وعده‌ای که برای تحقق آن دوم اردیبهشت اعلام کردند معافیت خرید نفت ایران را که به طور موقت برای 8 کشور تعیین کرده بود و البته تنها 5 کشور طی چند ماه گذشته نفت ایران را به صورت رسمی می‌خریدند حذف خواهد کرد. پمپئو برای بیان طرح این ادعا اعلام کرد که «تحریم‌های نفتی آمریکا بیش از ده میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران کم کرده است.» او همچنین مدعی شد که تا پیش از تحریم‌ها، ایران سالانه ۱۵ میلیارد دلار درآمدی نفتی داشته است.
واکنش‌ها به ادعای به صفر رساندن صادرات نفت ایران
البته در واکنش به ادعای پمپئو برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، مقامات رسمی کشورمان واکنش‌های زیادی نشان دادند و تاکید داشتند که هرگز آمریکا نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند چرا که ما هم برای فروش نفت‌مان راهکارهای خودمان را داریم. البته امارات و عربستان به هم‌پیمان خود وعده داده‌اند که جای خالی نفت ایران را در بازار جهانی پر می‌کنند، ولی به گفته جلال میرزایی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، برخی کشورها از جمله ترکیه، کره جنوبی و هند به دنبال رایزنی با ایالات متحده برای گرفتن معافیت خرید نفت ایران هستند.
رایزنی‌ها برای گرفتن معافیت نفتی جدید
به گزارش ایرتاگ به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، پنجم اردیبهشت ترکیه گزینه‌های منطقه‌ای ترامپ برای جایگزینی نفت ایران را پاسخگوی نیاز خود ندانسته است. بر این اساس، مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با انتقاد از تصمیم آمریکا برای لغو معافیت مشتریان نفتی ایران، کشورش را نیازمند نفت با کیفیت و مقرون به صرفه ایران توصیف کرد و افزود: «به دلیل قیمت مناسب نفت ایران، تمایلی به واردات نفت عربستان و امارات نداریم.»
توقعاتی که برآورده نشد!
گفتنی است برخی سیاستمداران داخلی بر این عقیده‌اند که این تصمیم آمریکا مبنی بر عدم تمدید معافیت خریداران نفنی ایران باعث افزایش قیمت جهانی نفت میشود و امارات و عربستان بر خلاف ادعای‌شان نمی‌توانند جای خالی نفت ایران را در بازار جهانی پر کنند، ولی شواهد امر چیز دیگری است و برخلاف تصورات بازار جهانی نفت دچار شوک قیمت و افزایش خاصی نشد!
حسین نقوی حسینی، سخنگوی پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این باره معتقد است: «خریداران نفتی ایران به تصمیم ترامپ واکنش نشان خواهند داد، همانطور که چین مخالفت خود را اعلام کرده است. همه کشورها می‌دانند چنین تصمیم موجب تضرر همه فروشندگان و خریداران نفتی میشود لذا کاخ سفید با اعلام این موضوع شرایط انزوای آمریکا در جهان را قطعی‌تر می‌کند.» ولی برخی دیگر از نمایندگان نظر دیگری دارند.
تولید نفت عراق هم افزایش یافته است!
جلال میرزایی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در‌این‌باره به «ابتکار» گفت: «کشورهایی مثل امارات و عربستان اعلام آمادگی کردند که کمبود نفت ایران را در بازار جهانی جبران می‌کنند و این اعلام موضع باعث شد که بازار نفت دچار تلاطم نشود و این اتفاق به ضرر کشور ما است. برخی دیگر از کشورها هم مثل عراق اگر چه به دلیل روابط با ایران صراحتا نگفتند که نفتشان را جایگزین نفت ایران می‌کنند ولی گفتند که درد داخل چارچوب اپک تصمیم بگیریم ولی خبر رسیده است که تولید نفتشان را افزایش داده اند.» نماینده مردم ایلام ادامه داد: «این کار باعث میشود بازار نفت دچار چالش افزایش قیمت جهانی نشود و توقع و انتظارمان در‌این‌باره محقق نشود. بنابراین در حال حاضر با گذشت چند روز از این اعلام موضع، تا حدی ثبات در بازار نفت حاکم است و این به ضرر ما است.»
هدایت‌الله خادمی، عضو دیگر کمیسیون انرژی مجلس هم در‌این‌باره به «ابتکار» گفت: «شرایط پیش آمده نفتی ما دو بخش دارد. اول اینکه خودمان شرایط را برای تحریم ایجاد کرده‌ایم و کشور را تک محصولی نگه داشته‌ایم و هر وقت آمریکا اراده کند نفت‌مان را تحریم می‌کند و بحث دیگر اینکه کشورهایی مثل اروپای شرقی که در شرایط تحریمی به ما کمک می‌کردند را هم از خودمان راضی نگه نداشته‌ایم و بعید است مثل دور قبلی تحریم‌ها به ما کمک کنند.»
نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس نکته دیگر را دشمنی دیرینه آمریکایی‌ها با جمهوری اسلامی دانست و افزود: «آمریکا چارچوبی درست کرده است که ما نمی‌توانیم در آن چارچوب قرار بگیریم بنابراین طبق منافع ملی خودش با ما دشمنی دارند. پس هم اگر خودمان خوب عمل می‌کردیم آمریکا نمی‌توانست تا این اندازه راحت ما را تحریم کند و گستاخانه بگوید که صادرات نفت ایران را به صفر می‌رساند. ما هم باید برای جبران دنبال ابزار و راهکارهای خودمان باشیم.»
مسئله‌ای که در‌این‌باره نباید از نظر دور داشت اینکه دشمنی ایالات متحده آمریکا با ایران اولین بار نیست که نمود عینی پیدا می‌کند و با مقوله تحریم 40 سال است که آشنا هستیم، ولی هیچ اقدام عملی و کارشناسانه‌ای از سوی مسئولان طی این سال‌ها تا کنون بروز نکرده است. هر زمان که تحریم و محدودیت جدیدی اعمال میشود تنها به محکوم کردن و شعار دادن اکتفا می‌کنند و هیچ‌گاه به دنبال پیدا کردن راهکاری عملی برای برون‌رفت از شرایط نبوده‌اند.
مسئولان دچار روزمره‌گی هستند
خادمی با انتقاد از این وضعیت معتقد است که باید طی سال‌های گذشته از تک محصولی بودن و خام‌فروشی نفت جدا می‌شدیم و پالایشگاه می‌زدیم تا آمریکا نتواند به هر بهانه‌ای تحریم‌مان کند.
میرزایی هم تاکید دارد که مسئولان طی این سال‌ها حتی به خودشان زحمت بررسی و تحلیل مشکلات را نداده‌اند و دنبال پیدا کردن راهکار و استفاده صحیح از ابزارهای موجود نبوده و دچار روزمره‌گی شده‌اند.
رئیس کمیته سیاسی فراکسیون امید البته معتقد است که باید تا دوازدهم اردیبهشت منتظر بمانیم چون ممکن است طبق شواهد دولت آمریکا برای برخی کشورها معافیت خرید نفت ایران را اعمال کند چراکه کره جنوبی، هند، چین، ترکیه و برخی کشورها اعلام کرده‌اند که در حال رایزنی برای گرفتن معافیت خرید نفت ایران از آمریکا هستند.
احتمال تعدیل موضع آمریکا درباره عدم معافیت نفتی ایران
میرزایی همچنین خاطرنشان کرد: «با توجه به موضعی که وزارت خارجه آمریکا در قبال برخی شخصیت‌های منطقه که با سپاه پاسداران در تعامل هستند گرفته و گفته است «اگر ویزای آمریکا بخواهند به آنها ویزا می‌دهد»، ممکن است موضع‌شان را در این روزهای باقی‌مانده تا دوازدهم اردیبهشت تعدیل کنند.»
عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه «باید فرض را بر این قرار دهیم که آمریکایی‌ها در رساندن فروش نفت ایران به صفر جدی هستند و ابزارهای آن را هم دارند»، به «ابتکار» گفت: «کشورهایی مثل چین و هند به دلیل روابط تجاری گسترده‌ای که با آمریکا دارند ممکن است با نخریدن نفت ایران امتیاز تجاری از آمریکا بگیرند و این به ضرر ما است.»
امنیت نفت عربستان را به خطر بیندازیم
خادمی هم برخلاف نظر برخی خوش‌بین‌های داخلی که تصور می‌کنند آمریکا نمی‌تواند فروش نفت ایران را به صفر برساند، به «ابتکار» توضیح داد: «ابزار آمریکا برای رسیدن به این هدف کشورهای امارات و عربستان هستند که با افزایش تولید نفت می‌توانند جایگزین نفت ایران شوند و روی کاغذ این کار را انجام دهند. حال اینکه آیا باید بایستیم تا تولید نفت‌مان را به صفر برساند یا نه یک بحث دیگری است، ولی به نظرم باید در حال حاضر سریع چشم‌انداز این کار را به عربستان نشان بدهیم که اگر وارد این بازی شود، امنیت تولیدش به خطر می‌افتد.» این عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: «اگر امنیت تولید عربستان به خطر بیفتد، آمریکا و عربستان هرگز جرئت چنین تهدیدی را پیدا نمی‌کنند و ما هم با امنیت و بدون تحریم می‌توانیم صادرات نفت‌مان را داشته باشیم. چون دنیا تحمل اینکه کوچک‌ترین مشکلی برای امنیت نفت ایران و عربستان بیفتد را ندارد.»
میرزایی هم با طرح پیشنهادی گفت: «باید بررسی کنیم و بسنجیم چه امکانات و ابزارهایی در اختیار داریم که با استفاده از آنها ترامپ را به تجدیدنظر درباره تصمیمش وادار کنیم. البته باید هوشمندانه از همه ابزارها و داشته‌های‌مان استفاده کنیم حتی اگر این ابزار تهدید به جنگ نظامی باشد.»
سایر اخبار این روزنامه
محمدجواد ظریف:
دکترای دور زدن تحریم‌ها را داریم
محمدعلی وکیلی
همه از فرجام این شرایط می‌پرسند
«ابتکار» از شرایط جدید نفتی ایران گزارش می‌دهد
جای خالی نفت ایران در بازار جهانی؟
ویروس «بخت‌آزمایی» چگونه به جان سیما افتاد؟
بلای تجویز «شانس»
قیمت‌ها مجددا افزایش یافت
بازار نابسامان خودرو در اردیبهشت 98
اصلاح‌طلبان چه تصمیمی خواهند گرفت؟
مشارکت مشروط خوب یا بد !
آمارهای موسسه گالوپ، ایران را در رتبه پنجم غمگین‌ترین، عصبانی‌ترین و پراسترس‌ترین کشورهای جهان قرار داد
وزیر کار:
قانون کار نیازمند اصلاح بیشتر است
برنامه‌های مدیرعامل خانه کتاب پیرامون نمایشگاه کتاب در گفت‌وگو با «ابتکار»:
نمایشگاه کتاب و ناشران باید حرفه‌ای شوند
محمدجواد ظریف:
دکترای دور زدن تحریم‌ها را داریم
پسا‌سیل و مدیریت پس از بحران
