شباهت‌ها و تفاوت های انقلاب های عربی و آفریقایی

یاسمن رضایی‏فر*- کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا پس از سقوط دیکتاتورهای غرب‏گرای آنها و به‏دست‏گرفتن اوضاع به صورت خودجوش به‏وسیله مردم، بار دیگر آمریکا و هم‏پیمانانش که قبلا کشورهای آمریکای لاتین حیاط خلوت آنها بود اما انقلابی که در کوبا توسط فیدل کاسترو ایجاد شد و جنبش ضد آپارتایتدی نلسون ماندلا در آفریقا به وقوع پیوست، حالا دومینوی قدرت را از دست آمریکایی ها خارج کرد. اکنون آنها بدیلی برای خویش در خاورمیانه و شمال آفریقا جستجو می‏کنند که نمونه آن تماس تلفنی چندی پیش دونالد ترامپ با ژنرال حفتر۷۵ساله لیبیایی است که چون«عبدالفتاح السیسی»که شبیه خودش سرهنگ نظامی است با کودتای غرب در طرابلس به تخت قدرت جلوس کند اما با عوض شدن موازنه و کافی نبودن کاتالیزور غرب و قتل و عام و هرج ومرج حفتر در طرابلس، حالا ترامپ هم موضع خود را در قبال لیبی با چرخشی مرموز و عجیب عوض کرده و رسانه‏های جهان از این حرکت دوگانه ترامپ به خشم آمده‏اند. هرچند جنبش‏های مردمی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در پهنای جغرافیایی وسیعی رخ دادند و برخی از ابعاد هریک از کشورهای دچار بحران با توجه به مولفه‏ها،آیتم‏ها و مشخصه‏های جامعه‏شناختی و نوع بازیگران داخلی و خارجی تاثیرگذار و شیوه‏های مدیریت بحران تفاوت‏هایی با هم دارند، اما این تحولات دارای ویژگی‏های مشترک قابل توجهی نیز هستند. تشابهات ساختاری نظام‏های سیاسی و اجتماعی در کشورهای عربی و مشکلات یکسان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از ناکارآمدی دولت‏ها در مفهوم موسع آن ازجمله بسترها و عوامل شکل‏دهنده به ویژگی‏های مشترک است. این کشورها دارای مردمی مسلمان با هویت مذهبی و استقلال‏خواه از یک سو و مواجهه با نام‏های سیاسی غیرمتحدعرب و محافظه‏کار در قبال رژیم اسراییل از سوی دیگر بوده‏اند که این ویژگی‏های مشترک به تشابهات بعدی بسیاری انجامیده است. هرچند که نوع تاثیرگذاری بازیگران خارجی و شیوه مدیریت رژیم‏های سیاسی، باعث پیدایش الگوهای متفاوتی شد و سرنوشت‏های متفاوتی را برای هریک از جنبش‏ها در کوتاه‏مدت رقم زد.
* منتقد و روزنامه‏نگار
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از رقابت انتخابات درون‌حزبی میان برنی سندرز و جو بایدن گزارش می‌دهد علیرضا صدقی حبس مدیران در کلیدواژه‌های تکراری «ابتکار» از نبود گفتمان‌سازی بین جریان‌های سیاسی گزارش می‌دهد جریان‌های سیاسی در بن‌بست گفتمانی چالش‌های تعیین کرایه تاکسی‌ها بررسی شد مستقیم، امسال چند؟ آیا حاضریم برای حفظ کتابفروشی‌ها، از نمایشگاه‌های کتاب خرید نکنیم؟ غول بزرگ پاتوق‌های فرهنگی را می‌بلعد وزارتخانه شدن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همچنان در بی‌خبری است هشدار وزارت اطلاعات به تبعات عدم حفظ میراث تاریخی رضا میرکریمی: مدیریت ما است که شرایط را بد می‌کند «ابتکار» به‌مناسبت هفته کاروکارگر وضعیت معیشتی کارگران را بررسی می‌کند کارگر و کارفرما قربانی تورم! شخص ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست آیت‌الله مکارم‌ شیرازی: اساس وهابیت بر کشتن انسان‌های بی‌گناه است پایان کار شاگردان بنا در روز نخست قهرمانی آسیا با ۲ طلا و ۲ برنز رئیس قوه قضاییه: ظرفیت‌های دیوان عالی کشور باید احیا شود با صدور احکام جداگانه از سوی وزیر کشور روسای ستاد انتخابات و امنیت انتخابات تعیین شدند شباهت‌ها و تفاوت های انقلاب های عربی و آفریقایی