مردم ایران هدف تحریم‌های نفتی آمریکا

تنگه هرمز یکی از استراتژیک‌ترین تنگه‌ها در جهان است، به‌دلیل آنکه حدود 60‌درصد از انرژی دنیا از این تنگه عبور می‌کند. ایران به‌دنبال آن است که نفتش را به بازارهای انرژی دنیا عرضه کند، اما در حال حاضر هدف تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده است. به‌نظر می‌رسد منطقه به‌دلیل تشنج‌ها، مشکلات و به‌طور اخص تامین انرژی مورد نیاز جهان ظرفیت بسته‌شدن تنگه هرمز را ندارد، اما این توان از طرف ایران برای بستن مقطعی تنگه هرمز وجود دارد، ایران به‌دلیل مسئولیت‌پذیری و اینکه حداقل می‌تواند بر یک سوی تنگه هرمز اعمال حاکمیت داشته باشد دست به چنین اقدامی در حالت عادی نخواهد زد. باید به هیمن میزان در قبال تحولات جهانی و منطقه‌ای دقت لازم را داشته باشیم. لذا در جنگ روانی، احتمالات و اتفاقاتی که امکان وقوع آن وجود دارد و همچنین سوءاستفاده‌هایی که ممکن است به‌وسیله تحرکات رقبا صورت گیرد در نظر داشته باشیم. بنابراین به‌نظر نمی‌رسد ایران قصد بستن تنگه هرمز را داشته باشد. به عبارت صحیح‌تر به‌ندرت این احتمال وجود دارد که تهران در پی بستن تنگه هرمز باشد. از سوی دیگر در شریط غیرعادی اگر ایران نتواند نفتش را به فروش برساند ممکن است دست به اقدامات دیگری بزند. در حال حاضر حداقل 10‌درصد نفت مورد نیاز بازار جهانی به‌صورت قاچاق خرید و فروش می‌شود. بنابراین تمام تلاش کشورمان این است که اگرچه دولت ترامپ به‌دلیل نقض برجام، خروج از توافقنامه هسته‌ای و اعمال تحریم‌های ضد ایرانی و به‌دلیل تلاش برای تاثیرگذاری بر اراده ایران به‌دنبال آن است که فروش نفت ایران را به صفر برساند، اما در مقابل تمامی مواضع و تلاش‌هایی که در داخل کشور صورت می‌گیرد در راستای مدیریت جنگ روانی دشمن و تاثیرگذاری بر اراده طرف مقابل از سوی مسئولان کشور است. این نکته را باید در نظر داشت که چنین روندی دوسویه است به این معنی که مواضع و سخنان مقامات نظامی و سیاسی دوطرف در این راستا قابل تحلیل و ارزیابی است. هرچند بعید به‌نظر می‌رسد براساس نظر بسیاری از کارشناسان در داخل و خارج از کشور ایالات متحده آمریکا بتواند فروش و صادرات نفت ایران را به صفر برساند. از سوی دیگر بسیاری از پالایشگاه‌های کشورهای هدف براساس ویژگی‌های خاص نفت ایران تجهیز شده‌اند و به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد نفت ایران امکان جایگزین‌کردن نفت سایر کشورها را ندارند. بنابراین این کشورها به هر ترتیب ممکن به‌دنبال نفت ایران به‌منظور تامین نیازهایشان هستند. در نتیجه احتمال بستن تنگه هرمز از نظر عملیاتی و به‌صورت درازمدت، هدفمند و بابرنامه از سوی ایران بسیار ضعیف است. حداقل هدف آمریکایی‌ها و به‌طور اخص شخص ترامپ از اعمال تحریم‌های نفتی ضد ایرانی آنچنان که خودش مدعی آن است تغییر رفتار ایران بوده، اما حداکثر هدفش براندازی است. بنابراین ترامپ به‌دنبال آن است که با صفر رساندن فروش نفت ایران مشکلات اقتصادی را در داخل کشور افزایش داده و با ایجاد ناآرامی و آشوب به خیال واهی خود به سمت‌وسوی جنگ داخلی برود. آمریکایی‌ها به‌نوعی به‌دنبال تکرار سناریوی سوریه در ایران هستند. اینکه آمریکا می‌تواند و یا نمی‌تواند چنین سناریویی را عملیاتی کند بستگی به نوع بازی ما دارد. ایران می‌تواند در این صحنه با استفاده از دیپلماسی فعال، بهبود اوضاع منطقه‌ای و بهبود اوضاع داخلی مدیریت مسائل اقتصادی، بازگشت اعتماد به مردم و تحقق خصوصی‌سازی واقعی و همچنین رشد بخش خصوصی، هنرمندانه بازی کرده و زمینه‌های اقدامات خصمانه ترامپ را کاهش و از بین ببرد.
* تحلیلگرمسائل روابط بین‌الملل