فازجدید اقدامات ضد برجامی آمریکا

هادی محمدی – روز گذشته وزارت امورخارجه آمریکا در ادامه اقدامات مخرب خود علیه برجام، برخی معافیت های هسته ای ایران را لغو و برخی دیگر را با زمان کمتری نسبت به گذشته تمدید کرد. در بیانیه‌ مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا،  آمده است: «از روز ۴ می (جمعه13اردیبهشت)، کمک به گسترش نیروگاه هسته‌ای بوشهر فراتر از واحد راکتوری کنونی و فعالیت‌ها برای انتقال اورانیوم غنی‌شده به خارج از ایران در ازای اورانیوم طبیعی تحریم خواهد بود و ایران باید تمام فعالیت‌های حساس اشاعه‌ای، از جمله غنی‌سازی را متوقف کند...ما همچنین دیگر اجازه ذخیره‌سازی آب سنگین تولیدی مازاد بر محدودیت‌های فعلی ایران را نمی‌دهیم؛ چنین آب سنگینی دیگر نباید به هیچ نحو در دسترس ایران باشد.»  براساس برجام، ایران اورانیوم غنی شده خود را تا سقف 300 کیلوگرم مورد نیاز در ایران ذخیره می کند و بقیه را به روسیه می فرستد. آب سنگین تولیدی ایران نیز تا سقف 130 تن در ایران ذخیره و بقیه آن به عمان ارسال می شود. بنابراین براساس این بیانیه آمریکا، خروج اورانیوم غنی شده ایران مازاد بر 300 کیلوگرمی که در برجام آمده و نیز خروج آب سنگین تولیدی ایران مازاد بر 130 تن که در توافق هسته ای ذکر شده است، از نظر واشنگتن مجاز نخواهد بود. این اقدام خلاف صریح ماده 56 پیوست یک برجام است که می گوید، «ایران تا15سال باید سقف ذخایر اورانیوم غنی شده خود را در حد 300کیلو حفظ کند و بیش از آن را یا رقیق کند یا در ازای اورانیوم طبیعی(از جمله کیک زرد)در بازارهای جهانی بفروشد» . با لغو این معافیت، عملا ایران در  وضعیتی   قرار خواهد گرفت که یا اصولا غنی سازی خود را تعطیل کند تا طبق برجام از سقف 300کیلو عبور نکند که عملا خط قرمز کشورمان در مذاکرات هسته ای به شمار می رفت یا اورانیوم غنی شده خود را که با هزینه بالا و بر اساس برجام تولید می کند رقیق کند و تقریبا به حالت اولیه برگرداند که اقدام بی فایده ای است یا این که بی اعتنا به این مسئله حجم مواد غنی شده خود را افزایش دهد. همچنین با لغو معافیت ارسال آب سنگین ایران به خارج که وفق ماده 14پیوست یک برجام انجام شده بود، مشکلی بر سر اجرای برجام توسط ایران ایجاد خواهد شد به این شکل که با توجه به تولید بیش از 20 تن آب سنگین در ایران که اتفاقا از مرغوب ترین نوع این محصول گران قیمت و راهبردی در جهان محسوب می شود، ایران یا باید تولید خود را که کاملا با دانش بومی صورت می گیرد، متوقف سازد یا با عبور از مرز 130 تن ذخیره مجاز ذکر شده در برجام عملا به نقض برجام بپردازد چراکه دیگر امکان ارسال مازاد بر تولید این محصول به عمان وجود ندارد. از سوی دیگر و به گزارش ایسنا، مطابق سندی که توسط وزارت امور خارجه آمریکا روز جمعه منتشر شده ، دولت این کشور برخی معافیت‌ها را تمدید کرده تا کشورهای عضو توافق هسته‌ای اجازه داشته باشند بدون نگرانی مواجهه با تحریم در سه تأسیسات هسته‌ای ایران (فردو، بوشهر و اراک) تحقیقات انجام دهند و فعالیت‌های مطابق با عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای داشته باشند، هرچند این معافیت‌ها از مدت ۱۸۰ روز به ۹۰ روز کاهش یافته است. رضا نصری کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز در صفحه توئیتر خود در این باره نوشت: «با لغو معافیت‌های مربوط به انتقال مازاد آب سنگین به عمان و مبادله اورانیوم در ازای کیک زرد، دولت آمریکا قصد دارد در عمل مانع انجام تعهدات ایران شود تا سپس ایران را به پایبندنبودن به تعهدات خود متهم کند. قاعدتاً آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌تواند ایران را - پس از ممانعت آمریکا از اجرای تعهداتش - به پایبند نبودن متهم کند. اگر هم نکند، این زمینه‌ای خواهد شد تا آمریکا اعتبار گزارش های آژانس را زیر سوال ببرد.» در همین حال شب گذشته روسیه اعلام کرد که از سیاست های آمریکا پیروی نمی کند و همکاری هسته ای با ایران را متوقف نخواهد کرد. با این حال اروپا صرفا به ابراز نگرانی بسنده کرد.