روزنامه آرمان امروز
1398/03/22
از صدای جنبش اصلاحی تا توجیه‌گر اعتدال انفعالی
انتصاب هرچند دیرهنگام علی ربیعی به‌عنوان سخنگوی دولت تدبیر و امید، از منظر و زوایای مختلف می‌تواند حائز اهمیت باشد. این اهمیت، آنگاه که معطوف به بطن و متن مولفه‌های ترسیم و تعیین‌کننده سیاست بوده و در محبس کنش‌های انفعالی اصلاح‌ستیزان ناکارآمد و در تضاد با مطالبات جامعه جنبشی برسازنده دولت، محصور نگردد و از سویی در ارتباطی هارمونیک با واقعیات سیاسی در سطوح مختلف تعیین‌کننده سیاست باشد، فزونی می‌یابد. علی ربیعی برخلاف سخنگوی سابق دولت که نسبت چندانی با مطالبات و گفتمان جامعه جنبشی برسازنده دولت، رسانه و سیاست نداشت، از جوانب مختلف از جمله دانش در عرصه جامعه‌شناسی سیاسی، شناخت مطالبات جامعه جنبشی، کنشگری در عرصه مطبوعات و رسانه‌ها، شناخت جنبش‌ها، جریان‌ها و نحله‌های مختلف سیاسی ایران از گذشته تاکنون، آگاهی از ساختار واقعی قدرت در ایران، اشراف بر نظریات سیاسی معطوف به امر سیاسی، تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و جامعه ایرانی و تجربه و دانش در عرصه امنیت ملی در شرایط کنونی می‌تواند در دیالوگ و ارتقای رابطه بین دولت و ملت، ترمیم رابطه تضعیف‌شده دولت و حامیانش، آگاه‌ساختن جامعه از موانع پیش‌روی دولت و... نقش مثبتی داشته باشد. اینکه گذر از جنبش به نهاد، به نوعی رکود و فروبستگی مطالبات جنبش می‌انجامد، مورد اجماع اهالی علم سیاست است، اما گذر حداکثری، عقب‌نشینی مفرط و بی‌توجهی نهاد برساخته از یک جنبش، به مطالبات و مبانی هویت‌ساز خود، آن را از محتوا تهی کرده و به نوعی هویت‌سوزی گفتمانی راه خواهد بُرد. این رخداد درباره نسبت جامعه جنبشی بهبودخواه ایرانی و دولت برآمده از آن که در دو انتخابات ریاست‌جمهوری 92 و 96، دوبار در وضعیتی دشوار دولت‌سازی کرده، به وقوع پیوسته است، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت نهاد (دولت) برآمده از آن جنبش، نه‌تنها نسبت معناداری با مطالبات جنبش اصلاحی و بهبودخواه نداشته است، در برخی موارد به‌عنوان «دیگری» آن ظاهر شده است. ربیعی آنگاه که معطوف به روان‌شناسی و مطالبات جامعه جنبشی، واقعیات سیاسی در سطوح مختلف و آنچه ظرفیت سیاسی کشور اقتضا می‌کند، دیالوگی سازنده با مخاطبان برقرار نموده و از توجیه‌گری ناکارآمدی کنشگران ورطه اعتدال انفعالی به صدای جنبش اصلاح اعتدالی تبدیل شود، می‌تواند در راستای بهبود رابطه ملت و جامعه جنبشی گام بردارد. از طرفی، سخنگوی دولت به میزانی که بتواند مطالبات ملت، دغدغه‌های جریان‌های سیاسی و اقشار گوناگون جامعه، شخصیت‌ها و قطب‌های سیاسی و... را دسته‌بندی نموده و در اختیار رئیس‌جمهور و دیگر اعضای دولت قرار داده و رابطه یک‌طرفه و مونولوگ سخنگو و رسانه‌ها را به رابطه دوسویه و دیالوگ دولت و مردم تبدیل نماید، در کاهش شکاف دولت و ملت، گام برداشته است. بدیهی است به میزانی که صدا و سخن جناب سخنگو، معطوف به الزامات زمینه و زمانه، واقعیات سیاسی و پرسش‌های مقدر در عرصه سیاست و اجتماع باشد، از توجیه‌گری‌های نامعطوف به مصالح عمومی فاصله یابد، جایگاه سخنگویی را از بازی با کلمات و کنش‌گری‌های صرفا کلامی به مقام و مکانی برای بیان تشریح موانع و ظرفیت‌ها، گفتوگویی بین دولت و ملت و چرایی منطق حاکم بر کنش‌ها، خط‌و‌مشی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها، انتخاب‌ها و ناانتخاب‌ها و... تبدیل نماید، گامی اساسی در بهبود رابطه نهاد دولت و جنبش برسازنده برداشته است. البته ترمیم و بازسازی رابطه رئیس‌جمهور و مردم، اصلاح‌‌طلبان و مردم، به تدابیری اساسی‌تر از مواضع یک سخنگو بازمی‌گردد. سخنگوی مشرف به اوضاع، اما می‌تواند دفتر سخنگویی دولت را به محل و اتاق فکر گفتوگویی همه‌جانبه‌نگرانه و مقدمه تحولات بهبودخواهانه دیگر تبدیل نماید. در یک کلام، سخنگوی دولت برآمده از رای ملت، پیش و بیش از آنکه، سخن و صدای انسداد در ماکروپلیتیک باشد، می‌تواند و باید، صدای امید و اصلاح در میکروپلیتیک باشد. ضعف دولت تدبیر و امید از سال 92 تاکنون، بی‌التفاتی به مبنای قدرت، گفتمان و مشروعیت خود (رای و مطالبات ملت) بوده است. ربیعی از مسیر گفت‌وگوی هوشمندانه با مردم و نهادهای مدنی می‌تواند از سویی مانع اجماع کارشکنان و حاشیه‌نشینان سیاست شود و از طرفی دیگر با دکانستراکتیزه (بن‌فکنی) مبانی گفتمانی مخالفان، تناقضات درونی ایشان را بازنمایی نماید و به اجماع‌سازی و انتگریزه (بن‌افکنی و جمع‌شدگی) حول سیاست‌های مصالح عمومی مدد برساند. جایگاه مهم سخنگویی، فراتر از ارائه گزارش کار و عملکردهای بوروکراسی اداری است. سخنگوی موفق، بیش از آنکه گزارشگر وقایع روزمره باشد، سخنگوی گفتمان برسازنده دولت است.* فعال سیاسی اصلاح‌طلب
سایر اخبار این روزنامه
شکایت‌های جهت‌دار!
رازگشايي از ماجراي اشغال سفارت آمريكا
اگر توان دفاعي ايران نبود؛ تروريسم پيروز مي‌شد
اروپا به جاي معجزه فقط «اقدام»كند
عملیات بارگیری دریایی سکوی ۲۵۰۰ تنی گازی
پرستوسازي انتخاباتي؛ شگرد تازه
ميانجيگري دوجانبه توكيو
حفاظت از خاک قانونی شد
برای پدرم ماهواره نصب کرده‌اند
یک گام دیگر برای مبارزه با فساد اما بشرطها و شروطها
یاد د اشـت‌‌هـای اخـتصـاصـی
شکست آبه، پیروزی ترامپ!
فرصت حضور شینزو آبه در تهران
از صدای جنبش اصلاحی تا توجیه‌گر اعتدال انفعالی
حفاظت از خاک قانونی شد
ممنوع الخروجی مدیرعامل سابق پرسپولیس
