روزنامه خراسان
1398/04/01
خاک دزدی از تالاب هامون!
غفوریان - وقتی از مسیر زاهدان به سمت شهر زابل می روی، به ویژه زمانی که گرد وخاک، دامنه دید را محدود می کند، حسرت آن روزهای پر آب تالاب زیبای هامون روح و روان‌ات را آزار می دهد. وقتی به شهر زابل می رسی، اگر مهمان باشی حتما خواهی دید که میزبان با آب وجارو به جان گردوخاک های ناخوانده حیاط خانه اش افتاده است. مردم محلی حالا ورد زبان شان شده که 20 سال است هامون با ما قهر است. قطع حقابه از رودخانه های مرزی توسط همسایه شرقی، هامون را به این حال و روز انداخته است.اما هامون یعنی یکی از مهم‌ترین تالاب های جهان، حالا بلای دیگری به جانش افتاده است؛ درد امروز هامون «خاک دزدی» از سفره اوست. هامون زیبا که برای این سرزمین تاریخ و تمدن ساخته است، حالا آن قدر نحیف است که خاکش را هم به یغما می برند.
برای اطلاع بیشتر با یک مطلع محلی تماس می گیرم. حرف هایش با غمی نهفته همراه است: «چندین میلیارد خاک از سطح هامون را دزدیده و فروخته اند که برخی دستگاه ها هم درآن دخیل هستند. امسال که باران نسبتا خوب بود، حدود 35 درصد از تالاب را پر کرد که به مرور خشک شد و اکنون خاک هامون مرطوب است و آماده برای کار و مصالح ساختمانی. این خاک به دلیل غنی بودن برای گلخانه هم استفاده می شود که به شهرهایی مثل بیرجند می فرستند. در کل مجموعه تالاب هامون منطقه حفاظت شده و هر گونه بهره برداری حتی به اندازه یک متر از آن بدون‌مجوز تخلف است. اما در برخی قسمت های آن به ویژه در منطقه «نیمروز» آن قدر برداشت کرده اند که چاله های عمیق درست شده است. متاسفانه این حفاری ها در منطقه حیات وحش صورت گرفته که هم باعث تخریب تالاب شده و هم به زیستگاه جانوران ضرر زده است. »
سال قبل همین مواقع بود که سرپرست اداره حفاظت محیط زیست زابل از دستگیری تعدادی برداشت کننده غیرمجاز خاک از تالاب خبرداده بود، اما ظاهرا در این مدت اقدامات لازم حقوقی و نظارت ها درباره این موضوع کافی نبوده و نتوانسته دست های آشکار و پنهان این خاک دزدی را قطع کند.
در مقابل خاک دزدها می ایستیم
به طور قطع مسئولان مرتبط در استان سیستان و بلوچستان درباره این چالش زیست محیطی باید پاسخ گو باشند و اولین سوال را باید از مدیرکل محیط زیست پرسید. پورمردان هم دلش پر است از ناگفته ها درباره ماجرای خاک دزدی: «شکواییه ای به صورت رسمی در دادگاه به ثبت رسانده ایم و با تمام قوا و تا لحظه رسیدن به نتیجه مطلوب و مطالبه حق و حقوق شهروندان از آن کوتاه نخواهیم آمد.»
قوطی کبریت در یک گودال بزرگ
وقتی از آقای پورمردان درباره این حفاری ها و میزان آن پرسیده می شود، شبیه سازی او از آن چه دیده، از فاجعه ای بزرگ حکایت دارد: «چاله های حفر شده به حدی بزرگ بود که اگر با یک خودروی شاسی بلند غول پیکر وارد آن بشوید گویی قوطی کبریت داخل گودال افتاده است.»
خاک دزدی برای چه؟
پورمردان که درددل هایش را با عصر هامون درمیان گذاشته، می گوید: «افراد متخلف به جای این که شن و ماسه را از مراکز و معادن شن دارای مجوز با نرخ مصوب بخرند، آن را از دل هامون به سرقت می برند و به هر قیمتی که بفروشند سود خالص نصیب شان می شود و طبق برآورد اولیه انجام شده چندین میلیارد تومان از همین راه مال نامشروع کسب کرده‌اند.»
دست های پنهان اما با نفوذ
جست و جودرباره ماجرای خاک دزدی از هامون، ذهنم را به پیگیری های یک خبرنگار با سابقه در زاهدان که سال هاست او را می‌شناسم هدایت می کند. او می گوید: «با توجه به فیلم ها و عکس هایی که از این خاک دزدی ها به دستم رسیده است، بعید است که این اقدام، کار افراد معمولی باشد و به نظر می رسد افراد دارای نفوذ و راه بلد در این ماجرا دست دارند.» این خبرنگار مطلع البته از برخی دستگاه ها نام می برد و معتقد است آن ها قطعا در این خاک دزدی ها دخیل هستند اما من در گزارش فعلا از ذکر نام آن ها خودداری می کنم تا ببینیم در آینده چه می شود.
ای کاش مسئولان قضایی و نهادهای نظارتی هرچه زودتر به ماجرا ورود کنند و حالا که هامون برای مردم عزیز سیستان وبلوچستان آب ندارد، اجازه ندهند برای سودجویان خاک داشته باشد...
نکته
انتظار از قانون جدید حفاظت از خاک
موضوع خاک دزدی که پیش از این درباره صادرات غیرمجاز خاک های جزایر جنوبی به خارج رسانه ای شد، حالا درباره تالاب هامون به نوعی دیگر مطرح شده است. اکنون انتظار می رود با ابلاغ قانون حفاظت از خاک که 25خرداد(هفته قبل) توسط رئیس جمهور ابلاغ شد، زمینه مقابله جدی با سودجویان برای نهادهای مسئول بیش از گذشته فراهم شود.
سایر اخبار این روزنامه
