روایتی جدید از «سین کیانگ»

مدتی است که اخباری مبنی بر آزار و اذیت مسلمانان استان سین کیانگ واقع در غرب چین توسط دولت مرکزی از رسانه‌ها مخابره می‌شود. اخباری که عمدتا همراه با کلیدواژه‌هایی مانند محدودیت، سلب آزادی، شکنجه، زندان، اردوگاه کار اجباری و... برای توصیف وضعیت مسلمانان این منطقه بوده است. اما آیا واقعیت وضعیت در این مناطق، همانی است که رسانه‌ها از آن می‌گویند؟به طور کلی 55 اقلیت قومی در جمهوری خلق چین زندگی می‌کنند که قوم هان با جمعیتی بیش از یک میلیارد و 250 میلیون نفر، در صدر این اقوام و صاحب موقعیت‌های سیاسی، نظامی و اجتماعی در این کشور است. چین امروز که بنیان حرکت اقتصادی خود را بر ثبات و امنیت داخلی گذاشته، در این مسیر پذیرفته است که بدون مشارکت تمام اقوام و اقلیت‌ها، دست‌یابی به موقعیت برتر در نظام بین‌المللی امکان پذیر نیست. یکی از این اقوام، اویغورها با جمعیت 10 میلیون نفری هستند که در بطن جامعه مسلمان نشین سین کیانگ با جمعیت 23 میلیون نفری سکونت دارند. مشخصا بدون مشارکت پنجمین قوم چین از لحاظ جمعیت، نمی‌توان ثبات داخلی را برقرار کرد.در واقع رفتار دولت مرکزی چین با اقلیت مسلمان نشین همراه با تبعیض‌های قابل توجهی نیست و آن‌ها با دولت مرکزی مشکل امنیتی ندارند بلکه گروه‌هایی در داخل قوم اویغور تاکتیک کنش ضد امنیتی را در ارتباط با پکن اتخاد کرده‌اند. سین کیانگ، نقشی محوری را در انتقال سرمایه و توسعه از شرق به غرب چین ایفا می‌کند و راه حل چینی‌ها برای حفظ توازن توسعه‌ای داخلی میان شرق و غرب و مبارزه با ناامنی در سین کیانگ، در ارتقای توانمندی اقتصادی مردم این مناطق در چارچوب ابرپروژه یک کمربند یک جاده خلاصه می‌شود. بنابراین، رویکرد دولت مرکزی بر تسریع روندهای توسعه‌ای در این مناطق همزمان با کنترل تحرکات ضد امنیتی است. در نتیجه و بر اساس مشاهدات میدانی در شهرهای مختلف سین کیانگ مانند ارومجی، شانجی و کارامای، اولا دولت با مسلمانان این مناطق نه تنها مشکلی ندارد بلکه با پذیرش خودمختاری این استان، عملا حسن نیت خود را در این باره اثبات کرده است. ثانیا از دوران هو جین تائو و از حدود 20 سال گذشته، پکن توجه ویژه‌ای به توسعه این ایالت داشته و این استان را به قطب حمل و نقل و ترانزیت، تجارت، پتروشیمی، کشاورزی و آی تی تبدیل کرده است و اصرار دارد تمام مردم در این چرخه عظیم اقتصادی سهیم باشند. ثالثا مشکل اصلی دولت تنها با افراطیون تکفیری از قوم اویغور مانند حزب اسلامی ترکستان شرقی است که جذب وهابیت شده‌اند و به هیچ صراطی مستقیم نمی‌شوند.به نظر می‌رسد که روایت شکل گرفته در اذهان بسیاری از نخبگان در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی، کاملا متاثر از جریان رسانه‌ای غربی است. طبیعی است که این رسانه‌ها،تمام واقعیت تحولات سین کیانگ را منتشر نکرده و قسمتی از رفتار دولت مرکزی را به عنوان حربه‌ای علیه چین –به عنوان راهبردی ترین رقیب غرب- در بستر عملیات روانی خود کماکان حفظ کرده اند. البته دولت چین هم دست روی دست نگذاشته و تاکنون چند تور بازدید از سین کیانگ را برای دیپلمات‌های خارجی مستقر در پکن همراه با جلسات پرسش و پاسخ برگزار کرده وحتی مجوز ورود رسانه‌ها را به اردوگاه‌های بازآموزی صادر کرده‌است. اما کماکان قدرت رسانه‌ای آن‌ها در این موضوع ضعیف عمل کرده و نتوانسته تمام وجوه تحولات سین کیانگ را به مخاطبان جهانی اعلان کند. در مجموع به نظر می‌رسد که رویکرد سخت‌گیرانه پکن در قبال افراطیون وهابی بوده و موضوع، ارتباط بسیار کمی به تمامیت مسلمانان چین دارد.