روزنامه ابتکار
1398/05/12
جنگ دیپلماتیک؛ راهبرد تازه ترامپ علیه ایران
علی آهنگر- روز سهشنبه هشتم مرداد، ساعت یک بعدازظهر به وقت واشنگتن دی سی، دونالد ترامپ یک بار دیگر جهان را در حیرت فرو برد. او در توئیتش نوشت: به یاد داشته باشید، ایرانیها هیچ جنگی را نبردهاند، اما در هیچ مذاکرهای هم شکست نخوردند.تحلیلها از این توئیت نابهنگام در داخل و خارج از کشور همراه با سردرگمی بود. عدهای میپنداشتند ترامپ بر رگ احساس ایرانیان انگشت گذاشت که در مذاکره قوی هستند. بعضی به او یادآور شدند که پیروزیهای نظامی ایران در جنگها از عدد صبحانههایی که او خورده است بیشتر بود، اما هیچکس نمیدانست مقصود نهایی از این توئیت چیست؟
برای فهم نوشتار تاملبرانگیز ترامپ فقط 24 ساعت زمان لازم بود. در ساعت 4 بعدازظهر چهارشنبه 9 مرداد 98 حکم وزارت خزانهداری آمریکا دوباره جهان را با تحیر مواجه ساخت. این حکم تفسیر توئیت ترامپ را در دل خود داشت. محمدجواد ظریف مذاکرهکننده ارشد ایران در فهرست تحریمهای ایالات متحده قرار گرفته بود. این تحریم، محمدجواد ظریف را در «فهرست اتباع خاص تعیین شده SDN» قرار میداد. آب سردی بود بر پیکر گفتوگو، دیپلماسی، مذاکره و هر چیزی از این دست.
کرختیزا بود، اشکآفرین، دردآور بود و آه سرد به همراه داشت. گفتوگو و مذاکره تحریم شده بود.
توئیت روز سهشنبه ترامپ حالا دیگر قابل فهم بود. معلوم میشد او از مذاکره در هراس است. او از شکستناپذیری ایرانیان در گفتوگو و دیپلماسی میهراسد. پس گفتوگو را سد کرده است. او آشکارا جنگ دیپلماتیک را علیه ایران آغاز کرده بود.
برای بازآفرینی و درک هر چه بیشتر تحریم محمدجواد ظریف که معنایی جز پدافند دیپلماتیک ندارد، باید هر چه بیشتر بر توئیت روز سهشنبه ترامپ تمرکز کرد.
او در این توئیت بر دو مولفه جنگ و دیپلماسی تکیه کرده است. دو مولفهای که جهان بشریت بر مدار آن طی قرنها چرخیده، قوام یافته و راه خود را پیموده است. جنگ و دیپلماسی خلاصه همه تاریخ اقوام بشر طی همه عصرها و زمانها بوده است.
ترامپ هرچند که در این نوشته مختصر ایران را در جنگها بازنده اعلام کرده است، اما واقعیت این است که او با بیان این جمله، خواسته است راهبرد تازهاش در مواجهه با ایران را کلید بزند. چرا که بعید است او از سوابق نظامی ایران و جنگهای گذشته و پیروزیها و شکستهای حاصل از آن بیخبر باشد. همانگونه که مذاکرات نیز گاه به نفع و گاهی به ضرر ایران تمام شده است و این خاصیت جنگ و مذاکره در هر عصر و زمانی در میان ملتها و اقوام مختلف بوده است. توئیت روز سهشنبه بیش از آنکه منطبق با واقعیتهای تاریخ باشد، دو مولفه سهمناک پیش روی ترامپ را نشان میدهد. او میبیند و میداند که به هر حال و به طور ممکن در مواجهه با ایران با یکی از این دو مولفه روبهرو خواهد بود. جنگ یا مذاکره؛ به عبارت دیگر جنگ نظامی یا جنگ دیپلماتیک.
در این مواجهه او به داشتههایش در هردو زمینه مینگرد. در زمینه جنگ، نیروهای نظامی گسترده، ناوگان عظیم دریایی، موشکهای بالستیک و در نهایت قدرت اتمی کشورش را میبیند. پس در ضمیر ناخودآگاهش این اندیشه رویش میکند که ایران در جنگ برنده نخواهد بود. بلافاصله اما موضوع سهمناک دیگر که همه نگرانی و دلواپسی او را در دوران زمامداریش تشکیل داده در ذهنش دوران میکند و آن مذاکره با ایران است.
او وقتی به مذاکره فکر میکند خوفناکی پرونده قطوری به نام برجام در پیش چشمش جلوهگر میشود؛ پروندهای که معمارش محمدجواد ظریف بود.
ترامپ حق دارد که از مذاکره با ایران بترسد و بهراسد. مذاکره به سادگی صدور فرمان اعزام ناوگانهای جنگی نیست. مذاکره، وقت، حوصله، صبوری، درایت و ظرافت میخواهد. چیزی که در ترامپ و تیم بیحوصله و بیظرافت همراه او یافت نمیشود. براستی اگر قرار باشد ترامپ در میز مذاکره با ایران بنشیند به کدامیک از اطرافیانش میتواند تکیه کند؟! او میداند در مذاکره دستش خالی است. پس تا جایی که بتواند بر مذاکره میتازد و هرگونه راه گفتوگو را سد کرده و موضعی پدافندی اتخاذ میکند.
سن تزو، استراتژیست نامآور هزارههای پیشین میگوید یک فرمانده موفق بر نقطه ضعف دشمن حمله میکند. ترامپ با آگاهی از این نقطهضعف استراتژیک دستگاه دیپلماسی خود، سعی در پوشش آن کرده است تا از این ناحیه دچار ضربه سهمگین نشود.
اما آیا این بدان معناست که او جنگ را برگزیده است؟!
خصایص فکری و تجارتپیشگی ترامپ نمیگذارد که باور کنیم او جنگ را پذیرفته است. پس راهبرد ترامپ در مقابله با ایران چیست؟ به نظر میآید راهبرد فشار حداکثری همچنان پیش روی ترامپ و تیم همراه او باشد.
ترامپ میخواهد سختی را به غایت برساند. او میخواهد با جنگ دیپلماتیک، حرکات و مانور دیپلماتیک را در خارج از کشور از ایران بازستاند و در داخل نیز با جنگ اقتصادی و فشار حداکثری توان تحمل را به آخر برساند.
سایر اخبار این روزنامه
حذف ۴ صفر از پول ملی ممکن است به تصویب مجلس نرسد
پیشخور کردن اخبار تلهای برای اقتصاد!
محمدعلی وکیلی
ظریف الگوی انقلابی گری نوین
ازدواج آسان؛ سیره بزرگان اسلام
«ابتکار» از جزئیات نشست محرمانه مقامات ارشد امارات درخصوص تغییر سیاست خارجی این کشور گزارش میدهد
«ابتکار» از واکنشهای داخلی به خبر تحریم ظریف توسط خزانهداری آمریکا گزارش میدهد
رئیسجمهوری:
ارکان کاخ سفید از مصاحبههای ظریف به لرزه میافتد
ظریفیان: امکان شکلگیری جریان سوم وجود دارد
ظهور جریانهای بیشناسنامه
سخنگوی قوه قضائیه خبر داد:
دستیابی به بخشی از اموال متهمان پرونده سکه ثامن و تقسیم بین مالباختگان
جنگ دیپلماتیک؛ راهبرد تازه ترامپ علیه ایران
ازدواج آسان؛ سیره بزرگان اسلام