روزنامه همدلی
1398/05/13
ظریف پساتحریم و سناریوهای پیش رو
دکتر صلاحالدین هرسنی- وقتی حسن روحانی در سال 1392 کابینه اش را تشکیل می داد، کسی در صلاحیت محمد جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه تردید نداشت. با سابقه زیاد در امور دیپلماتیک و وزارت خارجه، تسلط به زبان انگلیسی و آشنایی با مسائل بین الملل، ظریف را بهترین گزینه برای تصدی اصلی ترین امور دیپلماتیک نمود. لذا با آغاز دولت یازدهم به کابینه دولت روحانی پیوست و با رای اعتماد از مجلس، سکان هدایت دستگاه دیپلماسی را به عهده گرفت.ورود او به دستگاه دیپلماسی با مذاکرات برای حل مسئله هسته ای همزمان شد. تلاش او نیز در این مذاکرات نفسگیر برای حل بحران هسته ای نتیجه داد. به این ترتیب او نزدیک به سه سال نفر اول کابینه بود. همین نبوغ و درخشش سبب شد که رسانه ها از او تصویری بسازند که گویا نماد عقلانیت ایرانی است. آن سال ها تصویر ظریف روی جلد مجله ها و سالنامه ها بود و البته همه جای دیگر.
در این میان برخی از جریان های همسوی دولت او را موثر ترین شخصیت حلقه نیویورک برای ترمیم روابط ایران با غرب و نماد تعامل با جهان دانسته و برخی ها نیز شروع کردند به گمانه زنی پیرامون آینده سیاسی اش و اینکه او کاندیدای مناسبی برای ریاست جمهوری در دوران پس از حسن روحانی است. اما گویا آن ها برآورد دقیقی از مختصات سیاسی ایران نداشتند. به این ترتیب، مطرح شدن بیش از حد ظریف چندان مطلوب جناح محافظه کار نبود. لذا تلاش ها برای خنثی کردن او زود شروع شد و زود هم به بار نشست. آن ها خواهان کاستن از سرمایه اجتماعی ظریف بودند و این کار را با هدف سلب اختیار از ظریف در سیاست خارجی و به ویژه سیاست منطقهای به خوبی انجام دادند.
امضای توافق برجام جایگاه ظریف را در افکار عمومی بالاتر هم برد. مهم ترین شخصیت سال لقب گرفت و جز محبوبترین ها و البته مغبوضترین نیز شد. حالا و در شرایطی که او همراهی با دولت را به رغم اعلام استعفا در هدایت دستگاه دیپلماسی ترجیح داده است، از سوی تیم (بی) دولت ترامپ بدان جهت که سخنگوی اصلی ایران در جهان است، در لیست تحریمهای واشنگتن قرار گرفت.
در این میان مسائلی با تحریم دکتر محل مناقشه و بحث قرار می گیرد که بدون تامل نمی توان از آنها گذشت. اول آنکه چگونه ممکن است سناریوی سازش و یا همان مذاکره مورد تعقیب ترامپ و هم فکرانش با تحریم دکتر ظریف که به طرفداری از گفتوگو معروف است، از سر گرفته شود؟ آیا این تصمیم و اقدام مقامات واشنگتن نشانه ای بر بطلان راستی آزمایی آنها در سناریوی سازش و مذاکره نیست؟ واقعیت آن است که با تحریم دکتر ظریف نه تنها بر تناقضات و ابهامات ادعاهای مقامات بابت میل به مذاکره افزوده می شود و آینده نامشخصی به خود می گیرد، بلکه احتمال کاهش تنش در روابط تهران – واشگتن را به صفر می رساند.
مسئله مورد مناقشه دیگر در باره سرنوشت سفرهای آینده دکتر ظریف به ویژه در نشست های عمومی سازمان ملل به نیویورک است که به نظر می رسد با این تحریم مقامات واشنگتن در هالهای از ابهام قرار گرفته است. محققا با تداوم وضعیت تحریم، امکان صدور ویزای دکتر ظریف به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی با تاخر و چالش های فراوانی مواجه می شود. این وضعیت به معنای محدود کردن تحرکات آینده دیپلماسی در جهان سیاست است، ضمن آنکه سبب خواهد شد تا از حجم ارتباطات سیاسی با او در محافل جهانی کاسته شود. هم اینک نیز گزارش ها حاکی از آن است که مقامات واشنگتن آنهم با برنامه های هدفمند و سازمان یافته گروه (بی) دولت آمریکا شرایط را برای صدور ویزا آسان نخواهند کرد و حتی اگر چنین صدوری صورت بگیرد و اجازه حضور به آمریکا را بیابد، هم تحرکات او را محدود می سازند و یا آنکه او را به عنوان بخشی از کانون تصمیم ساز برای دیپلماسی تهران، جدی نمی گیرند، همچنان که آنها دو پیشنهاد او در سفر به نیویورک برای مذاکره و گفتگو در ماه های اردیبهشت و تیرماه را جدی نگرفتند.
اما مهمترین مسئله مناقشه آمیز مرتبط با تحریم دکتر ظریف در ارتباط با واکنش های جریان های داخلی ایران است که اساسا قبل از آنکه دکتر ظریف از طرف گروه (بی) ترامپ تحریم شده باشد، از سوی نابرجامیان،دلواپسان و به عنوان آنکه او معمار بزرگ ننگنامه برجام، نماد سازش و جاده صاف کن نفوذ غرب به کشور است، تحریم شده بود. از یاد نبریم که تحریم دکتر ظریف نه تنها باید قند شادی را در دل مخالفان و برجام ستیزان آب کند، نیازی هم به تفسیر های مضییق از سوی مخالفان ندارد. واقعیت آن است که برجام ظریف نه ترکمنچای و یا زیر پاگذاشتن استقلال ملی بود و نه باج دادن به کدخدا. لاجرم تحریم او نیز به جهت تواناییها و تسلطش به ظرافت های دیپلماسی بود نه آنکه خواسته باشند با چنین تحریمی دولت را به سوی مذاکره با اروپا ترغیب کنند.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
نقش کمرنگ زنان در کتابهای درسی وقتی کتابها مردانه میشود
امانالله قرایی مقدم: حریم خصوصی در ایران مبهم است
«همدلی» حاشیههای تب داغ تجارت با ارزهای دیجیتال در ایران را ارزیابی کرد
«همدلی» حاشیههای تب داغ تجارت با ارزهای دیجیتال در ایران را ارزیابی کرد
ظریف: در جایگاهی نیستیم که برای مردم تعیین تکلیف کنیم
چالش و تنش ادامه دارد ایران و آمریکا؛ اصرار به حرکت روی خط موازی
«همدلی» از دست اندازی برخی نهادها به حریم خصوصی مردم گزارش میدهد حریمی که چندان «خصوصی» نیست
مصطفیهاشمیطبا سوءاستفاده نتیجه کاستی در قانون
سوت زدن دخترهای داور فوتبال برای پسرها ممنوع شد فرصتی که از دست رفت!
مصطفیهاشمیطبا سوءاستفاده نتیجه کاستی در قانون
ظریف پساتحریم و سناریوهای پیش رو
طبیبان؛ گناهکاران معصوم خشایار کرمی بهمنیاری- ز آستین طبیبان هزار خون بچکد