روزنامه همدلی
1398/05/13
طبیبان؛ گناهکاران معصوم خشایار کرمی بهمنیاری- ز آستین طبیبان هزار خون بچکد
گرم به تجربه دستی نهند بر دل ریشهر روز و هر شب پزشکان با هر تخصصی، در مطبها ، درمانگاهها و بیمارستانها پذیرای روزافزون بیمارانی هستند که منشا دردهایشان «اضطراب»و «افسردگی» است و چندان که آمارهای رسمی میگویند، ما از مضطربترین و افسردهترین مردمان و جوامع جهانیم. اضطراب و افسردگی گویی چون دو افعی ضحاک بر جانمان افتادهاند و خورنده «مغزهای ایرانیان» شدهاند. از نفسهای پلیدشان، خاکسترهایی «زرد» و «سیاه» در پهنه اتمسفر این دیار در جولان است و با هر آه خسته قربانیانشان، هوای «دلهره» و «دلمردگی» موج میزند.
آیا ما آدمهای مضطرب و افسردهای هستیم که جامعه را اینگونه تباه کردهایم یا جامعه ما را بدینسان ساخته و پرداخته است؟
در اینکه فرد جامعه را میسازد یا جامعه فرد را؛ جامعهشناسان حرف و حدیث بسیار گفتهاند. «اگرچه جامعه از فرد بر میخیزد، لیکن آنگاه که افراد، جامعه را با ساختارها و نهادهایش برپا ساختند، خود در این ساختارها و نهادها گرفتار میآیند و اسیر قوانین آنها میشوند.»1
از لحظهای که فرد چشم براین جهان میگشاید، در این ساختارها اسیر است و آنها بر او تحمیل میشوند؛ او را به چپ و راست و بالا و پایین میکشند و نهایت آنکه «ساختارهای اجتماعی فشار معینی را بر افراد جامعه اعمال میکنند تا آنها را به رفتار ناسازشکارانه وادارند.»2
ما پزشکان اما برای بیمارمان که در زیر ارابههای آهنینچرخ این ساختارها استخوانهایش در هم فروکوفته شده است، چه میکنیم.
ما که خود نیز پرورده این ساختارها و مقهور اراده آنهاییم و یا اگر هم در اندیشهمان اینگونه نیستیم؛ به ناامیدی از تغییر شرایط «بیرون» به ناگزیر او را از «درون» آرام میکنیم و برایش «آرامبخش» تجویز میکنیم، شاید عملکرد روزانهاش را به عنوان یک فرد، یک پدر، یک مادر، یک سرپرست خانوار و... از دست ندهد و به هر قیمتی زنده بماند.
ما میدانیم و میبینیم به چه خاطر، او اینچنین به خاکستر نشسته و درمانده شده است، لیکن در کنار روانشناسان که او را نوید رهایی میدهند، به شرط آنکه قورباغهاش را دولپی قورت دهد۳ و پنیرش را چهار چشمی بپاید۴؛ تو گویی تمام نهادها و سیستمهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و مسائلی چون بهداشت، امنیت و رفاه، همه و همه پشت در خانه او صف کشیدهاند و فقط منتظرند تا این انسان درمانده با تلاش فردی به شایستگی و لیاقت دست پیدا کند، آنگاه همه نعمات عالم بر سر او فرو بریزند؛ یعنی مشکل فقط اوست و ربطی به جامعه و نحوه مدیریت آن ندارد... ما نیز با داروهایمان به بهانه حفظ عملکرد روزمره، آرامشی گذرا بر او تحمیل میکنیم تا در سایه این آرامش خاکستری بیش از پیش در مقابل این ساختارها تمکین کند و با زندگی نیمبند و روزگار سیاهش سازگار شود.
ما میدانیم چه دستهای پلیدی به هم میرسند تا یک «انسان»، «کارتنخواب» شود و چه گردش اقتصادی هولناکی در پس سیهروزی او به کام دیوسیرتان در جریان است تا او کارتنخواب بماند، لیکن او را وعده آزادی میدهیم اگر و تنها اگر خود واقعیاش را پیدا کند و «بپذیرد آنچه را که نمیتوانید تغییر دهید»۵.
ما با آرامشی فریبنده، بیمارانمان را وادار میکنیم تا با شرایط کنار بیایند و جفای این ساختارها را تحمل کنند و بدینسان در دوام و بقای این شرایط غیر انسانی شریک میشویم. آیا ما اراده مردمانمان را برای تغییر شرایط به جای آنکه محکمتر کنیم؛ به تخدیر نمیکشانیم؟
آیا اینکه درمانهای ما، مردمانمان را به تحمل و پذیرش بیشتر وادار میکند، دست چپاولگران آهنیندل را آزادتر نمیسازد که با خیالی آسوده و وجدانی آرام؛ بیشتر و بیشتر به تکه پاره کردن حقوق آنها اقدام کنند؟
آیا روزی ما در دادگاه تاریخ چون «گناهکاران معصوم» محاکمه نخواهیم شد و نخواهند گفت ما و داروها و درمانهایمان «افیون تودهها» بودهایم؟
اگر اینگونه باشد، آستینهای «سپید» ما آن زمان که دلسوزانه دستهایمان را به مرهم بر سینه زخم خورده آنها میگذاریم تا همیشه به خون دلهایشان «سرخ» خواهند بود.
پی نوشت:
۱-زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی(امیل دورکیم)،لوئیس کوزر/محسن ثلاثی
۲-زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی(رابرت. کی. مرتون)،لوئیس کوزر/محسن ثلاثی
۳- قورباغه ات را قورت بده(روانشناسی موفقیت)، برایانتریسی
۴- چه کسی پنیر مرا جابجا کرد(روانشناسی خودیاری)، اسپنسر جانسون
۵- کتاب معتادان گمنام، قدم های دوازده گانه
سایر اخبار این روزنامه
نقش کمرنگ زنان در کتابهای درسی وقتی کتابها مردانه میشود
امانالله قرایی مقدم: حریم خصوصی در ایران مبهم است
«همدلی» حاشیههای تب داغ تجارت با ارزهای دیجیتال در ایران را ارزیابی کرد
«همدلی» حاشیههای تب داغ تجارت با ارزهای دیجیتال در ایران را ارزیابی کرد
ظریف: در جایگاهی نیستیم که برای مردم تعیین تکلیف کنیم
چالش و تنش ادامه دارد ایران و آمریکا؛ اصرار به حرکت روی خط موازی
«همدلی» از دست اندازی برخی نهادها به حریم خصوصی مردم گزارش میدهد حریمی که چندان «خصوصی» نیست
مصطفیهاشمیطبا سوءاستفاده نتیجه کاستی در قانون
سوت زدن دخترهای داور فوتبال برای پسرها ممنوع شد فرصتی که از دست رفت!
مصطفیهاشمیطبا سوءاستفاده نتیجه کاستی در قانون
ظریف پساتحریم و سناریوهای پیش رو
طبیبان؛ گناهکاران معصوم خشایار کرمی بهمنیاری- ز آستین طبیبان هزار خون بچکد