روزنامه مردم سالاری
1398/06/28
نقش بی‌واسطه معلمان در خرد ورزی در مدارس
در آستانه ماه مهر و بازگشایی مدارس هستیم و امسال به گفته وزیر بادرایت و زاهد آموزش و پرورش «محسن حاجی میرزایی» که به مصائب و مشکلات این وزارتخانه مادر آگاه است۱۴میلیون و۳۰۰هزار دانش‌آموز سر کلاس درس حاضر می‌شوند و این آمار از رشد قابل توجهی خبر می‌دهد در این راستا معلمان و آموزگاران نقش بهینه و بسزایی در کسب علم و تربیت و آگاهی دانش‌آموزان به عنوان ولی دوم آنها در مدارس که خانه دوم آنهاست ایفا و بازی می‌کنند و لازم است تا با آمادگی بیشتر این وظیفه مهم و خطیر و رسالتی که در تداوم کار انبیاست را به نحو احسن اجرا نمایند؛ طرح‌درس یعنی آمادگی قبلی معلم جهت تدریس،معلم باید درس و بحث خود را قبلا مطالعه کرده و آن را به صورت مدون درآورده تا از آشفتگی، شتابزدگی، لغزش و واژگونی درک و فهم در امان باشد. در طرح درس تمام زوایای امر مقدس تدریس مورد کندوکاو و بررسی قرار گرفته و برای معلم مشخص است که درس خود را به چه شیوه‌ای مطرح کرده و از کجا و چگونه شروع نماید و به کجا ختم کند. شیوه تدریس معمولا به صورت سخنوری است که سخنوری خود یک هنر و فن است.که در کنار هر معلمی قرار گرفته و بر اهمیت آن می‌افزاید.طرح درس باعث میشود که مخاطبان مطالب را در کمترین زمان و به بهترین شیوه دریافت کنند و در نتیجه از سخن معلم خسته نمی‌شوند و همواره وابسته و مشتاق و تشنه جهت دریافت علم خواهند ماند.به قول نظیری نیشابوری شاعر خوش سخن: (درس معلم ار بود زمزمه ی محبتی/ جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را) در طرح درس باید به مطالب زیر کاملا توجه نمود و آنها را همواره در نظر داشته باشیم.۱- خودداری از طرح هر مطلبی که حقیقتی را بیان نمی‌کند و یا مجهولی را کشف نمی‌کند قرآن کریم در اینباره می‌فرماید: «و لا تقف ما لیس لک به علم-آنچه را به آن آگاهی نداری پیروی نکن.-»همچنین حضرت علی«ع» می‌فرمایند: (چیزی را که نمی‌دانی مگو بلکه همه چیزهایی را که می‌دانی هم مگو).۲-اگر از بیان موضوعی سودی در نظر داریم مطلب را به اطلاع دانش آموزان برسانیم. ۳- به موضوعی که از آن سخن می‌گوییم حتما علاقه، ایمان و بصیرت داشته باشیم. ۴- از طولانی شدن و یا خلاصه شدن بیش از حد لزوم مطالب بپرهیزیم. ۵- در صورت اتمام مطالبی که در ذهن ما مطرح بوده است سعی در اتلاف وقت یا عوض کردن قالب‌ها و الفاظ ولی با محتوای یکسان نماییم زیرا که برای یک بار مطرح کردن، آن مطلب، برای مخاطبان روشن شده است که دیگر تکرار آن لازم نیست. ۶- بر اساس حب و بغض شخصی مطالب کسی را رد نکنیم و بین نقد یا تعیین خوب و بد اثر، و عیب جویی فرق بگذاریم. مولانا نیک سروده است: «چون غرض آمد هنر پوشیده شد/ صد حجاب از دل به سوی دیده شد.» ۷- بودجه بندی کتاب را رعایت کنیم یعنی محتوای کتاب را در بین ساعات تدریس تقسیم کرده تا با کمبود زمان مواجه نشویم. ۸-استفاده از بهترین قواعد روش تدریس و تفهیم به دانش آموزان. معلم همواره دو وظیفه کلیدی، اساسی و مهم را بر عهده دارد یکی آموختن و دیگری تربیت کردن است. نتیجه اگاهی و آموختن عالم شدن است و فایده تربیت کردن انسان شدن؛ به عبارت دیگر علم به انسان آگاهی می‌دهد و ایمان به انسان جهت، استاد شهید مرتضی مطهری در رابطه علم و ایمان می‌فرمایند: «علم ابزار می‌سازد و ایمان مقصد، علم سرعت می‌دهد و ایمان جهت،علم انقلاب برون است و ایمان انقلاب درون است.علم طبیعت ساز است و ایمان انسان ساز.علم زیبایی عقل است و ایمان زیبایی روح.» علم و ایمان متمم و مکمل یکدیگر هستند به عبارت دیگر عالم بی ایمان و مؤمن جاهل و نادان برای جامعه زیانبار هستند. پس آموزگاران علاوه بر رشد علمی باید به رشد دینی دانش‌آموزان بپردازند. حضرت علی در خصوص تربیت‌پذیری جوانان می‌فرمایند: «قلب نوجوان مانند زمین کاشته نشده آماده پذیرش هر بذری است که در آن پاشیده شود.» باید توجه و اهتمام جدی نمود که آموزش دین و تربیت دینی مربوط به معلمان محترم دینی و معارف اسلامی خلاصه نمی‌شود بلکه این وظیفه همه معلمان گرامی است. در اهمیت تربیت دینی همین بس که در تعلیمات پیامبران «تزکیه» بر «علم» همیشه ارجح و مقدم بوده است. یکی از مصائب و معضلات و گرفتاری‌های وزارت عریض و طویل آموزش و پرورش کم رغبتی، سردی و بی‌میلی بعضی از آموزگاران نسبت به حرفه معلمی است که گاهی این مطلب را به دانش‌آموزان منتقل و القاء کرده و علاوه بر بار مضاعف روانی مسأله صورت مسأله اهمیت آگاهی را پاک نموده و توصیه می‌کنند که شغل معلمی را انتخاب نکنند و یا به دنبال درس نروند که هیچ فایده مادی ندارد و به این وسیله دانش آموزان با بی‌میلی و بی‌رغبتی با درس برخورد کرده و گاهی با افت تحصیلی مواجه می‌شوند. باید توجه داشته باشیم که علم و دانش آگاهی می‌آورد نه ثروت، راه ثروت اندوزی کسب علم نیست. نتیجه علم زهد، ورع و پارسایی است و از دیگر سو روزگار همیشه بر خلاف میل اهل علم و دانش بوده است چون مردم از ارزش آگاهی و دانش بی‌خبرند.
*مدرس آموزش و پرورش
سایر اخبار این روزنامه
نهاد آموزش در اسارت بخشنامه‌ها
نقش بی‌واسطه معلمان در خرد ورزی در مدارس
خبر
راهپیمایی عظیم اربعین نشانه اراده پروردگار بر نصرت امت اسلامی است
معمای هالیوودی جنگ آمریکا با ایران
بن‌بست سیاسی در تل آویو
با سیاست کاهش تنش و اجتناب از درگیری برای پاسخ قاطع به هر شرارتی آماده‌ایم
جهان از طریق همکاری و تعامل جای بهتری خواهد بود
با کمبود 100 هزار معلم مواجه هستیم
از جهش صادرات غیرنفتی تا جهش نرخ ارز
جزئیات طرح تحقیق و تفحص مجلس از هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس
