عواید نشست سه‌جانبه

 
 
 
 


روساي جمهور سه کشور ايران، ترکيه و روسيه در نشست سه‌جانبه‌اي که اخيرا داشتند، جداي از مسائل مشترکي که بين آنها بود، هر کدام اهداف مستقل و متفاوتي را هم دنبال مي‌کردند. هدف عمده ايران در سوريه، حفظ حاکميت بشار اسد براي دسترسي به حزب‎ا... است تا يک منطقه نفوذ سياسي و اقتصادي در آنجا به وجود بياورد. روسيه ضمن اينکه مي‌خواهد بشار اسد را نگه دارد، حوزه انتظارش تمام منطقه حاکميتي بشار اسد، يعني خاک سوريه، را دربر مي‌گيرد. به همين خاطر روس‌ها با ترک‌ها هم در شمال مشکلاتي داشتند. يک هيأت بلندپايه اقتصادي هم دنبال آقاي رئيس‌جمهور بودند و مي‌گفتند سوئيفت آمريکايي را برداريد و يک سوئيفت خودماني درست کنيد. به هر حال يک مقدار کار دارد تا روبل روسيه بتواند جاي دلار آمريکا را بگيرد. يعني فقدان پشتوانه‌هاي صنعتي و مالي، يک مقدار کار را مشکل مي‌کند. موضوع مرا ياد خاطره‌اي از بازار قديم مي‌اندازد. در آن زمان قديم وقتي قهوه‌چي‌ها مي‌آمدند و دم حجره چاي مي‌گذاشتند، صاحب حجره دو سکه مي‌گذاشت داخل استکان آنها. اول هر برج صاحب حجره مي‌رفت و آن سکه‌ها را از قهوه‌چي مي‌خريد و دوباره تا پايان برج همان روال چاي آوردن و سکه گرفتن ادامه داشت. به اين معنا آن سکه‌ها بين قهوه‌چي و حجره‌دار مدام رد و بدل مي‌شد و بين آنها معتبر بود. سوئيفت هم به همين صورت است. ممکن است يک ارتباط دوجانبه به وجود بياورد که به نظر من اين بيشتر به نفع روس‌ها خواهد بود. چراکه روبل روسيه اعتبار بيشتري از ريال ما دارد. به ويژه بعد از افتي که ريال ما در اين مدت داشته است. ضمن اينکه به نظرم اين نشست سه‌جانبه بيش از همه به نفع روسيه خواهد بود چون اصل حاکميت بشار اسد که البته خواسته ايران هم هست و نيز تسلط بر آسمان سوريه موضوعي است که روسيه از آن نفع مي‎برد. ترکيه با آن کانال 30 کيلومتري که درست کرده که البته هنوز هم خيلي مشخص و معين نيست، از يک طرف به مساله آمريکا نظر دارد و از طرف ديگر مي‌خواهد با قدرت‌هاي محلي وارد نوعي مذاکره شود و کاري کند که هر سه کشور دشمن مشترکي به نام کردها داشته باشند. کردهايي که به شدت تحت حمايت آمريکا هستند. آمريکايي‌ها به هيچ وجه دست از حمايت کردها برنمي‌دارند. موضوع ديگري که در اين نشست اهميت دارد، وجه اقتصادي آن براي ايران است. حجم مبادلات اقتصادي ما با ترکيه حدود هفت يا هشت ميليارد دلار است. زماني که عبدا... گل رئيس‌جمهور ترکيه بود و به ايران آمده بود، با آقاي روحاني ملاقاتي کرده و گفته بود آنها مي‌خواهند اين رقم به 30 ميليارد دلار برسد. من در همان زمان گفتم که چنين حرفي بسيار خوشبينانه است و به اين زودي‌ها امکان ‌پذير نيست. الان بعضي از منابع داخلي گفته‌اند که اين رقم دارد به 12 ميليارد دلار مي‌رسد. به هر حال ما به دليل مسائلي که با آن روبه‌رو هستيم، بايد به دنبال بازارهاي جديد باشيم. ورود به بازار اوراسيا يکي از خواسته‌هاي اقتصادي مهم ايران است که حتما گشايش‌هايي را براي اقتصاد ما به همراه خواهد داشت. چراکه که بيدار شدن اقتصاد ايران تنها با اتکا به کشورهاي منطقه و حتي چين امکان‌پذير نيست و بايد به سمت بازارهاي اوراسيا برويم. با همه اين اوصاف، نشست سه‌جانبه اخير دست کم بازارهاي ما با ترکيه را فعال‌تر خواهد کرد. چون ما از قديم روابطي با ترکيه داشته‌ايم و تنها کشوري که کاميون‌هايش مي‌توانند بار وارد ايران کنند، ترکيه است. بنابراين ترکيه از امتيازاتي در درون ايران برخوردار است و از سوي ديگر هنوز از ما گاز، نفت و... مي‌خرد. به همين دليل ترکيه به دنبال گسترش روابط خود با ايران است.