احتمال رویارویی دمشق و آنکارا

کردهای سوریه که در بحبوحه جنگ سوریه تا همین هفته پیش متحد آمریکا محسوب شدند، به یک توافق با دولت بشار اسد دست یافتند که نیروهای ارتش سوریه را به مرزهای شمالی این کشور با ترکیه بازمی‌گرداند.« رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه، که این توافق برای او غافلگیرکننده بوده است، گفته است که حمله ترکیه تا تصرف کوبانی (عین‌العرب) ادامه می‌یابد. این در حالی است که یکی از شهرهایی که قرار است ارتش سوریه در آن مستقر شود، کوبانی است! از توافق کردهای سوریه با دولت بشار اسد چه می‌دانیم؟ آیا در روزهای آینده، عملیات «چشمه صلح» اردوغان باعث می‌شود تا کار به درگیری نظامی مستقیم بین دولت‌های ترکیه و سوریه بکشد؟ به گزارش مردم سالاری آنلاین، از بامداد دوشنبه که اعلام شد، نیروهای کُرد با دولت بشار اسد برای استقرار در مرز ترکیه و سوریه به توافق رسیده‌اند، ارتش سوریه حرکت خود را به سمت مناطقی که تحت کنترل نیروهای کُرد بود، آغاز کرد. امروز نیروهای ارتش سوریه وارد شهر تل‌تمر شدند که تنها ۳۰ کیلومتر با مرز ترکیه فاصله دارد.
ظرف روزهای گذشته که عملیات ارتش ترکیه با نام «چشمه صلح» برای ایجاد چیزی که یک «منطقه امن» در خاک سوریه خوانده می‌شد، در جریان بود، تمرکز نیروهای ترکیه بر تصرف شهر رأس‌العین بوده است. تل‌تمر که امروز ارتش سوریه وارد آن شد، فاصله بسیار کمی با رأس‌العین دارد و هم‌اکنون در شمال سوریه، نیروهای ارتش ترکیه و سوریه در تیررس هم قرار دارند.
هدف ترکیه از عملیات اخیر در خاک سوریه، این است که یک منطقه حائل به عمق ۳۰ کیلومتر در خاک سوریه ایجاد کند و نیروهای کُردِ موسوم به یگان‌های مدافع خلق را از این منطقه بیرون براند. این نیروها در سالیان گذشته در قالب چیزی که نیروهای دموکراتیک سوریه خوانده می‌شود، متحد آمریکا بوده‌اند اما ترکیه همواره آن‌ها را یک گروه تروریستی و شاخه سوریِ «پ‌ک‌ک» می‌دانسته است.
استقرار ارتش سوریه


در پی توافق بین نیروهای دموکراتیک سوریه و نیروهای دولت این کشور، نیروهای وابسته به نظام سوریه حرکت به سمت شمال این کشور را آغاز کردند و به تدریج در حال در اختیار گرفتن شهرک‌ها و مناطق تحت کنترل کردها هستند تا به این ترتیب به رویارویی با عملیات خصمانه ترکیه بپردازند. در این راستا پیشقراولان ارتش سوریه وارد منبج، عین العرب، شهرک مرزی تل تمر، عین عیسی و الطبقه در حومه رقه، حسکه و قامشلی شدند، از آن سو نیروهای آمریکایی نیز در حال تخلیه شمال شرق سوریه هستند.
یک منبع کرد به المیادین گفت: تمام ایست‌های بازرسی کرد به روی ارتش سوریه باز شده است. به این ترتیب ارتش سوریه به اطراف فرودگاه نظامی الطبقه در حومه جنوبی رقه رسید.
سانا همچنین گزارش داد، نیروهای ارتش سوریه وارد تعداد زیادی از روستاها و شهرک‌ها در حومه‌های جنوبی،‌ جنوب غربی و شمالی رقه شدند. این خبرگزاری افزود، پرچم سوریه بر فراز تعدادی از موسسات دولتی و مدارس در دو شهر حسکه و قامشلی به اهتزاز درآمد. منابع تاکید کردند، ارتش سوریه بر تمامی مواضع نیروهای کرد در دو شهر حسکه و قامشلی مستولی شده و قرار است کل استان را به دست بگیرند. حالا با استقرار ارتش سوریه در دفاع از کردهای این کشور ، بحث برخورد با ترکیه پررنگ شده است.
نگرانی درباره برخورد
کاخ کرملین اعلام کرد مقامات مسکو، به طور مرتب با آنکارا در ارتباط هستند و این ارتباط، در سطح ارتش‌های دو کشور نیز برقرار است. مسکو همچنین بروز احتمالی نبرد میان نیروهای روسیه و ترکیه (در سوریه) را نامطلوب عنوان کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، اوایل بروز هرگونه مشکل در کوبانی را پس از استقرار نیروهای ارتش سوریه در حوالی مرز، دور از ذهن دانست. اردوغان درخصوص آنچه که «رویکرد مثبت» ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نسبت به اقدمات ترکیه می‌خواند نیز صحبت به میان آورد.  «یاسین اوکتای» مشاور رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به خبرگزاری نووستی گفت: «احتمال برخورد نظامی میان ارتش ما با ارتش سوریه وجود دارد و در این صورت ارتش ما به مقابله با نظامیان سوری خواهد پرداخت. اگر ارتش سوریه که تاکنون نتوانسته یگان‌های مدافع خلق کرد را شکست دهد آماده  و قادر به جنگ با ارتش ترکیه است پس به میدان بیاید.»
وی افزود: «ارتش سوریه توانایی لازم را برای جنگ با نیروهای ما ندارد و ما به آن‌ها نصیحت می‌کنیم که قبل از ورود به منطقه عملیات «چشمه صلح» فکر کنند تا اوضاع را پیچیده‌تر از این نکنند.»
جزئیات توافق کردها با دولت بشار اسد
علاوه بر این، نیروهای ارتش سوریه وارد شهر عین عیسی در شمال استان رقه نیز شده‌اند. مقامات کُرد که در شمال شرق سوریه، دولت خودگردان تأسیس کرده‌اند، گفته‌اند که بعد از این‌که دولت ترامپ به آن‌ها «خیانت» کرد و به ترکیه برای حمله به نواحی تحت کنترل آن‌ها، «چراغ سبز» نشان داد، آن‌ها ترجیح دادند که با دولت سوریه برای بازگشت ارتش به شمال شرق سوریه، توافق کنند.
بدران ژیا کُرد، یکی از مقامات ارشد کُرد در شمال شرق سوریه، به رویترز گفته است: «بعد از اینکه آمریکایی‌ها از منطقه رفتند و به حمله ترکیه چراغ سبز نشان دادند، ما مجبور شدیم به سراغ گزینه‌های دیگر برویم که گفتگو با دمشق و مسکو بود، تا راه‌حلی برای جلوگیری از حمله ترکیه بیابیم. این توافق اولیه، یک توافق نظامی است و درباره جنبه سیاسی آن گفتگو نشده که در مراحل بعدی مطرح می‌شود».
طبق این توافق، ارتش سوریه در سراسر مرز شمالی این کشور با ترکیه مستقر خواهد شد. طبق چیزی که رسانه‌های غربی منتشر کرده‌اند، قرار است ارتش سوریه در تمام شهرهای مهم در شمال شرق این کشور، از جمله کوبانی، منبج و قامشلی مستقر شود. استقرار ارتش سوریه، مانعی اساسی بر سر راه عملیات «چشمه صلح» اردوغان ایجاد می‌کند، چرا که هدف این عملیات تصرف تمام این شهرها بود.
شواهد نشان می‌دهد که دولت ترکیه هنوز باور ندارد، که ارتش سوریه در مرزهای دو کشور مستقر خواهد شد. ایلنور چویک یکی از مشاوران ارشد رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه امروز گفته است «توافقی بین نیروهای کرد و دولت بشار اسد صورت نگرفته و ارتش سوریه هم در مرز با ترکیه حضور ندارد». او گفته است: «اگر آن‌ها (یعنی ارتش سوریه) جایی در منطقه باشند، جنوب مرز ترکیه و بیرون منطقه امن ما خواهد بود. ما داریم یک منطقه امن در داخل سوریه ایجاد می‌کنیم، به عمق سی کیلومتر و در طول مرز ترکیه. بنابراین آنچه ما الان می‌بینیم این است که آنها می‌خواهند با تروریست‌های کرد یعنی یگان‌های مدافع خلق و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه به توافق برسند، اما در حال حاضر همه این‌ها شایعه است. ما تحرک نیرو نمی‌بینیم. آنها در مرز نیستند. ما در مرز هستیم». اردوغان هم امروز پیش از سفر به آذربایجان گفته است که به نظر نمی‌رسد مشکلی بر سر راه پیشروی تا کوبانی ایجاد شده باشد!
تلویزیون سوریه به‌صورت گسترده تصاویر استقبال از نیروهای ارتش این کشور در شهرهای تل‌تمر و عین‌عیسی را منتشر کرده است؛ با این وجود، ظاهراً هنوز دولت اردوغان، حضور نیروهای ارتش سوریه در شمال شرق سوریه را به رسمیت نمی‌شناسد. اگر دولت اردوغان، همچنان به تداوم عملیات چشمه صلح اصرار داشته باشد، بعید نیست که به زودی کار به درگیری مستقیم بین ارتش دو کشور سوریه و ترکیه نیز بکشد. دولت سوریه در سالیان گذشته هیچ‌گاه حضور ارتش ترکیه در خاک این کشور را به رسمیت نشناخته و همواره ترکیه را «متجاوز» خطاب کرده است. گرچه خود بشار اسد هنوز مستقیماً صحبتی در مورد عملیات اخیر ترکیه در خاک سوریه نکرده است، اما موضع رسمی دولت وی این است که حضور نیروهای ترک در خاک سوریه را به رسمیت نمی‌شناسد و از مدت‌ها پیش نیز از آن‌ها خواسته است که سوریه را ترک کنند.
دولت اردوغان ظرف سه سال گذشته سه عملیات به نام‌های «سپر فرات»، «شاخه زیتون» و «چشمه صلح» را در خاک سوریه اجرا کرده است، باید دید آیا عملیات سوم به درگیری خطرناک ارتش دو کشور می‌کشد یا خیر. جدا از نتایج رویدادها در کوتاه‌مدت، با توافق کردها و دولت سوریه، مشخص است که رویاهای توسعه‌طلبانه اردوغان، شانس کمتر و کمتری برای تحقق در بلندمدت خواهد داشت.
خشم کنگره از اقدام ترامپ
یک مقام آمریکایی دیروز (دوشنبه) از خروج هیئت دیپلماتیک این کشور از شمال شرق سوریه خبر داد. خروج هیئت دیپلمات آمریکایی از شمال شرق سوریه یک روز پس از آن است که مارک اسپر، وزیر دفاع این کشور از خروج ۱۰۰۰ نظامی آمریکا از این منطقه خبر داد.همزمان منابع امنیتی گزارش دادند که آمریکا پست‌های دیده‌بانی خود در شمال سوریه را تخلیه کرده است.
قانونگذارانی از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه آمریکا در حال آماده‌سازی اسنادی به هدف لغو تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای خارج ساختن نظامیان این کشور از شمال سوریه هستند؛ تصمیمی که به عقیده بسیاری از سیاستمداران آمریکایی ترکیه را قادر به دست زدن به عملیاتش علیه نیروهای کُرد در شمال سوریه موسوم به عملیات «چشمه صلح» ساخت.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه آمریکایی که مکررا از ترامپ به خاطر این تصمیمش و پاسخ ضعیف وی به عملیات ترکیه انتقاد کرده، طبق این گزارش قرار است بعد از بازگشت قانونگذاران آمریکایی به کنگره در چند روز آینده، لایحه‌ای را به منظور اعمال تحریم‌های شدید علیه آنکارا ارائه دهد.