روزنامه آفتاب یزد
1398/08/08
پاریس در آستانه گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران اعلام کرده است
می‌خواهیم مذاکرات عمیقی با ایران انجام دهیم که نه تنها برنامه هسته‌ای ایران، بلکه مسائل امنیتی منطقه‌ای را شامل شود.آفتاب یزد به بررسی چرایی مطرح شدن این موضوع پرداخته است
آفتاب یزد- گروه سیاسی: مذاکرات عمیق! این عنوانی است که وزیر خارجه فرانسه از آن می‌گوید؛ مذاکراتی عمیق با ایران خارج از مباحث هسته‌ای. آن هم در سخنرانی در ابوظبی. یعنی همان جایی که رابطه چندان خوبی با ایران ندارد. برخی این اظهارات وزیر خارجه فرانسه را خوش رقصی برای آمریکا و البته کشورهای منطقه نیز ارزیابی می‌کنند.
آن طور که خبرگزاری فارس می‌نویسد وزیر خارجه فرانسه طی سخنانی در ابوظبی گفت، مذاکرات بین‌المللی با تهران باید موضوعات امنیتی منطقه و همچنین پرونده هسته‌ای را پوشش دهد.آن طور که فرانسه می‌گوید، «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه طی سخنرانی در مراسمی در دانشگاهی واقع در «ابوظبی» به امارات اطمینان داد که حفظ امنیت منطقه برای فرانسه در اولویت است. لودریان در ادامه گفت: «می‌خواهیم مذاکرات عمیقی با ایران انجام دهیم که نه تنها برنامه هسته‌ای ایران، بلکه مسائل امنیتی منطقه‌ای را شامل شود. ما به همراه مقامات اماراتی می‌خواهیم دیپلماسی را در اولویت قرار دهیم.»
در حالی که محدود شدن مذاکرات با ایران به درخواست طرف‌های غربی به مسائل هسته‌ای محدود شده، این نخستین بار نیست که یک مقام فرانسه از اضافه شدن مسائل غیرهسته‌ای به این گفت‌وگوها سخن می‌گوید.
لودریان در مصاحبه‌ای که حدود دو هفته پیش با روزنامه «فیگارو» داشت هم برخی مطالبات فراتر از «برجام»، مانند مذاکرات منطقه‌ای با ایران و آینده توافق هسته‌ای بعد از سال ۲۰۲۵ را هدف طرح ابتکاری رئیس‌جمهور کشورش برای نجات توافقی دانسته که ایران به مفاد آن پایبند
بوده است.
لودریان در آن مصاحبه در پاسخ به این سوال که آیا طرح «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه با ایران «مرده است» گفت: «در بیاریتز و بعداً در نیویورک، رئیس‌جمهور فرانسه ابتکاراتی برای تنش‌زدایی و تعیین ملاک‌های توافق میان دونالد ترامپ و حسن روحانی انجام داد.»
او در ادامه درباره طرح فرانسه گفت: «هدف از آن، متقاعد کردن ایران به پایبندی دوباره به تعهدات خود در توافق هسته‌ای وین، آغاز مذاکراتی برای رایزنی درباره بحران‌های منطقه و بحث درباره آینده توافق بعد از سال ۲۰۲۵ است.»
از قرار معلوم فرانسه بعد از شکست طرح ایجاد مذاکرات بین ایران وآمریکا برسربرجام، اکنون دل خوش به مذاکره‌ای عمیق با ایران است، تا از این طریق هم برجام را حفظ کند و هم آمریکا را از خود راضی نگه دارد. این در حالی است که ایران در آستانه گام چهارم کاهش تعهدات برجامی - بدلیل بدقولی‌های اروپایی‌ها و عدم پایبندی عملی به تعهداتشان در برجام - خود قرار دارد به نحوی که منصور حقیقت پور در گفتوگو با ایسنا، می‌گوید: دست دولت برای مقابله به مثل در صورت عدم تعهد سایر کشورها به برجام بازگذاشته شده است و ما در آن زمان در مجلس اجازه دادیم که دولت بتواند در این زمینه به راحتی اقدام متقابل داشته باشد.
وی افزود: اقداماتی نظیر همین موضوع R and D
می‌تواند تداوم یابند و نیز احیای مجدد رآکتور خنداب هم در گام چهارم می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
این نماینده سابق مجلس تاکید کرد: برخلاف فضاسازی‌های گروه‌های سیاسی در زمان تصویب برجام در مجلس، ما برای برداشتن قلب رآکتور خنداب طوی عمل کردیم که الان اگر دولت بخواهد در زمینه احیای مجددا آن اقداماتی انجام دهد ظرف شش ماه می‌تواند آن را به حالت قبل بازگرداند. همچنین برای نیروگاه‌های کشور مانند رآکتور خنداب، تهران و نیروگاه اتمی بوشهر سوخت لازم را فراهم سازیم.
حقیقت پور در ادامه تاکید کرد: یکی دیگر از کارهایی که می‌توانیم در کاهش تعهدات برجامی خود در گام چهارم به آن اشاره کنیم این است که دست ما برای کم کردن نظارت نمایندگان شورای امنیت و کارشناسان آنها باز است که این موضوع نیز می‌تواند برای ما مورد توجه قرار گیرد.
این نماینده سابق مجلس با بیان این که ما می‌توانیم سطح اقدامات خود را از آن چه که بیان شد بالاتر هم ببریم، اظهار کرد: در این زمینه این اختیار با مسئولان مربوطه است که با توجه به تجربه و توانمندی‌هایی که دارند می‌توانند گام چهارم را به درستی بردارند و ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که لازم است حتما گام چهارم را برداریم.
وی در پایان تاکید کرد: ما یک بار به تمام دنیا ثابت کردیم به دنبال مسائل نظامی در موضوع هسته‌ای نیستیم و دنیا نیز با تعهدات ما اعتمادش جلب شد، اما ۵+۱ در این زمینه نجیبانه برخورد نکرده است و برای چند سال به ما خسارت وارد کردند که باید آن را رفع کنیم.
با این اوصاف آیا می‌توان اظهارات لودریان را هم‌راستا با گام چهارم ایران و به معنای پایان برجام یا تهدید کردن ایران در صورت برداشتن این گام دانست؟ در این راستا واکنش ایران نسبت به اظهارات وزیر خارجه فرانسه چه خواهد بود؟
> اول اعتماد
مرتضی مکی کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان این که موضع لودریان وزیر خارجه فرانسه موضع جدیدی نیست و در طول مذاکرات برجام نیز هم آمریکا و هم دولت‌های اروپایی به دنبال این بودند که مذاکرات را فراتر از مسائل هسته‌ای پیش ببرند، به آفتاب یزد می‌گوید: جمهوری اسلامی همواره بر این نکته تاکید داشته که اروپایی‌ها اول باید اعتماد و عمل خودشان را نشان دهند تا ایران در مورد سایر موارد نیز با آنها همکاری کند و این اعتماد میسر نمی‌شود مگر در انجام تعهدات برجامی اروپا. در برجام تمام طرفین موافقت کردند که موضوع به بحث هسته‌ای ایران ختم شود. اروپا به آنچه که قولش را داده بود در زمینه توافقات عمل نکرده است. در چار چوب این عدم تعهد بود که ایران گام‌های اول تا سوم خود را در کاهش تعهدات برجامی‌اش برداشت.
وی اضافه می‌کند: اگر اروپایی‌ها به دنبال این هستند که ثبات را در منطقه خاورمیانه برگردانند و دراین مسیر نقش آفرینی کنند باید در موضع هسته‌ای نیز حضور خودشان را اثبات کنند. ما شاهد آن بودیم که در موضع برجام هیچ چیز آنگونه که باید پیش نرفت و امروز این توافقنامه در شرایطی قرارگرفته که احتمال از هم پاشیده شدنش بسیار قوت گرفته است. فرانسوی‌ها برای آنکه نشان دهند همچنان نقش آفرین در موضوع برجام هستند و از طرفی به یک نوعی اعتماد آمریکایی‌ها را جلب کنند، امروز بحث برجام را فراتر از موضوع برجام مطرح کرده‌اند اما به نظر نمی‌رسد این طرح لودریان نیز به سر انجام برسد.
وی تاکید می‌کند: ایران کارنامه مثبتی از سوی دولت‌های اروپایی ندیده که بخواهد مذاکرات عمیق فراتر از برنامه هسته‌ای را جدی بگیرد.
> جنبه تهدیدآمیز
مکی در باره اینکه تا چه اندازه طرح مذاکره فراهسته‌ای از سوی فرانسه جنبه تهدیدآمیز دارد و ازهمین رو در آستانه گام چهارم ایران در کاهش تعهدات برجامی‌اش برداشته شده است؟ گفت: این موضوع، بیشتر یک فشار سیاسی است. آنها تصور می‌کنند که فشارهای اقتصادی آمریکا موثر واقع شده و با توجه به روند تحولاتی هم که در منطقه مانند عراق و لبنان شاهد هستیم، سوء برداشت‌هایی برای دولت فرانسه و دولت‌های اروپایی ایجاد کرده است به این معنا که فضا و موقعیت مناسبی است که به ایران فشار آورده و مانع انجام گام چهارم ایران در کاهش تعهدات برجامی‌اش شد. از سویی موضوع مذاکرات غیرهسته‌ای را هم مطرح کرد. به نظر نمی‌رسد،
مسیری که دولت‌های اروپایی پیش گرفته‌اند اهداف ایران را محقق کند. اروپایی‌ها نشان دادند که هیچ قدرت نرم یا سختی در خاورمیانه ندارند که بخواهند از آن در پیشبرد برنامه‌های خودشان در خاورمیانه استفاده کنند، از سویی این راهکار دولت فرانسه، آن انتظاری که آنها برای حفظ برجام را دارند محقق نمی‌کند. جمهوری اسلامی پیش از این‌ها اعلام کرده بود که گام چهارم کاهش تعهداتش را برخواهد داشت و اروپایی‌ها باید در عمل نشان دهند که خواهان حفظ برجام هستند. به نظر نمی‌رسد این اظهارات وزیر خارجه فرانسه در مطرح کردن مذاکرات عمیق با ایران کمکی به تعهدات برجامی کند و از همین رو
برجام هربار در شرایط بدتری قرار می‌گیرد.
با این اوصاف بعد از گام چهارم ایران در کاهش تعهدات برجامی، باید سرنوشت توافق هسته‌ای را چگونه ارزیابی کرد؟ این سوالی است که مکی در مورد آن اینگونه پاسخ می‌دهد: به هر حال جمهوری اسلامی به دنبال نقض برجام نیست، برجام تعهد در قبال تعهد است و گام چهارم هم که برداشته شود ایران قطعا خواهد گفت که شرایط بازگشت کشورمان به برجام در صورتیکه اروپایی‌ها و طرف‌های دیگر برجام به تعهدات خوشان عمل کنند، وجود دارد. ایران به دنبال خروج از برجام نیست بلکه تعهدات خودش را به حالت تعلیق در می‌آورد و تلاش خواهد کرد که برجام همچنان به عنوان یک مبنای مذاکره و گفتوگو با دولت‌های غربی باقی بماند. این سیاستی است که جمهوری اسلامی در پیش گرفته است.
> فرانسه به شرایط وارد نیست
فریدون مجلسی دیگر دیپلمات سابق نیز دراینباره به آفتاب یزد می‌گوید: فرانسه به شرایط داخلی این منطقه وارد نیست، فرانسه با طرح مذاکره عمیق با ایران در مسائل منطقه‌ای در واقع به دنبال نوعی مذاکره میان ایران و عربستان هم هست. اما ایران و عربستان عملا در دو قطب کاملا متضاد و غیر قابل مذاکره قرار دارند. عربستان خواهان اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل در روابط خارجی خودش از زمان ملک عبدالله است و این استراتژی است که نمی‌تواند از آن دست بردارد. اتحادش با آمریکا، روابطش با غرب، توسعه اقتصادی و صنعتی‌اش بستگی به همین روابط و قطعنامه‌ها دارد. عربستان از اموری که تمام توسعه و پایداری و امنیت آن بدان واسطه است خارج نمی‌شود تا با ایران رابطه برقرار کند. ایران می‌تواند با عربستان مذاکره کلی کند و با این کشور به یک مصالحه‌ای برسد. اما این به معنای حل مشکلات ریشه‌ای این دو کشور و آن چیزی که فرانسه در بحث مذاکرات عمیق آن را در نظر دارد، نیست.
وی در پاسخ به این سوال که فرانسه در کجای این معادلات است، می‌گوید: فرانسه از این کشمکش‌های خاورمیانه بسیار زیان می‌بیند. او آرزو اندیشی می‌کند که بتواند ایران و عربستان را به آشتی واقعی بکشاند اما برای تحقق چنین موضوعی یک طرف از این کشورها باید از ایدئولوژی و طرز تفکر خود دست بکشد که اکنون فرانسه از ایران چنین توقعی را دارد. موضوعی که هرگز چنین نخواهد شد.
با این اظهارات فریدون مجلسی، از او سوال می‌کنیم که آیا این گفته هایش به این معناست که مقصود فرانسه از مذاکرات عمیق با ایران نه به معنای مذاکرات راجع به اقدامات ایران در منطقه یا دفاعی این کشور بلکه آشتی ایران و عربستان است؟ وی پاسخ می‌دهد: قطعا نقش ایران در منطقه مطرح است با این تفاوت که فرانسه تصور می‌کند اگر موضع ایران و عربستان واقعا حل شود، نگرانی واهی آنها بابت دفاعی و حضور منطقه‌ای ایران هم خود به خود حل میشود اما جمهوری اسلامی و عربستان در واقعیت نمی‌توانند به راحتی به تفاهم برسند چون ایدئولوژی‌های این دو متفاوت هستند.
وی در مورد گام چهارم ایران در کاهش تعهدات برجامی و راه‌اندازی رآکتور خنداب پس از این گام نیز اظهار می‌کند: این رآکتور اراک اگر اصلاح شده راه‌اندازی شود صرفا جنبه خاص دارد برای اینکه این موضوع (فعالیت رآکتور) جزو حقوق ایران در قالب برجام است. به عبارتی راه‌اندازی رآکتور با اصلاحات به معنای حقوق ایران است و گامی در کاهش تعهدات هم به حساب نمی‌آید.
با این اوصاف به نظر می‌آید فرانسه با مطرح‌کردن مذاکرات عمیق غیر هسته‌ای با ایران، تلاش دارد تا هم برجام سابق را حفظ کند، هم برجام جدیدی فراتر از مسائل هسته‌ای را مطرح نماید و از این طریق یک قدم به خواسته آمریکا نزدیکتر شود. موضوعی که شاید بتوان آن را نوعی بدعهدی پاریس به توافقات قطعنامه 2231 سازمان ملل تلقی کرد. امری که ایران را در برداشته شدن گام چهارم خود مصمم‌تر خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
اصغرزاده: نباید پوپولیست‌ها میدان‌دار شوند
فشارها به جهانگیری در خصوص یک اظهارنظر
ابزاری برای از بین بردن حیات وحش
پاریس در آستانه گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران اعلام کرده است
بن بست «خانه پدری»
آیا پلاسکوی جدید در 99 افتتاح میشود؟
چه عواملی باعث بی‌خوابی میشود؟
جعفر قناد باشی در گفتوگو با آفتاب یزد و در واکنش به کشته شدن پر رمز و راز ابوبکرالبغدادی:
عبور از لاریجانی با نشان دادن چراغ سبز به قاضی زاده هاشمی!
در حاشیه ی استعفای سعد حریری...
فرانسه موفق نمی‌شودچون ...
وقتی غرب و شرق شهرمان را نمی شناسیم!
زبان انگلیسی ضرورت یا ژست؟
استعفای حریری با هدف تغییر در چینش سیاسی
زبان انگلیسی ضرورت یا ژست؟
وقتی غرب و شرق شهرمان را نمی شناسیم!
فرانسه موفق نمی‌شودچون ...
