روزنامه ابتکار
1398/08/19
چالش‌های طرح‌های صدور یا تعویض کارت‌های گوناگون برای شهروندان بررسی شد دردسرهای کارتی!
گروه جامعه: «همه ایرانی‌ها باید برای گرفتن کارت ملی هوشمند اقدام کنند»؛ «کارت‌های پایان خدمت و معافیت از سربازی هوشمند می‌شوند»؛ «کارت سوخت دوباره بازمیگردد»... این‌ها مثال‌هایی از کارت‌های متعددی است که هرازچندگاهی اخباری درباره آنها به گوش می‌رسد و ایرانی‌ها باید برای تهیه آنها مراحل و البته هزینه‌هایی را متحمل شوند تا احیانا خدماتی که مبتنی بر این کارت‌ها ارائه می‌شوند را از دست ندهند.علی‌رغم مهلت‌هایی که هر بار برای دریافت کارت‌های گوناگون در ایران مطرح میشود و بر تمدید نشدن این مهلت‌ها هم تاکید شده است، اما بارها و بارها مهلت اقدام برای دریافت یا تعویض کارت‌ها تمدید هم میشود و در نهایت گاهی نیز راهکارهایی برای خدمات‌رسانی به کسانی که این کارت‌ها را ندارند تعیین میشود.
به عنوان مثال، سیف‌الله ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور دیروز در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر خبر داد: «بر اساس آمار به دست آمده حدود ۹ میلیون نفر از هموطنان برای ثبت‌نام کارت ملی هوشمند اقدام نکرده‌اند که توصیه میشود هر چه سریعتر اقدام به ثبت‌نام برای دریافت کارت ملی هوشمند کنند». وی با اشاره به این که «بر اساس آخرین آمار تا به امروز ۵۴ میلیون و ۱۵۰ هزار نفر برای دریافت کارت ملی هوشمند تکمیل ثبت‌نام کرده‌اند»، افزود: «از تعداد ثبت‌نام کنندگان برای دریافت کارت ملی هوشمند، ۴۶ میلیون کارت ملی هوشمند صادره شده است و این فرایند همچنان ادامه دارد». ابوترابی از ظرفیت صدور روزانه دو میلیون و 500 هزار کارت در این سازمان – البته در صورت تامین کارت خام! – خبر داده است.
چنان که در خبرها آمده، خدمات گوناگونی بدون کارت ملی هوشمند به شهروندان ارائه نمی‌شود که خدمات اداری، مالی و بانکی اصلی‌ترین آنها را تشکیل می‌دهند. در این میان، گلایه‌های فراوانی هم از روند طولانی ثبت‌نام و دریافت کارت از سوی شهروندان در شبکه‌های اجتماعی دیده میشود. سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور در مصاحبه خود درباره یکی از خدمات مرتبط با کارت ملی هوشمند، یعنی شرکت در انتخابات، در پاسخ به این پرسش که با توجه به در پیش بودن یازدهمین دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی آیا سازمان ثبت احوال آمادگی همکاری برای برگزاری این دوره از انتخابات را به صورت الکترونیکی دارد یا خیر، گفت: «البته در ارتباط با برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی و یا به شکل سابق از اختیارات سازمان ثبت احوال نیست ولی در کل احراز هویت افراد در این دوره از انتخابات از طریق کارت ملی هوشمند انجام نمی‌شود و همچنان شرکت در این دوره از انتخابات هم با در دست داشتن شناسنامه انجام خواهد شد».
کارت ملی هوشمند قرار بود شبکه گسترده‌ای از خدمات را پوشش دهد و شهروندان ایرانی را از همراه داشتن چندین کارت برهاند. به عنوان مثال برای شبکه متصل به این کارت قابلیت تعیین وضعیت نظام وظیفه، بیمه و... مطرح شده و حتی قرار بود برای خدمات بانکی نیز قابل شارژ باشد و بتوان برخی خدمات شهری را نیز از طریق پرداخت به وسیله کارت هوشمند ملی دریافت کرد! همچنین کیت‌های فعال روی کارت با اطلاعات ثبت شده، قرار بوده که ایرانی‌ها را از وارد کردن اطلاعات یا سازوکارهایی مثل ارائه کپی و تصویر کارت بی‌نیاز کند. با این حال همچنان از این خدمات هم خبری نیست و نهادهای بسیاری سامانه‌های خود را به سامانه کارت هوشمند ملی متصل نکرده‌اند یا اتصال آنها به گونه‌ای نیست که بتوانند از همه مزایای مطرح شده برای این کارت‌ها استفاده کنند.
کارت سوخت نیز از دیگر کارت‌هایی است که چند سالی است به یکی از دغدغه‌های ایرانی‌های صاحب خودرو تبدیل شده است. اول بار این کارت‌ها برای سهمیه‌بندی سوخت خودروها مورد استفاده قرار گرفت. همزمان با آغاز طرح هدفمندی یارانه‌ها، این کارت‌ها قرار بود سهمیه بنزین یارانه‌ای هر فرد را مشخص کنند. البته در این میان اهدافی مثل کنترل مصرف و قاچاق سوخت نیز برای این کارت‌ها مطرح می‌شد. با این حال با کاهش و در نهایت پایان یافتن سهمیه‌های یارانه‌ای و این موضوع که امکان سوخت‌گیری با کارت جایگاه‌داران به قیمت آزاد وجود داشت، کارت‌های سوخت برای مدتی به دست فراموشی سپرده شدند. از ابتدای امسال اما باز هم بر استفاده از کارت سوخت تاکید شده است. در حال حاضر صاحب هر خودرو می‌تواند با کارت سوخت شخصی خود به میزان لازم سوخت‌گیری کند، اما در صورت استفاده از کارت جایگاه‌داران، در هر بار استفاده از کارت، امکان دریافت تنها 20 لیتر بنزین دارد که گفته میشود این مقدار قرار است کمتر هم بشود. نتیجه کار البته بسنده کردن مردم به 20 لیتر نبوده و غالبا بعد از دریافت 20 لیتر و یک توقف کوتاه در سوخت‌گیری، مجددا از کارت برای سوخت‌گیری استفاده میشود که در نتیجه زمان سوخت‌گیری طولانی‌تر شده و صف پمپ‌بنزین‌ها شلوغ‌تر میشود.
هر چند هنوز هیچ خبر رسمی در این زمینه اعلام نشده، اما برای اجباری شدن مجدد کارت سوخت و هل دادن مردم به سمت استفاده دوباره از آن فرضیه‌های متعددی مطرح است که می‌تواند یک، چند یا همه آنها صحیح باشد. از یک سو این نکته مطرح است که سرمایه‌گذاری کلان برای سامانه کارت سوخت، از جمله وقت و هزینه در ایجاد سامانه، تجهیز جایگاه‌های سوخت و صدور کارت سوخت در صورت فراموشی بلااستفاده مانده و باید آن را به عنوان یک طرح شکست خورده در کارنامه مسئولان ثبت کرد. بازگشت کارت سوخت و استفاده از حداقل مزایای آن از جمله ثبت اطلاعات مربوط به سوخت‌گیری خودروها که شاید بتواند در زمینه قاچاق سوخت نیز فایده‌مند باشد دلیل احیای آن باشد؛ چنان که پیش از این تصمیم اخیر، سخنانی درباره لزوم تعیین تکلیف کارت‌های سوخت مطرح شده بود. نکته دیگر، احتمال افزایش قیمت حامل‌های سوخت و سهمیه‌بندی برای کنترل تورم ناشی از آن است که البته می‌تواند فضای روانی جامعه را به دوران پرالتهاب سهمیه‌بندی پیشین برگرداند. نکته قابل توجه این که در آن زمان کاسبی‌های قابل توجهی برای فروش سهمیه سوخت به راه افتاده بود که بنزین را با قیمت بیش از سهمیه یارانه‌ای و کمتر از جایگاه در کنار خیابان می‌فروختند یا افرادی برای تامین سوخت یارانه‌ای مورد نیازشان، خودروهای کاری مثل وانت و تاکسی هم خریداری می‌کردند تا از سهمیه‌شان استفاده کنند. سرقت کارت سوخت هم از دیگر چالش‌های آن دوران بود که باعث شد امکان رمزگذاری روی کارت‌های سوخت فعال شود تا حداقل مانعی جلوی این سوءاستفاده باشد.
به هر ترتیب در دریافت کارت سوخت جدید نیز همچنان چالش‌هایی وجود دارد. همچون کارت ملی هوشمند، موجود بودن کارت خام کافی یکی از این چالش‌هاست. به جز این، برای مالکان موتورسیکلت‌های با سن بالای 10 سال و مالکان خودروهایی با سن بالای 25 سال براساس قانون، به دلیل فرسوده بودن وسیله نقلیه، کارت سوخت صادر نمی‌شود که باید برای آن نیز فکری کرد. به گفته مسئولان وزارت نفت، این مجموعه درحال صدور روزانه حدود 50 هزار کار سوخت جدید است و با این حال به جز افرادی که برای دریافت کارت سوخت اقدام نکرده‌اند، حدود 900 هزار کارت سوختِ صادرشده هم در ادارات پست معطل حضور مردم برای دریافت است!
حکایت این دو کارت، حکایت دو از صدها و هزاران است! طرح‌های صدور یا تعویض کارت‌های متعددی گروه‌های عام و خاص جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این میان یکی از گلایه‌های اصلی دریافت هزینه این طرح‌ها از مردم است؛ طرح‌هایی که بعضا یا بعد از مدتی کنار گذاشته می‌شوند یا ناقص اجرا می‌شوند تا زمانی بعد، مدیری با طرحی جدید ظهور کند و این چرخه تکرار شود. به این ماجرا، حواشی‌ای مثل صف‌های طولانی، وقت‌های تلف شده و حتی کلاهبرداری‌های مبتنی بر اخبار صدور این کارت‌ها را هم اضافه کنید. شاید وقت آن است که مدیران و مسئولان سیاست‌گذار و تصمیم‌گیر، برای طرح‌های کارتی خود کارهای کارشناسانه‌تری انجام دهند و با ایجاد یک وحدت بین حوزه‌های گوناگون، تکلیف کارت‌ها را با آینده‌نگری یک بار برای همیشه روشن کنند.
سایر اخبار این روزنامه
چالش‌های طرح‌های صدور یا تعویض کارت‌های گوناگون برای شهروندان بررسی شد
دردسرهای کارتی!
جهانبخش محبی نیا
بیراهه
افزایش نقدی دستمزد کارگران تنها راه حل مشکلات معیشتی آنها نیست
سنگ هزینه‌ها پیش پای کارگران
وضعیت مبهم قانون «اختصاص 10 درصد از بهای بلیت کنسرت در کلانشهرها به حساب درآمد عمومی» در سال آینده
کف و سقف قیمت‌ها معلوم نیست
جزئیات ثبت‌نام در طرح اقدام ملی مسکن
«ابتکار» از تحولات اخیر آمریکای لاتین گزارش می‌دهد
خیزش دوباره «چپ»
ریاست مجلس آینده از‌آن چه کسی خواهد بود؟
مهره‌های سوخته پاستور در اندیشه بهارستان
عراقچی در مسکو:
با رفع تحریم‌های بانکی و نفتی امکان اجرای کامل برجام فراهم میشود
فرمانده کل ارتش:
پهپاد منهدم شده در سقف کوتاه پرواز می‌کرد
سامانه «سرا» یا سراب؟
رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی:
طرح مسئله چندهمسری کیان خانواده ایرانی را نشانه گرفته است
منافع ملی و مشروعیت سیاسی
