روزنامه شهروند
1398/08/19
70 هزار میلیارد تومان خسارت 6 زلزله بزرگ
پریسا اسلام‌زاده| روستاییان اولین قربانیان زلزله‌های ایران هستند. قربانیانی که در خانه‌های غیرمقاوم خِشت و گِلی زندگی می‌کنند. آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد حدود 3هزار و 150 روستا در 6 زلزله بزرگ ایران آسیب دیده و 350هزار خانه مسکونی تخریب شده است. اگر ارزش هر واحد مسکونی را با ارزش روز بازار تنها 200میلیون تومان درنظر بگیریم، 6 زلزله تنها در بخش مسکن 70هزار‌میلیارد تومان زیان اقتصادی به ایران وارد کرده است. این درحالی است که از ارزش اقتصادی 3هزار و 150 روستا صرف‌نظر کنیم که در این زلزله‌ها بالاتر از 70درصد آسیب دیده‌اند.این اتفاق درشرایطی رخ می‌دهد که بنیاد مسکن اعلام کرده هنوز اعتبارات سال‌های 96 و 97 برای مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی درنظر گرفته نشده است. همچنین در سال‌های 93 و 94 هیچ سهمیه‌ای برای ساخت مسکن روستایی تخصیص نیافته و در سال 96 نیز کماکان سهمیه سال 95 درحال انجام است.
6 زلزله و صدها هزار خانه ویران
در زلزله قائن که در سال 58 رخ داد، 200 روستا تخریب شدید داشت و 15هزار واحد مسکونی تخریب شد. در زلزله رودبار و منجیل سال 69 هم نزدیک به 300 روستا به صورت کامل تخریب شد و 200هزار واحد مسکونی ویران شد. آمار ویرانی روستاها در زلزله بوئین‌زهرا به 64 روستا و تخریب خانه‌ها به 5هزار واحد مسکونی رسید و در زلزله زرند کرمان 140 روستا تخریب و بالای 8هزار خانه خراب شد. آمار ویرانی روستاها در ورزقان به 245 روستا و 18هزار واحد مسکونی رسید و در زلزله کرمانشاه 1930 روستا تخریب و 104هزار واحد مسکونی ویران شد.
خسارت سنگین جانی و اقتصادی در زلزله‌های ایران درشرایطی است که نوک پیکان انتقادات کارشناسان بیشتر از هرچیز به سمت روستاها و خانه‌های خِشت و گِلی نشانه می‌رود. براساس آمارهای سازمان نظام مهندسی ساختمان 60درصد از خانه‌هایی که در شهرها و روستاهای ایران ساخته شده‌اند، کم‌دوام و بی‌دوام هستند و همین موضوع باعث میشود زلزله‌هایی که در کشورهای دیگر خرابی و کشته زیادی به جای نمی‌گذارند، در کشور ما تبدیل به فاجعه می‌شوند.
بیت‌الله ستاریان، کارشناس ارشد مسکن با اشاره به آمار کشته‌شده‌ها و ویرانی‌ها در زلزله‌های بالای 5 ریشتر از نیاز به عزم جدی تمام دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی برای مقاوم‌سازی خانه‌های کم‌دوام و بی‌دوام می‌گوید و اعتقاد دارد هزینه مقاوم‌سازی کمتر از هزینه بازسازی خانه‌ها بعد از نابودی است.
60درصد خانه‌های ایران غیرمقاوم هستند
بیت‌الله ستاریان، کارشناس ارشد مسکن نسبت به آمار قابل توجه خانه‌های کم‌دوام در ایران هشدار می‌دهد و به «شهروند» می‌گوید: «درحال حاضر حدود 25میلیون واحد مسکونی در کل کشور داریم که از این تعداد در سال 85 چیزی نزدیک به 70درصد و درحال حاضر 60درصد بی‌دوام یا کم‌دوام هستند.»
او ادامه می‌دهد: «خانه‌هایی که از گِل و خِشت و چوب ساخته شده باشند، خانه‌های بی‌دوام هستند و خانه‌هایی هم که از مصالح ساخته شده باشند اما سازه و اسکلت نداشته باشند، خانه‌های کم‌دوام نامیده می‌شوند که درحال حاضر 60درصد از خانه‌های ساخته‌شده در کشورمان از این دو گروه هستند. خانه‌هایی هم که با مصالح ساخته شده باشند و اسکلت و سازه دارند، خانه‌های بادوام هستند اما حدود 20درصد از این خانه‌ها عمر مفیدشان سرآمده است.»
این کارشناس ارشد مسکن تأکید می‌کند: «وقتی در یک کشور 60درصد خانه‌ها بی‌دوام و کم‌دوام باشند؛ یعنی به شدت در معرض خطر هستند و جالب اینجاست که چنین خانه‌هایی نه فقط در روستاها یا شهرهای کوچک بلکه در شهرهای بزرگ هم وجود دارند. در شهرهایی مثل تهران تمام خانه‌هایی که در بافت‌های فرسوده وجود دارند، خانه‌های کم‌دوام و بی‌دوام هستند، ضمن اینکه اغلب خانه‌های ساخته‌شده در دهه40، 50 و تا اواسط دهه60 همگی از خانه‌های کم‌دوام هستند و با دیوارهای باربر ساخته شده‌اند؛ یعنی اسکلت و سازه ندارند. این خانه‌ها در محله‌های قدیمی شهر تهران ساخته شده‌اند و درست مثل خانه‌های روستایی در مقابل بلایای طبیعی ازجمله زلزله هیچ مقاومتی ندارند.»
ستاریان تأکید می‌کند: «زلزله‌های بالای 6 ریشتر این خانه‌ها را ویران می‌کند و به همین دلیل است که حتی وقتی زلزله‌های 6 و 5 ریشتری رخ می‌دهند، روستاها کاملا ویران می‌شوند و برخی از شهرها هم آسیب‌های جدی می‌بینند.»
قربانیان بم نتوانستند به درِ خروجی خانه‌های سست برسند
ستاریان با اشاره به اینکه سال‌هاست می‌دانیم کشورمان زلزله‌خیز است اما هیچ اقدامی برای مقاوم‌سازی این خانه‌ها انجام نشده، ادامه می‌دهد: «کاملا واضح و مشخص است که خانه‌های بی‌دوام یا کم‌دوام یا باید بازسازی شوند یا اقداماتی برای مقاوم‌کردن آنها انجام شود. می‌توان طرح‌هایی ازجمله اتاقک‌های ایمن را برای بازسازی این خانه‌ها اجرا کرد یا از طرح‌های ابداعی برای مقاوم‌کردن آنها استفاده شود که البته مقاوم‌سازی خانه‌های بی‌دوام و کم‌دوام هزینه زیادی می‌طلبد.»
این کارشناس مسکن تأکید می‌کند: «ما سالانه برای تولید مسکن مشکل داریم و نمی‌توانیم پاسخگوی نیازها برای ساخت مسکن‌های جدید باشیم، به همین دلیل هر روز می‌بینیم تعداد کپرنشین‌ها و خانه‌هایی که در عرض 48ساعت بدون هیچ سازه مقاوم ساخته می‌شوند، افزایش پیدا می‌کنند و کاملا مشخص است که این خانه‌ها ایمن نیستند و در زمره خانه‌های کم‌دوام و بی‌دوام قرار می‌گیرند و به صورت اتوماتیک تعداد خانه‌های غیرایمن افزایش پیدا می‌کند که همین موضوع تعداد تخریب‌ها را هم بالا می‌برد؛ مثلا در زلزله بم با قدرت 6.6 ریشتر تمام شهر ویران شد و بسیاری از افراد به دلیل بی‌دوام‌بودن خانه‌ها حتی نتوانستند خودشان را تا آستانه درِ خروجی برسانند.»
این کارشناس مسکن ادامه می‌دهد: «مقاوم‌سازی خانه‌های کشور طرحی است که بارها اجرای آن کلنگ زده شده و مسئولان هم حتما به ضرورت انجام آن واقف هستند اما هنوز هیچ اراده جدی برای انجام این طرح دیده نشده است. برای مقاوم‌سازی خانه‌ها باید یک ستاد بزرگ تأسیس شود با برنامه‌ای علمی تا بتوان با کمک تمام دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی وضع فعلی سامان پیدا کند.»
ستاریان با بیان اینکه بنیاد مسکن به تنهایی از پس مقاوم‌سازی خانه‌های فرسوده و بی‌دوام برنخواهد آمد، ادامه می‌دهد: «صنعت ساختمان‌سازی یکی از شاکله‌های مهم اقتصاد هرکشوری است اما درکشور ما این صنعت به دست دلالان افتاده و درنهایت هم همین میشود که می‌بینیم. به اعتقاد من، دولت باید با برنامه‌ای اصولی و منسجم با همراهی تمام وزارتخانه‌ها و مجلس و تمام ارکان بخش خصوصی به دنبال مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی و بافت‌های فرسوده شهری باشد، وگرنه این‌طور نمی‌شود که هر ازچندگاهی یک کلنگی بزنند و از آغاز طرح‌های نوسازی و مقاوم‌سازی در روستاها و شهرها خبر بدهند اما درنهایت همین میشود که با یک زلزله 5ریشتری تعدادی کشته و خانه‌های ویران‌شده روی دست‌مان می‌ماند.»
35درصد خانه‌های تهران غیرمقاوم است
ستاریان، کارشناس ارشد مسکن تأکید می‌کند: «طبق آماری که در دست داریم، در روستاها 90درصد خانه‌ها کم‌دوام و بی‌دوام، در شهرهای بزرگ مثل تهران و اصفهان و تبریز و مشهد 35درصد و در شهرهای کوچک بین 50 تا 60درصد از خانه‌ها یا بی‌دوام و کم‌دوام هستند یا بافت فرسوده دارند. مقاوم‌سازی و نوسازی این خانه‌ها نیاز به برنامه‌ای درازمدت و علمی و البته بودجه‌ای هنگفت دارد اما درکشور زلزله‌خیزی مثل کشور ما صرف هزینه برای مقاوم‌کردن و بازسازی خانه‌ها منطقی است، چون درصورت وقوع زلزله دولت متحمل هزینه‌های سنگین‌تری میشود و از نظر علمی و اقتصادی هم نوسازی و مقاوم‌سازی به‌صرفه‌تر است.»
او ادامه می‌دهد: «هر زلزله بالای 5 ریشتری که در کشور ما بیاید، هزینه‌ای 30ساله به دولت تحمیل می‌کند. از هزینه بازسازی خانه‌ها و رسیدگی به مصدومان و اسکان موقت آنها گرفته تا تبعات ناخوشایند روحی و روانی زلزله برای بازماندگان که هزینه‌های زیادی ایجاد می‌کند. پس عقل سلیم در این است که با یک برنامه‌ریزی اصولی و همکاری تمام دستگاه‌های دولتی و بخش‌های خصوصی مقاوم‌سازی را آغاز کنیم. درشرایط فعلی مقاوم‌سازی برای کشور ما از نان شب هم واجب‌تر است.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
70 هزار میلیارد تومان خسارت 6 زلزله بزرگ
بازدید رئیس جمعیت هلال‌احمر از روندامدادرسانی
افزایش قتل‌های خانوادگی به دلیل دعوا
شب تلخ‌کامی قنادها
کیفیت هوای تهران روی خط هشدار
با فعال‌شدن فردو به تولید 9هزار و 500 سو می‌رسیم
داعش قبرستان ما را بزرگ کرد
صفحه شهرونگ
ايران روي سكوي قهرماني جام بین قاره‌ای فوتبال ساحلی
وزير علوم ادغام دانشگاه ها را تكذيب كرد
اولویت را گم کرد‌ه‌ایم
