روزنامه مردم سالاری
1398/08/29
قاچاق، رقیب اصلی تولید
بازار لوازم خانگی کشور هنوز در خواب بهاره به سر می‌‌برد و بسیاری از مغازه‌ها و شرکت‌ها از رکود حاکم براین صنعت گلایه دارند. سال 1397 بود که پس از نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار فضای اقتصاد کشور ملتهب شد؛ به‌دنبال التهاب در بخش‌های مختلف اقتصادی، تحریم‌ها هم مشکلات اضافه شده و هر روز فشارها را بر تولید کنندگان و صاحبان کسب و کار مضاعف می‌کردند. در این میان صنعت لوازم خانگی هم با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شد؛ رکود حاکم بر بازار و اختلالاتی که در عرضه و تقاضا به وجود آمد این صنعت را با دست‌اندازهایی مواجه کرده است. نظامی‌پور، مدیرعامل شرکت هدیش سبز پارسه معتقد است «افزایش قاچاق»، «رکود در خرید و فروش» و «افزایش قیمت تمام شده محصولات» از عمده‌ترین مشکلاتی است که به دغدغه‌های فعالان اقتصادی دامن زده است. به اعتقاد او حل مسائل سیاست خارجی و تخصیص اعتبارات ارزان قیمت به تولیدکنندگان راهکارهایی است که می‌تواند بخشی از چالش‌های صنعت لوازم خانگی را از میان بردارد. در ادامه صحبت‌های این فعال اقتصادی را می‌خوانید.حدود دو سال است اقتصاد کشور با برخی پستی و بلندی‌ها روبروست. باتوجه به شرایط حاکم براقتصاد، چشم‌انداز صنعت لوازم خانگی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
باتوجه به اتفاقاتی که سال گذشته در اقتصاد کشور رخ داد، تولید و تامین مواد اولیه بالاخص واردات مواد اولیه بسیار کار سخت و پیچیده‌ای شده است. این پیچیدگی هم به لحاظ مسائل تحریمی و قانونی و هم به لحاظ اینکه شرکت‌ها به دلیل افزایش نرخ ارز به نقدینگی حدود چهار برابری نیاز دارند، شکل گرفته است. از سوی دیگر عرضه در بازار لوازم خانگی کاهش محسوسی یافته و یکسری برندها هم از ایران رفته‌اند و محصول ساخته شده وارد کشور نمی‌شود که این موضوع باعث شده تقاضا به سمت شرکتهای تولید کننده داخلی سوق پیدا کند. در کنار این مشکلات، معضل قاچاق را هم باید اضافه کرد. چند وقتی است که به دلیل نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی و ارز آزاد، حجم قاچاق لوازم خانگی افزایش چشمگیری داشته است، به‌گونه‌ای که کالاهای قاچاق به یک رقیب جدی برای تولیدات داخلی تبدیل شده است. این موارد مشکلاتی است که در سمت عرضه صنعت لوازم خانگی دیده میشود.
اما بخشی از چالش‌ها که چشم‌انداز صنعت لوازم خانگی را مه‌‌آلود کرده است در سمت تقاضا جانمایی شده‌اند. به دلیل اینکه قیمت کالاها افزایش یافته و تورم سنگینی روی بازار حاکم شده است و حقوق و دستمزدها هم متناسب با تورم تغییر نکرده است، در سمت تقاضا نیز رکود موج می‌زند، چند ماهی است که این رکود در بازار وجود دارد که باعث شده کاستی عرضه نیز خود را نمایان کند. اما اگر دولت بتواند برای رکود تدبیری بیندیشد و تحرکی در بازار ایجاد کند، با وجود مشکلات فعلی، شرایط بازار برای شرکتهای داخلی مناسب خواهد شد. درست است که شرکتهای داخلی از نظر نقدینگی مورد نیازشان دچار اختلال و مشکل هستند و واردات قطعات برایشان مشکل است، اما به دلیل اینکه بسیاری از برندهای خارجی از بازار لوازم خانگی ایران رفته‌اند، این شرکت‌ها می‌توانند تمام نیازهای مردم در لوازم خانگی را تامین کنند.
در صحبت‌هایتان قاچاق را به عنوان یکی از اصلی‌ترین معضلات تولیدکنندگان لوازم خانگی معرفی کردید. این معضل چرا در چند وقت اخیر پررنگ‌تر شده است؟
مساله این است که تولیدکنندگانی که به صورت رسمی کالا وارد می‌کنند باید هزینه‌های گمرک و عوارض را پرداخت کنند. اما قاچاقچیان نه ارزش افزوده، نه مالیات، نه عوارض و حقوق گمرکی و... را پرداخت نمی‌کنند و درگیری‌‌های تولیدکنندگان واقعی را ندارند. تمام این هزینه‌های سربار که بخشی از آنها به فعالان اقتصادی تحمیل میشود مشمول کالاهای قاچاق نیست. در نتیجه واردات کالاهای قاچاق در شرایط فعلی به صرفه‌تر است و کالاهای تولید شده در داخل نیز نمی‌توانند از لحاظ قیمت با این کالاها رقابت کنند. اما یکی از مهمترین مسائلی که به موضوع قاچاق دامن زده کاهش فاصله نرخ ارز آزاد و ارز نیمایی است. تا زمانی که این اختلاف محسوس بود، قاچاق کمتر شکل می‌گرفت و صرفه اقتصادی نداشت. اما با حذف این فاصله، قاچاق پررنگ شده و بسیار راحت هم اتفاق می‌افتد.
آیا در زمینه ایجاد کنترل و استانداردهای بین‌المللی اقداماتی صورت گرفته است و ما می‌توانیم در حوزه صنعت لوازم خانگی با بازارهای بین‌المللی رقابت کنیم؟
مطابق با ارزیابی‌ها، سطح استانداردهایی که قبلا در محصولات استفاده می‌شد، چند ماهی است که افزایش یافته است. در حال حاضر محصولاتی که پیش از این «گرید انرژی A پلاس» می‌گرفت، اکنون با استانداردهای وضع شده، محصولات باید «گرید B» بگیرند و می‌‌توان گفت دو رده استانداردهای انرژی بالاتر رفته‌اند. اما به دلیل اینکه حساسیت‌ها بیشتر شده است و باید نیازهای داخل را تامین کنیم، کارمان مقداری سخت شده و باید استانداردها را بیشتر رعایت کنیم.
برای تولید محصولات رقابتی و مزیت‌دار شرکت شما چه اقداماتی انجام داده است؟ برای توسعه تولید لوازم خانگی در داخل و خارج هم برنامه‌هایی دارید؟
ما از سال گذشته تصمیم گرفته‌ایم که روی تحقیق و توسعه بیشتر کار کنیم. به همین دلیل هزینه‌های خود را در این بخش افزایش داده‌ایم تا بتوانیم هم استانداردهای کیفی را پاس کنیم و هم بتوانیم یکسری مزایای نسبی برای محصولات ایجاد کنیم که اگر در خارج از کشور قیمت تمام شده افزایش می‌يابد، به دلیل مزیت نسبی که در محصولات ایجاد شده است این موضوع را پوشش دهیم. همچنین به بحث‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای ایجاد مزیت‌ها ورود کرده‌ایم.
اما برای توسعه تولید محصولات‌مان در داخل برخی برنامه‌ها و استراتژی‌ها را دنبال می‌کنیم. در همین راستا مرتبا برنامه توسعه‌ای بازار را دنبال می‌کنیم که شامل جوین شدن با برخی از شرکت‌هاست تا بتوانیم سهم بیشتری را از بازار لوازم خانگی به ست بیاوریم. اما در صنف ما که صوتی و تصویری است، توسعه در خارج از مرزها با سختی‌هایی همراه است. باتوجه به اینکه این نوع کالاها از کردستان عراق قاچاق میشود، این موضوع نشان می‌دهد قیمت این محصولات در ایران بالاتر است که از آنجا قاچاق صورت می‌گیرد. طبیعتا در این شرایط کالا را نمی‌توان به عراق یا کشورهای مجاور صادر کرد، زیرا به دلیل مسائل و مشکلاتی که در داخل کشور وجود دارد، قیمت تمام شده بالاتر از کشورهای دیگر است.
شرایط تحریم چه تاثیری بر صنعت لوازم خانگی داشته است؟
اعمال تحریم‌ها روی تامین مواد اولیه وارداتی و نقل و انتقالات مالی و بانکی تاثیر گذاشته است. به دلیل تحریم‌ها، بسیاری از کشورها مستقیما کالا به ایران نمی‌فروشند و تولید کنندگان مرتبا از طریق واسطه‌ها کالاهای مورد نیاز خود را وارد می‌کنند. زمانی که این اتفاق می‌افتد، خود به خود چرخه کار کندتر و زمان تحویل کالا نیز افزایش می‌یابد. همچنین این فرآیند روی بهای قیمت تمام شده تاثیر می‌گذارد.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر نقدینگی شرکت‌ها به دلیل شرایط اقتصادی دچار مشکل شده است. برای حل این مشکل از دولت چه انتظاری دارید؟
بانک‌ها در این زمینه بسیاری ضعیف عمل کرده‌اند و با تولید کنندگان برای تامین نقدینگی همکارین ندارند. شرکت ما با ملحق شدن به شرکتهای همکار و ایجاد جوینت‌‌ونچرهای کاری توانسته است مساله کمبود نقدینگی را تا حدودی حل کنند. اما تاکنون دولت و سیاستگذاران اقدامات موثری برای جبران کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی انجام نداده‌اند، هرچند شعارهای زیادی داده میشود اما حرکت کارآمدی صورت نگرفته است.
آیا صنعت لوازم خانگی با وجود بیش از نیم قرن سابقه، رشدی که انتظار می‌رفته است را به دست آورده است؟ چه زمینه‌هایی باید ایجاد شود که این رشد محقق شود؟
قطعا خیر. تا زمانی که بحث مسائل سیاست خارجی‌مان حل نشود، نمی‌توانیم به توسعه دست یابیم؛ تا زمانی که نتوانیم از اعتبارات بین‌المللی استفاده کنیم و انتقالات بانکی تسهیل نشود، نمی‌توانیم با دنیا وارد معامله شویم و در نتیجه به رشد مورد نظر دست یابیم. برای لمس بیشتر این مساله مثالی می‌آورم، ترکیه را در نظر بگیرید، این کشور به دلیل اینکه به بازاری بین‌المللی دسترسی دارد از هر کجای دنیا که بخواهد می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز تولید کنندگانش را با خطوط اعتباری بسیار ارزان قیمت تامین کند. این موضوع باعث شده هم سرعت عمل‌شان افزایش یابد و هم چرخش مالی‌‌شان زیاد شود. بهای تمام شده کالاهای تولیدي‌شان هم کاهش یابد. این بسترها اگر فراهم باشد رشد و توسعه با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد.
سایر اخبار این روزنامه
خبری از قدرت خرید نیست
قاچاق، رقیب اصلی تولید
دولت باید محل‌های امنی را برای اعتراض در نظر بگیرد
اقبال آمریکایی‌ها به استیضاح ترامپ
به راحتی می‌توانیم بر تروریست‌ها پیروز شویم
مهاجرت تعدادی از کارمندان هواشناسی به خارج از کشور به دلیل دستمزد
برقراری تدریجی اینترنت در استان‌های کشور
دیدار اعضای فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس با رئیس قوه قضائیه
خسارت‌های قطع ارتباط با فضای مجازی
