روزنامه ابتکار
1398/09/04
«ابتکار» اقدامات و پیامدهای کنفرانس امنیتی بحرین را بررسی می‌کند سایه سنگین ایران در منامه
محمدرضا ستاریکنفرانس امنیتی منامه روز گذشته در حالی به کار خود پایان داد که با وجود عدم حضور ایران در آن، یکی از مهم‌ترین محورهای اجلاس امسال را موضوع ایران تشکیل می‌داد.
کنفرانس سه‌روزه امنیتی منامه برای پانزدهمین سال متوالی در منامه پایتخت بحرین برگزار شد؛ کنفرانسی که ایران در آن حضور نداشت اما نامش در آن بسیار سنگینی می‌کرد. یکی از موارد جالب توجه این کنفرانس صندلی خالی ایران بود؛ امری که مشخص نیست آیا از ایران برای حضور در این نشست دعوت به عمل آمده بود و یا اینکه این جای خالی مانوری رسانه‌ای برای توجیه عدم حضور ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین بازیگران منطقه در منامه بود؟
امسال در منامه دو موضوع از همه محورهای نشست پررنگ‌تر بود، یکی موضوع ایران و دوم با وجود حضور نمایندگان اسرائیل، موضوع فلسطین و سرزمین‌های اشغالی. درمورد موضوع ایران بار دیگر کشورهای امارات، عربستان و بحرین موضع‌گیری‌‌های علنی را ضد همسایه خود ترتیب دادند؛ به طوری که عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجه عربستان بار دیگر مدعی دست داشتن ایران در حملات به تاسیسات نفتی آرامکو شد و اظهار کرد: راهبرد جلب رضایت ایران جوابگو نبوده و نباید اجازه داد تا سیاست خارجی این کشور ادامه پیدا کند. او همچنین با بیان اینکه عربستان مخالف گفتوگو با ایران نیست، گفت که سیاست بازدارندگی علیه تهران باید ادامه داشته باشد.
از سوی دیگر در حالی که عادل الجبیر خواستار تشدید تحریم‌های ایران شد، خالد بن احمد آل خلیفه وزیر خارجه بحرین نیز بار دیگر با تکرار ادعاهای کشورش مبنی بر دخالت ایران در امور کشورهای منطقه، گفت که اعراب به طرحی فراگیر برای مقابله با ایران نیاز دارند.
انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی امارات هم بدون اشاره به نقش کشورش در ائتلاف عربی به رهبری عربستان در به خاک و خون کشیدن یمن، حمایت ایران از حوثی‌ها را مانع دیپلماسی موفق در یمن عنوان و با پیش کشیدن برنامه موشکی ایران، بر ضرورت حل آن به وسیله راهکارهای دیپلماتیک تاکید کرد.
اظهارات مقامات عربی درمورد ایران از دو جنبه قابل بحث و پیگیری است. نخست تکرار مکررات درمورد ایران که در طول سال‌های گذشته به راهبردی دائمی از سوی آنها بدل شده و یکی از اهداف آن تکیه بر سیاست منسوخ شده انداختن بار مشکلات بر روی یک بازیگر خارجی است. دومین مورد اما ادامه دامن زدن به تشتت و واگرایی در منطقه‌ای است که اکنون از هر زمان دیگری نیازمند همکاری مشترک میان کشورهای خاورمیانه برای برون‌رفت از بحران‌های عدیده است. در طول سال‌های گذشته به خصوص پس از بروز بحران در سوریه عمق این واگرایی‌ها بیشتر شد و بازیگران مهم منطقه عملاً شاهد بودند که در شرایط افتراق چگونه چالشی را که می‌شد در روند همکاری‌های مشترک حل و فصل کرد، با باز شدن پای بازیگران فرامنطقه‌ای و هدر رفت هزینه‌های مقابله نیابتی به بحران و معادله‌ای پیچیده تبدیل شد.
اظهارات معنادار فرانسه و آمریکا در منامه
اما یکی دیگر از نکات مهم نشست امنیتی منامه در امسال، اظهار نظرهای دو مقام آمریکایی و فرانسوی بود. هرچند رسانه‌های ایران بیشتر بر جنبه سخنان فلورانس پارلی وزیر دفاع فرانسه مبنی بر تاکید پاریس به ادامه گفتوگو با ایران اشاره داشتند، اما وی روز شنبه عملاً با انتقاد از سیاست آمریکا در قبال ایران اعلام کرد: ما شاهد عقب‌نشینی تدریجی و عمدی آمریکا از مسائل مربوط به منطقه هستیم؛ وقتی مین‌گذاری کشتی‌ها بی‌پاسخ ماند، پهپادها سرنگون شدند و آن هم بی‌پاسخ ماند و تاسیسات بزرگ نفتی آرامکو بمباران شدند. این روند کجا قرار است متوقف شود؟ نیروهایی که در ایجاد ثبات نقش دارند کجا هستند؟ منطقه به فراز و فرود مداخله آمریکا عادت کرده است اما این بار مسئله به نظر جدی‌تر می‌رسد؛ آمریکا نسبت به خطراتی که این منطقه را تهدید می‌کند، توجه جدی نشان نمی‌دهد. وی در ادامه تصریح کرد که ما همچنان در کنار متحدان عرب خود خواهیم ایستاد.
از سوی دیگر در حالی که ناوگان جدید نظامی آمریکا به منطقه ارسال شده است، ژنرال مکنزی فرماندهی نیروهای سنتکام آمریکا در نشست منامه گفت که برای مقابله با ایران همه باید با هم وارد عمل شویم. او همچنین در گفت‌و‌گوی خود با نشریه فارین پالیسی هرچند اذعان کرد، واشنگتن با وجود اعزام هزاران نیرو و حجم انبوهی جنگ‌افزار به منطقه در ایجاد بازدارندگی در برابر ایران ناکام بوده است؛ با این حال هم صدا با متحدان منطقه‌ای آمریکا از نقش بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه سخن گفت.
خروجی این سخنان بلافاصله به برنامه آمریکا و فرانسه برای تقویت سامانه راداری عربستان و استقرار ائتلاف دریایی اروپایی در ابوظبی امارات ختم شد. این موضوع علاوه بر تلاش آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف دریایی در خلیج فارس با حضور کشورهای انگلیس، عربستان سعودی، بحرین، استرالیا، امارات عربی متحده و آلبانی، یک نکته مهم دیگر نیز در بطن خود دارد؛ اینکه ژنرال مکنزی به عنوان یک فرد نظامی آمریکایی به صورت بی‌سابقه‌ای وارد حیطه اظهار نظرهای صریح سیاسی شده است.
واکنش انتقاد‌برانگیز ایران
در این میان روز گذشته سید‌عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به ادعاهای ضد ایرانی مطرح شده در نشست امنیتی منامه، ضمن بی‌ارزش خواندن این اظهارات، اتهامات وارده به کشورمان را مردود خواند.
وی گفت: کشورهایی که خود مولّد و مروّج تروریسم و افراط‌گرایی بوده و با زیر پا گذاشتن اصل حسن همجواری، در امور داخلی دیگران مداخله کرده و امنیت منطقه را به واسطه جلب نیروهای بیگانه تضعیف کرده‌اند، نمی‌توانند با فرافکنی مشکلات خودساخته را به جمهوری اسلامی ایران نسبت دهند.
تجاوز نظامی به یمن به رهبری عربستان سعودی و به خاک و خون کشیدن ده‌ها هزار نفر از زنان و کودکان بی‌گناه و نابود کردن همه زیرساخت‌های آن کشور و توسل به رفتارهای استعماری در تلاش برای سرنگونی حکومت‌های مشروع و روی کار آوردن رژیم‌های تحت حمایت از حافظه تاریخی افکار عمومی منطقه و جهان پاک نخواهد شد. موسوی همچنین این کشورها را به کنار گذاشتن توهّم و پذیرش واقعیت‌ها و گفتوگو و همکاری جمعی برای تامین ثبات، امنیت و پیشرفت منطقه فراخواند.
در همین رابطه فارغ از بحث‌های نظری و پیامدهای چنین نشست‌هایی آنهم در شرایط ملتهب منطقه، نحوه موضع‌گیری ایران نیز با انتقادهایی از سوی ناظران داخلی روبه‌رو شده است. اظهارات دیروز سخنگوی وزارت خارجه پاسخی دم‌دستی به تلاش دست جمعی برای بلند کردن دیوار ایران هراسی در همسایگی ایران بود. این واکنش در حالی مطرح شده که آمریکا و متحدان عرب این کشور در منطقه در‌پی ایجاد یک اجماع جهانی مجدد علیه ایران بوده و در این میان یکی از مهم‌ترین سیاست‌های آنها تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی بین‌المللی است. درنتیجه تکذیب صرف این سخنان در مقایسه با حجم وسیعی از هزینه‌های رسانه‌ای و سیاسی مشکل بتواند راهکاری موثر در قبال این تهدید باشد.
در این راستا کارشناسان معتقدند که ایران نیز به منظور مقابله با این طرح لازم است با اقدامات عملی و نیز دست گذاشتن بر روی طرح‌های پیشنهادی به منظور برون‌رفت از بحران کنونی خاورمیانه، به مقابله با اینگونه راهبردها بپردازد. تاکید بر روی طرح وزیر خارجه ایران مبنی بر تشکیل مجمع گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای، پیشنهادی که ایران چند ماه قبل در‌خصوص امضای پیمان عدم تعرض به کشورهای منطقه مطرح کرد، طرح ابتکار صلح هرمز که توسط روحانی در مجمع عمومی امسال کلید خورد و نیز نقش ایران در پایان جنگ یمن طی گفتوگو با سفرای کشورهای اروپایی که اخیراً در تهران برگزار شد، به همراه بهره‌گیری از نفوذ سیاسی در سوریه به منظور برون‌رفت کامل این کشور از بحران، همگی می‌تواند از جمله عواملی باشد که افکار عمومی کشورهای منطقه و نیز جامعه جهانی را نسبت به طرح اجماع علیه ایران هوشیار کند.
سایر اخبار این روزنامه
اختلال در اینترنت چه تاثیری بر فروش گروه‌های نمایشی داشته است؟
تَرکی بر شیشه گیشه‌های اینترنتی
علیرضا صدقی
تجربه‌اندوزی یا خاطره‌بازی
«ابتکار» از تاثیر طرح وام مستاجران گزارش می‌دهد
خط پایان خانهبهدوشی؟!
نواقص واریز کمک‌های نقدی معیشتی دولت در ازای گرانی بنزین، صدای بسیاری را درآورد
نارضایتی از سناریوی جلب رضایت
«ابتکار» اقدامات و پیامدهای کنفرانس امنیتی بحرین را بررسی می‌کند
سایه سنگین ایران در منامه
راهکارهای مقابله با شوک افزایش قیمت بنزین چیست؟
فرمانده مرزبانی ناجا عنوان کرد
افزایش ۳۵ درصدی کشف سوخت و ۵۹ درصدی مواد مخدر در مرزها
آیا نواصولگرایی لیدری اصولگرایان در انتخابات مجلس را به‌دست می‌گیرد؟
عبور قالیباف از جلیلی
رئیس قوه قضائیه:
کارهای خوبی در این چهل سال شده است
رئیس سازمان زندان‌ها:
خانواده‌های بازداشت‌شدگان به مراجع قضایی مراجعه کنند
یازدهمین جلسه رسیدگی به اتهامات ۹ متهم اقتصادی برگزار شد
