روزنامه وطن امروز
1398/09/25
جلد نیوزویک: ایران به هم بریزد، داعش دوباره برمی‌خیزد
در هفته‌ای که عفریت داعش هم نمادین و هم عینی، رجعتی دوباره در 2 استان عراق، بغداد و دیالی داشت (مراجعه کنید به صفحات 2 و 7 شماره امروز «وطن امروز»)، پرتیراژترین مجله آمریکایی نیز نگرانی خود را از بازگشت آن روی جلد آخرین شماره سال 2019 بازتاب داده است. تیتر یک هشدارآمیز نیوزویک که زودتر از موعد به همراه مقاله‌ای با همین عنوان به قلم «تام اوکانر»، تحلیلگر مسائل خاورمیانه و آسیا و منتقد مطبوعاتی برجسته سیاست خارجی ترامپ روی تارنمای این نشریه منتشر شده، در حقیقت متعلق به شماره 2 هفته دیگر (جمعه 27 دسامبر) است. «اگر ایران سقوط کند، داعش دوباره برمی‌خیزد» عبارتی است با فونت سرخ که با آرایشی مغشوش روی عکس پرتره‌ای اثر عطا کناره، عکاس ایرانی خبرگزاری فرانسه از «رهبر عالی ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای» (شرح عکس خود نشریه)، در پس زمینه‌ای سیاه نقش بسته تا هم خطر فروپاشی نظام جمهوری اسلامی ایران را به مخاطب القا کند و هم سنت سیاه‌نمایی ایران در مطبوعات غربی را حفظ کرده باشد. با این وجود تیم جدید هفته‌نامه صاحب سبک 86 ساله که حالا پس از استقلال تشکیلاتی از موسسه سیاسی- رسانه‌ای بالا دستی‌اش (آی‌بی‌تی) با استقلال رأی به 10 زبان مختلف در چهارگوشه جهان منتشر میشود، مشخصا در محتوای مقاله نتوانسته نگرانی خود را از هرج‌ومرج در خاورمیانه بدون جمهوری اسلامی ایران پنهان کند، آن هم در حالی که 3 ماه پیش جیمز جفری، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در ائتلاف بین‌المللی به‌اصطلاح ضدتروریسم، از خطر باقی ماندن دست‌کم 15 هزار عنصر تروریستی داعش در اطراف و اکناف عراق در نتیجه بی‌میلی کشورهای غربی برای تحویل گرفتن اتباع تکفیری خود گفته بود. در مقاله مزبور، اوکانر تلاش کرده تا آنجا که کلیشه‌های حاکم بر رسانه‌های جریان اصلی ایالات متحده اجازه می‌دهد بی‌طرف باشد؛ به عنوان مثال او با صراحت علت خیزش داعش را حمله آمریکا به عراق دانسته و می‌نویسد: «پیش از اشغال عراق در سال 2003، کالین پاول، وزیر[وقت] خارجه ایالات متحده به رئیس‌جمهور جرج بوش (پسر) هشدار داده بود: مال بد بیخ ریش صاحبش (ترجمه متن اصلی: اگر آن را شکستی، مال خودت). یک سال بعد ایالات متحده به لحاظ فنی مجبور به کنترل 25 میلیون نفر (عراقی) بود که در نتیجه منجر به تولد داعش از دل ملتی جنگ‌زده شد و همان دولتی که مسؤول این ماجرا بود، تروریست‌ها را برای ماجراجویی‌های بین‌المللی به لیبی و سوریه گسیل کرد». نویسنده نیوزویک نظرات 7 کارشناس متخصص مسائل ایران و خاورمیانه را در گزارش خود لحاظ کرده است، از جمله یک روزنامه‌نگار ایرانی در استانبول که گوشزد می‌کند: «هرگونه سقوط یا تضعیف نظام (جمهوری اسلامی) به منزله تشدید بی‌ثباتی در منطقه خواهد شد». این مقاله با انتشار 2 صحنه متضاد از تهران در فاصله کمتر از 2 هفته، نخست تجمع ضدآمریکایی روز 13 آبان مقابل لانه جاسوسی همراه با آدمکی نمادین از سرکرده تروریست‌های داعش در غل و زنجیر و سپس تصویری از یک باجه سوخته نیروی انتظامی در جریان اغتشاشات متعاقب گران شدن بنزین (26 آبان)، این پیام را به وضوح منتقل می‌کند که به‌هم‌ریختگی ایران باعث باز شدن غل و زنجیر امثال ابوبکر البغدادی‌ها و شورش دوباره آنها میشود. برخلاف تصور غربی‌ها، درگیر شدن حاکمیت و جامعه ایران با ناآرامی‌های داخلی ناشی از اوضاع بد اقتصادی می‌تواند به منزله غفلت آنها در مبارزه با تروریسم تکفیری در منطقه و بازگشت خطر داعش و دیگر گروه‌های افراط‌گرای سلفی یا قومیت‌گرا بویژه در استان‌های خوزستان، کردستان و سیستان‌وبلوچستان شود. سیموس ملک فضلی، تحلیلگر سایت اینترنشنال ریویو نیز معتقد است اگر داعش روزی روزگاری به کوهستان‌های صعب‌العبور غرب ایران رسوخ می‌کرد، آمریکا دیگر خواب شکست آن را می‌دید. همچنین نقل قولی از راجر شاناهان، محقق و مدیر سابق یک مرکز تحقیقاتی ارتش استرالیا به چشم می‌خورد که به نقش برجسته لجستیکی و مستشاری ایران برای حمایت نیروهای بسیج عراق و حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه علیه ترکتازی‌های تروریست‌های تکفیری اعتراف می‌کند. به‌زعم او محور مقاومتی که ایران با حمایت از گروه‌های غیردولتی در خاورمیانه و علیه دخالت‌های آمریکا، سعودی و اسرائیل تشکیل داده، اصلی‌ترین محور کارزار ضد داعش نیز هست، اگر چه این کشورها بهای گزافی برای این مبارزه پرداخت کرده‌اند، از جمله فشاری که از جانب خود آمریکا تحت عنوان «فشار حداکثری» به اقتصاد ایران و کشورهای محور مقاومت تحمیل میشود. در پایان یک دانشجوی تهرانی به نام کیارش به تام اوکانر گفته است: «حتی در اوج تظاهرات اخیر (در اعتراض به اوضاع معیشتی) نیز بسیاری از ایرانیان نگران آن هستند که مبادا این وضع به بی‌ثباتی و سوءاستفاده داعش و گروه‌های تجزیه‌طلب یا دخالت نظامی آمریکا و سعودی به این بهانه بینجامد».
