ظریف در اجلاس دوحه فروم: آیا امنیت در منطقه قابل خریداری است؟

محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان که به منظور شرکت در اجلاس دوحه به قطر سفر کرده است، روز گذشته در سخنرانی خود در نشست دوحه فروم گفت: در شرایطی که ما اینجا در قلب غرب آسیا از آرامش و امنیت برخورداریم، منطقه ما از آشفتگی شدیدی رنج می‌برد. من اعتقاد دارم ریشه اصلی بحران‌های چندگانه و مزمنی که ما با آنها روبه‌رو هستیم در نوعی اختلال شناختی نهفته است؛ اختلالی که نه تنها کشورهای منطقه بلکه قدرت‌های جهانی را نیز مبتلا کرده است و به همین دلیل است که من فکر می‌کنم مجامعی همچون این نشست گرانمایه فرصتی بی‌همتا برای کشف فرضیات و واسازی انگاشته‌های ما فراهم می‌آورند.
ظریف افزود: اولین و مزمن‌ترین اختلال شناختی همان اتخاذ دیدگاه حاصل‌جمع صفر در قبال تحولات جهانی است. کم نیستند افرادی که همچنان بر این باورند که حتی در دنیای به هم تنیده ما - که همه چیز از تجارت و محیط زیست تا اطلاعات و حتی عواطف و احساسات ما جهانی شده‌اند- می‌توان با هزینه دیگران منفعت کسب کرد. این افراد می‌توانند امنیت را از طریق سلب امنیت همسایگان خود کسب کنند. این طریق هیچگاه به مقصد نرسیده است و هرگز هم نخواهد رسید. امنیت - درست مانند تغییرات اقلیمی- مرز نمی‌شناسد.
نابرابری در قدرت، وسعت جغرافیایی، منابع طبیعی و انسانی و امثال آن در میان کشورهای منطقه ما به عواقب فاجعه‌‌باری انجامیده است. برخی از کنشگران جهانی به این نابرابری‌ها و رقابت‌های بی‌پایان در منطقه به عنوان یک فرصت و د‌رواقع به عنوان بستری مناسب برای گسترش حضور نظامی خود و نیز فروش بیشتر سلاح به تقریبا تمامی طرفین در منطقه نگاه می‌کنند اما این حضور بیگانه منجر به بهبود امنیت کنشگران خارجی و منطقه‌ای نشده و فی‌الواقع تنها به فجایعی همچون انهدام هواپیمای غیرنظامی ایران توسط ناو وینسنس در سال ۱۳۶۷ (۱۹۸۸) و ظهور افراطگرایی در نتیجه حضور آمریکا در عراق و افغانستان انجامیده است؛ عاقبتی که ما در اوایل سال ۲۰۰۱ آن را پیش‌بینی کرده بودیم.
در ارتباط با تجارت اسلحه، کشورهای حوزه خلیج فارس طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ به اندازه تقریبا یک چهارم کل فروش اسلحه در جهان سلاح وارد کردند که این میزان تقریبا دو برابر میانگین فروش اسلحه در مقایسه با پنج سال پیش از آن است. ایالات متحده‌ بدون تعجب، فروشنده تمامی این سلاح‌های کشنده بوده است اما سوال اصلی این است: آیا این فروش هنگفت اسلحه به این منطقه عوایدی حتی نزدیک به هفت تریلیون دلاری که ترامپ خودش پذیرفته که از سال 2001 در منطقه ما به هدر داده شده، به ارمغان آورده است؟ منصفانه بگویم که این فقط قدرت‌های جهانی نیستند که به طور انحصاری از این اختلال شناختی رنج می‌برند. متاسفانه همه رنج می‌برند.


برخی از بازیگران منطقه‌ای نابرابر‌ها را به عنوان فرصتی برای استیلای منطقه‌ای تلقی می‌‌کنند. حمله صدام حسین به ایران و کویت و محاصره قطر توسط سعودی‌ها و جنگ در یمن تنها نمونه‌هایی از این خطاهای فاجعه‌بار در استفاده از فرصت‌های سوءتعبیر شده برای استیلای منطقه‌ای است و اکثرا در این منطقه، با بهره‌گیری از انباشت ثروت دلارهای نفتی، معتقدند که همه چیز خریدنی است. یقینا اسلحه از جمله پیچیده‌ترین سلاح ها را می‌توان در مقادیر زیاد خریداری کرد. مع‌الاسف حتی بعضی از سیاست‌های خارجی را نیز می‌توان به بالاترین پیشنهاد دهنده فروخت اما به راستی آیا امنیت قابل خرید است؟ آیا ثبات منطقه‌ای را می‌توان ابتیاع کرد؟
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود گفت: هیچ یک از ما از این پارادایم حاکم بهره نبرده است. ما در ایران بسیار همانند دوستان‌مان در قطر اعتقاد داریم که نیازمند یک تغییر اساسی در پارادایم حاکم بر منطقه‌‌مان از طریق اصلاح شناخت‌ها و توجه به لزوم ایجاد یک ترتیبات همکاری و امنیت منطقه‌ای تحت لوای سازمان ملل هستیم.
ما با ارائه این پویش به دنبال تحقق آرزوی دیرینه در ارتقای همبستگی، تفاهم مشترک و روابط و همکاری صلح‌آمیز و دوستانه میان کشورهای منطقه هستیم تا از تمامیت ارضی، استقلال سیاسی و مرزهای بین‌المللی تمامی کشورهای منطقه اطمینان حاصل کنیم؛ تا در ریشه‌کنی تروریسم، افراط‌گرایی و تنش‌های قومی همکاری کنیم تا تمامی اختلافات و کشمکش‌های منطقه‌ای را از طریق صلح‌آمیز و ارتقای ارتباطات و هشدار زودهنگام حل و فصل کنیم.
برای دستیابی به این اهداف ما پیشنهاد می‌کنیم به تمامی اصول مشترک همچون گفت‌و‌گو و احترام متقابل بر پایه مساوات و برابری، احترام به حاکمیت یکدیگر، عدم تهدید یا استفاده از زور و نیز عدم تخاصم و عدم دخالت در امور داخلی یا خارجی یکدیگر پایبند باشیم.
ما در ایران بر این باوریم که یک دیدگاه منطقه‌ای جدید باید نتیجه مشورت‌های جمعی ما باشد. رئیس جمهوری روحانی در این زمینه افکار اولیه ما را با تمامی رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس به اشتراک گذاشته و از آنها دعوت کرده است با ارائه نظرات و پیشنهادات خود به غنای این ابتکار کمک کرده و در اجرای آن شرکت کنند. ما باید از نشست‌هایی همچون مجمع دوحه برای تبادل نظر جمعی در‌خصوص این اصول و تدوین یک نقشه راه استفاده کنیم. ما می‌توانیم این فرآیند را با انعقاد یک پیمان جامع عدم تخاصم و عدم مداخله میان کشورهای حوزه هرمز شروع کنیم و تلاش‌هایمان در این راستا را به نتیجه برسانیم.
سایر اخبار این روزنامه
پکن و واشنگتن تعرفه‌ برخی از کالاهای وارداتی را به طور همزمان لغو کردند آتش‌بس تجاری میان چین و آمریکا علیرضا صدقی آلودگی هوا و سیاست آلوده ادامه نگرانی‌ها درباره رسانه‌های مکتوب آخرین بار کی روزنامه دست گرفتی؟ فعالان سیاسی اصولگرا و اصلاح‏طلب بررسی کردند خوب، بد، زشت ایده استعفای حسن روحانی بودجه نهادهای خاص کاهش یافته است ؟ مصیبتی بالاتر از جدول شماره ۱۷ ایران در لیست سیاه FATF قرار گرفت؟ ما و کره‏شمالی! بیش از 10 روز است که کوت عبدالله با مشکل ورود فاضلاب به خانه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند صدور حکم دبیرکلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی از سوی رهبر انقلاب حرکت آغاز شده در تقریب مذاهب اسلامی را نوسازی کنید ظریف در اجلاس دوحه فروم: آیا امنیت در منطقه قابل خریداری است؟ حق‏شناس: اعتمادملی به دنبال تشویق جامعه برای حضور در انتخابات است لاریجانی: کشورهای آسیایی امنیت پایدار منطقه را در گرو همکاری با ایران می‌دانند اینترنت ملی، از رویا تا واقعیت