روزنامه شهروند
1398/09/30
قافیه بیهوده ساز نمی‌کنیم
رامیز قلی‌نژاد مدیرمسئول در عصر تنهایی و مظلومیت رسانه و در مواجهه با محدودیت‌ها و تنگناهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و...، روزنامه‌نگاری اجتماعی مسئولیتی خطیر و سنگین است؛ دیدن جامعه با چشمان مخاطبان و مردم و روایت آنچه در ذهن و جان جامعه است. روزنامه‌نگاری اجتماعی در حقیقت روایت دردهای جامعه است، بیان مشکلات اجتماعی است و خلق تصاویری است که در لایه‌های زیرین جامعه شکل گرفته است. رویکرد اجتماعی در روزنامه‌نگاری مرزبندی حساس و خطیری دارد. این شیوه از روزنامه‌نگاری صرفا بیان بدبختی‌ها و فلاکت‌های اجتماعی نیست، سیاه‌نمایی و سیاه‌نویسی نیست. روزنامه‌نگاری اجتماعی باید از دل مصائب و مشکلات، امید و روشنایی را تصویرسازی کند، فرصت‌های بهبود را خلق کند و تصاویر روشنی از کمبودها و مسائل را پیش‌روی مسئولان بازآفرینی کند.روزنامه اجتماعی رسانه‌ای سیاسی نیست؛ نه بدان معنا که سیاست را نمی‌داند یا نسبت به آن فهم و تحلیل مناسبی ندارد بلکه رسانه‌ای است که نسبت به رویدادها و جریان‌های سیاسی جهت‌گیری و موضع‌گیری ندارد و آن را از منظر اجتماعی تحلیل و بیان می‌کند. روزنامه شهروند به‌عنوان یک روزنامه مطرح و فعالی در حوزه اجتماعی بیش از 6سال است که در عرصه روزنامه‌نگاری اجتماعی فعالیت می‌کند. «شهروند» زیرمجموعه یک نهاد عام‌المنفعه، اجتماعی و فعال در حوزه امدادونجات است و از این‌رو رویکردها و اصول اساسی جمعیت هلال‌احمر را به‌عنوان خطوط اصلی فعالیت رسانه‌ای خود می‌داند. «شهروند» به‌عنوان یک رسانه اجتماعی و صاحب‌نام در روزنامه‌نگاری اجتماعی تلاش می‌کند با رعایت اصول «بی‌طرفی»، «بی‌غرضی» و«استقلال» نسبت به توسعه «خدمات داوطلبانه» و «بشردوستانه» اهتمام کند و در بیان مسائل اجتماعی با پرهیز از نگاه سیاه رویکرد پیشگیرانه و امیدبخش را بر سیاه‌نمایی مقدم بداند.
«شهروند»، سوژه‌های خود را از لایه‌های اجتماعی و در ارتباط با مخاطبان خود انتخاب و طرح می‌کند و در این مسیر کاهش آلام بشری و التیام دردها و رنج‌های مردم را سرلوحه اهداف خود می‌داند.
آموزش راه‌های اصولی که از رنج‌های اجتماعی و دردهای مردم بکاهد؛ فرصت‌های زندگی بهتر را برای آحاد مردم در طبقات مختلف اجتماعی فراهم آورد و در رفع تبعیض‌ها و تفاوت‌های ناروای اجتماعی مؤثر باشد، از دیگر اصول روزنامه‌نگاری اجتماعی است که «شهروند» خود را به آن متعهد و مقید می‌داند.
درشرایطی که جامعه ما از یک‌سو به لحاظ فرهنگی و اجتماعی به دور از گفت‌وگو و تعامل است و از سوی دیگر روزنامه‌نگاری الکترونیک یا به عبارتی غیررسانه‌های شبکه‌های اجتماعی بر زندگی فردی و اجتماعی ما مسلط شده است، حضور رسانه‌ها و روزنامه‌های تحلیلی که دغدغه بیان و رفع مشکلات اجتماعی و التیام آلام مردم و کاهش رنج‌ها و دردهای آنان را داشته باشد، یک ضرورت مسلم است.
نباید به این مسأله بی‌توجه ماند که شبکه‌های اجتماعی یا روزنامه‌نگاری الکترونیکی به همان نسبت که سرعت انتقال اخبار و اطلاعات را افزایش داده است، به همان میزان از دقت و صحت آنها کاسته است و نیز در بعد تحلیل و تفسیر مسائل فاقد عمق نگاه و فلسفه بیان مطالب برای ارایه راهکارهای بهبود فرآیندهای اجتماعی است. این مهم‌ترین و اساسی‌ترین رسالت روزنامه‌نگاری اجتماعی است که «شهروند» خود را در این چارچوب تعریف کرده است.
از آغاز به کار روزنامه شهروند علی‌رغم مشخص بودن رویکرد و رسالت اجتماعی روزنامه و نیز استیلای اهداف و اصول انسانی و بشردوستانه هلال‌احمر بر رویکردهای روزنامه‌نگاری اجتماعی «شهروند» این روزنامه دوره‌های مختلفی را با فراز‌ونشیب‌های متعدد طی کرده است. امروز در آغازین روزهای دوره چهارم روزنامه، یک‌بار دیگر«شهروند» تلاش می‌کند اهداف، آرمان و رویکردهای راهبردی خود را منطبق با اصول و اهداف بشردوستانه هلال‌احمر و اصول و شیوه‌‌ها اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری اجتماعی، باز تعریف کند و در مسیر بیان مسائل و مشکلات جامعه و ارایه راهکارهای خروج از معضلات اجتماعی با نگاهی امیدوارانه نقش‌آفرینی کند.
ما می‌دانیم که در زمانه کنونی، مخاطبان رسانه‌ها- چه در فضای مجازی و چه مطبوعاتی- به دنبال حقیقت‌اند، و نیز واقفیم که در همین فضا دستِ محدودیت فضا را برای گفتن همه حقیقت تنگ می‌کند اما، می‌کوشیم آنچه به مخاطب می‌گوییم عاری از دروغ باشد؛ با مردم- که صاحبان اصلی کشور و رسانه‌ها هستند- روراست باشد، به آنها کلک نزند؛ چرا که دوست نداریم در پیشگاه تاریخ، روایتگر بی‌درد باشیم.
آنچه آدم‌ها در شب یلدا برای هم روایت می‌کنند، قصه‌های پیشنیان ما است. داستان آنها که روزگاری در تلخی‌ها و سیاهی‌ها زیستند، کمر زیر بار سختی‌ها خم کردند اما شرح مقاومت و شکستن شب‌های سیاهشان بر دهان‌ها ماند. این است که هنوز یلدا را گرامی می‌داریم، دور هم می‌نشینیم و قصه می‌خوانیم. خیال نکنیم که قافیه بیهوده ساز می‌کنیم. امیدوار باشیم که قصه ما را نیز، روزی روزگاری در شب یلدایی روایت کنند.
از همین روست که ما در روزنامه شهروند امروز را برای آغاز تغییرات شکلی برگزیده‌ایم تا تغییرات محتواییِ ما- که از چندی پیش آغاز شده- در قالبی نو به مخاطب برسد.
سپیده فردا که سر بزند طولانی‌ترین و تاریک‌ترین شب سال تمام خواهد شد و امید به تحقق آرزوهایمان آغاز.
سعی ما بر این خواهد بود که این تغییر رویکردها، هم از نظر محتوایی و هم از نظر فرمی، بتواند زمینه‌ساز تحقق اهداف «شهروند» در راستای بهبود مسائل اجتماعی، کاهش آلام و درد و رنج‌های مردم و نیز تحقق اصول انسانی و اهداف بشردوستانه هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران باشد.
