روزنامه شهروند
1398/10/03
روزهای پس از سلطان
شهروند| قابوس بن سعید، ملقب به سلطان قابوس، پادشاه عمان مدتی است که حال جسمانی بدی دارد و به نظر فرصت زیادی برایش باقی نمانده است. او که نزدیک به 50سال پادشاه عمان بوده، حالا 4 سال است که با بیماری سرطان روده بزرگ دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. با این شرایط دیوان پادشاهی عمان به دنبال انتخاب جایگزینی برای سلطان قابوس است.به گزارش روزنامه گاردین، حدود یک هفته پیش، سلطان قابوس از بلژیک بازگشته است؛ سفری که برای درمان صورت گرفته بود. انتظار می‌رفت که او تا آخر ماه ژانویه در بلژیک بماند؛ اما او تصمیم گرفته که سفرش را کوتاه کند و حدود دو ماه زودتر از موعد به وطنش بازگردد.
او از سال 2014 تاکنون دست‌کم دو بار برای سفرهای درمانی به خارج از کشور رفته است.
از زمان کودتای آرام و بدون خونریزی سال 1970 در این کشور عربی که با حمایت بریتانیا صورت گرفت، قابوس به جای پدرش بر مسند پادشاهی نشست. او از آن زمان تا کنون پادشاه عمان است.
از آنجا که سلطان قابوس فرزندی ندارد و به طور رسمی هم جانشینی را برای خود تعیین نکرده است، کسی نمی‌تواند حدس بزند که پس از او چه کسی قرار است که بر مسند پادشاهی این کشور تکیه بزند. حالا شورای خاندان سلطنتی عمان براساس ماده پنجم قانون اساسی این کشور باید مردی مسلمان از پدر و مادری عمانی را برای جانشینی سلطان قابوس پیدا کند.
طبق ماده ششم قانون اساسی عمان، فرآیند جانشینی به این صورت خواهد بود که شورای خاندان سلطنتی تا مدت سه روز از خالی‌شدن منصب سلطان باید حاکم بعدی را تعیین کند. اگر آنها برای تعیین پادشاه بعدی به اتفاق نظر نرسند، شورا باید سراغ کسی برود که سلطان پیشین نام او را در نامه‌ای مهر و موم شده قرار داده است.
گر چه قابوس به طور رسمی جانشینی برای خود تعیین نکرده است، اما مخفیانه نام جانشین خود را در یک پاکت نامه بسته شده خطاب به شورای خاندان سلطنتی ارسال کرده است. به نظر می‌رسد که پادشاه بعدی نیز از خاندان آل سعید، یعنی خاندان سلطان قابوس که از اواسط قرن 18 بر عمان حکمرانی کرده‌اند، باشد.
اینکه نام نفر بعدی یا همان فرد مورد پیشنهاد سلطان فعلی، سرّی باقی می‌ماند، برای اطمینان از این است که اقتدار سلطان تا زمانی که زنده است، کم نشود یا از بین نرود.
گفته میشود که دو نامه در دو پاکت مهر و موم شده وجود دارد که جدا از هم در دو کاخ سلطنتی مختلف نگهداری می‌شوند.
گزارش‌های منتشرشده حاکی از آن است که یکی از نامه‌ها به دلیل جدی‌بودن شرایط سلطان و اختلافات حل‌نشده در شورا، در حال آماده‌سازی برای انتقال به مسقط است.
اکثر گزارش‌ها می‌گویند که هر دوی این نامه‌ها یک نام دارند و فقط به این دلیل در دو نامه قرار گرفته است که اگر نامه اول به هر دلیلی پیدا نشد، نامه دوم وجود داشته باشد یا اگر برخی به نامه اول شک کردند، نامه دوم اعتبار نامه اول را تأیید کند.
تحت حکومت سلطان قابوس که در انگلستان تحصیل کرده است، عمان نقش بسیار مثبت و بی‌طرفی را در قبال اتفاقات منطقه بازی کرده است. او خصوصا نقش بسیار مهمی در مذاکرات میان ایران و آمریکا ایفا کرد؛ مذاکراتی که درنهایت به امضای توافقنامه هسته‌ای در سال 2015 انجامید.
این کشور همچنین محلی برای گفت‌وگوهای بین عربستان سعودی با شورشیان حوثی یمن بوده است. سیاست عمان در شعار این کشور بسیار واضح است: «دوست همه و دشمن هیچ‌کس»؛ همین سیاست است که باعث شده عمان به لحاظ اقتصادی رشد و توسعه خوبی پیدا کند. عمان حتی در نزاع دو ساله کشورهای عربی حوزه خلیج فارس میان امارات متحده عربی، بحرین و عربستان سعودی با قطر، طرف هیچ‌کدام از این کشورها را نگرفت.
عمان حالا به کشوری آرام و مدرن با مردمانی مهربان تبدیل شده است. این کشور موفق شده پیشرفت‌های قابل توجهی داشته باشد. عمان به کشوری مدرن تبدیل شده، بدون آنکه مانند امارات متحده عربی که همسایه اوست، غربی شود و فرهنگ خود را از دست بدهد.
در زمان سلطان قابوس ثبات شرایط در عمان باعث شد که شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری به این کشور هجوم بیاورند و همین امر رشد چشمگیر شرایط اقتصادی عمان را به همراه داشت. از سوی دیگر، اصلاحات اقتصادی که قابوس در عمان انجام داد، باعث از بین‌رفتن بیکاری جوانان در این کشور شد؛ ازجمله قانونی که در دهه 80 میلادی تصویب کرد که طی آن همه شرکت‌های خارجی که در عمان سرمایه‌گذاری می‌کنند باید پرسنل و کارمندان عمانی داشته باشند. همین موضوع باعث شد که در امواج سهمگین بهار عربی در سال 2011، عمان از شرایطی که باعث سرخوردگی جوانان می‌شد، دور بماند.
خودِ سلطان قابوس همواره بر این نکته تأکید کرده است که بخش بزرگی از پیشرفت عمان ناشی از سیاست میانه‌روی این کشور است. عمان یکی از معدود کشورهای پادشاهی دنیاست و سلطان قابوس تقریبا همه امور کشور را تحت کنترل خود دارد. او پس از کودتا پول‌های نفتی را در جای بسیار خوبی صرف کرد: زیرساخت‌ها و آموزش‌وپرورش. به رغم سیستم استبدادی عمان، مردم از سلطان قابوس بسیار حمایت می‌کنند. مردم عمان هیچ‌گاه نگران سیستم استبدادی پادشاهی این کشور نبوده و دغدغه‌ای برای به دست‌آوردن دموکراسی نداشته‌اند. اما حالا یک موضوع، مردم را در مورد آینده‌شان نگران کرده است؛ بیماری سلطان. از زمان کودتای آرام و بدون خونریزی سال 1970 در این کشور عربی که با حمایت بریتانیا صورت گرفت، قابوس به جای پدرش بر مسند پادشاهی نشست. او از آن زمان تا کنون پادشاه عمان است. از آنجا که سلطان قابوس فرزندی ندارد و به طور رسمی هم جانشینی را برای خود تعیین نکرده است، کسی نمی‌تواند حدس بزند که پس از او چه کسی قرار است که بر مسند پادشاهی این کشور تکیه بزند
