روزنامه ابتکار
1398/10/10
محمدجواد ظریف پس از رایزنی با مقامات روسیه به چین رفت بر مدار دیپلماسی شرقی
گروه ایران و جهان - همزمان با رقم خوردن تحولات پرشتاب منطقهای و بینالمللی برای ایران و در حالی که نجات و تداوم توافق هستهای یکی از محورهای مهم سیاست خارجی ایران را همچنان به خود مشغول ساخته است، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در سفری دورهای به مسکو و پکن رفته است. سفری که توام با تحرکات معنادار آمریکا در منطقه که آخرین نمونه آن حمله به مواضع حشد الشعبی در استان الانبار عراق است، صورت گرفته است.آخرین سفر ظریف به مسکو اواسط شهریور ماه امسال و همزمان با حملات به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان صورت گرفت. سفری که ضمن رایزنی درخصوص مسائل منطقهای و بینالمللی به واسطه آخرین تحولات یمن و خلیج فارس در آن مقطع زمانی بسیار مهم ارزیابی شد. ظریف که از زمان تصدی وزارت خارجه در سال 92 برای بیست و هشتمین بار روز یکشنبه به مسکو سفر کرده است، بار دیگر بر مبنای اقدام هماهنگ میان ایران، روسیه و چین درخصوص برجام با لاوروف وارد گفتوگو و مذاکره شد. علاوه بر این در حالی که روز یکشنبه مانور دریایی مشترک میان سه کشور در چابهار نیز پایان یافت و با پوشش وسیع رسانهای هم مواجه شد، به گفته کارشناسان فصل جدیدی از همکاریهای تهران، پکن و مسکو در شرایط کنونی منطقه کلید خورده است.
هرچند به گفته این کارشناسان سطح همکاری ایران با چین و روسیه به صورت راهبردی رقم خورده و در این میان مراودات و همکاریهای نظامی نیز جزئی از این روابط راهبردی را تشکیل میدهد، اما نخستین مانور مشترک نظامی در چنین سطحی و آن هم در شرایطی که آمریکا و اروپا درپی ایجاد یک ائتلاف دریایی در خلیج فارس هستند، حاکی از آن است که سیاست خارجی ایران بنا بر مقتضیات کنونی، دو فاکتور موازنه و همراهی را به طور جدی در دستور کار خود قرار داده است.
این سیاست در هنگامهای به طور علنی در حال پیگیری است که سطح تنشها میان ایران و آمریکا از هر زمان دیگری برجستهتر است. در همین راستا، پیامی که اکنون از تهران، مسکو و پکن به طرف مقابل ارسال میشود، همانطور که چند روز پیش نیز نشریه اشپیگل آلمان آن را مطرح کرده، این است که ایران را نمیتوان منزوی کرد. درواقع فرآیندهای دیپلماسی شرقی ایران نشان میدهد که تهران در میان قدرتهای بزرگ همچنان حامیانی دارد که هرگونه اقدام مستقیم و دیپلماتیک علیه آن میتواند تبعات و پیامدهای خاص خود را برای ادامه سیاست فشار حداکثری به همراه داشته باشد.
دو طرح در یک چارچوب
در این رابطه ظریف دیروز در کنفرانس خبری مشترک با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه با اشاره به شرایط برجام، بار دیگر تاکید کرده که ایران و روسیه بر سر برجام اتفاق نظر دارند و اروپا اگر خیال میکند میتواند از مسیرهایی که برجام تعیین کرده برای مقابله با نقض برجام، علیه ایران استفاده کند دچار اشتباه بزرگی شده است. درواقع در شرایطی که ایران تاکنون از مزایای حقوقی برجام استفاده کرده و در موارد اقتصادی و مالی همچنان به واسطه تحریمهای آمریکا و عدم اراده کافی از سوی اروپا شرایط توافق هستهای به وضعیت شکنندهای رسیده است، ظریف در مسکو تصریح کرد که اقدامات ایران در 9 ماه گذشته در راستای اجرای مفاد برجام بوده و هیچ کس نمیتواند در برابر این اقدامات، اقدامی انجام دهد.
ایران، روسیه و چین همچنین دیدگاههای مشترکی درخصوص اقدامات آمریکا در منطقه خاورمیانه دارند. روسها بارها اعلام کردهاند که سیاستهای ایالات متحده را عامل شرایط کنونی منطقه میداند. در این رابطه است که با اوجگیری تنشها در خلیج فارس، مسکو طرحی را به منظور امنیت جمعی در آبهای جنوبی ایران ارائه داد. مسئلهای که ظریف روز گذشته با اشاره به آن در مسکو گفت: ایران و روسیه دو طرح شبیه به هم درباره امنیت در خلیج فارس دارند تحت عنوان صلح هرمز که توسط حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد و طرحی که روسیه به دنبال آن برای امنیت جمعی خلیج فارس است. هر دوی این طرحها بر این مبنا است که روابط در منطقه باید بر اساس همکاری و نه مقابله، تهدید و توسل به زور باشد. به همین دلیل امیدواریم با مشارکت هر دو طرح را گسترش بدهیم و سایر کشورهای منطقه را برای مشارکت در این طرحها تشویق کنیم.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز در این نشست خبری مشترک با اعلام اینکه قرار است در سال جاری میلادی به تهران سفر کند، ضمن تاکید بر اینکه سیاستهای غیر سازنده واشنگتن همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: برجام به عنوان دستاورد مهم دیپلماسی جهانی به همین واسطه در معرض نابودی است و در این شرایط شرکای اروپایی نیز با اقدامات غیر مستمر به صورت کامل به تعهدات خود عمل نمیکنند.
لاوروف میگوید که یا آمریکا کاملا به تعهدات خود در برجام عمل میکند و ایران نیز به تعهدات سابق خود باز میگردد یا اینکه باید پذیرفت که شرکای غربی برای اجرای تعهدات بینالمللی خود آماده نیستند و در آن صورت برجام باید توافق غیرمعتبر شناخته شود. در این رابطه است که مسکو تلاش میکند راه حلی پیدا شود که رضایت ایران را جلب کند و برای بقیه طرفها هم قابل قبول باشد.
از مسکو به پکن
پایان سفر ظریف به روسیه در حالی رقم خورد که وی بلافاصله مسکو را به سمت پکن ترک کرد. در این راستا و در حالی که در شرایط کنونی تحریمها و نیز افزایش فشارهای منطقهای آمریکا به گفته کارشناسان چین و روسیه میتوانند علاوه بر ایفای نقش ضربهگیر، در مراودات تجاری به منظور کاستن از بار تحریمها نیز برای ایران نقش مهمی را ایفا کنند، دیروز گنگ شوانگ سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری خود با رسانهها، ضمن اعلام سفر ظریف به پکن، اظهار کرد: پکن مایل است با تهران همکاری کند تا توسعه پایدار و همکاری استراتژیک جامع بین چین و ایران را تقویت کند و به طور مشترک توافقنامه هستهای ایران و صلح و ثبات را در منطقه خلیج فارس حفظ کند. سخنگوی وزارت امور خارجه چین همچنین با اشاره به سفر ظریف به روسیه گفت: مسکو و پکن به عنوان دو شریک راهبردی، درمورد برجام و سایر موضوعات مهم بینالمللی دارای هماهنگیها و ارتباطات نزدیک هستند.
در همین حال سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز دیروز اعلام کرد که ظریف ضمن سفر یک روزه به پکن، درمورد روابط دوجانبه، برجام، مسائل منطقهای و بینالمللی با مقامات چینی گفتوگو و رایزنی خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
محمدجواد ظریف پس از رایزنی با مقامات روسیه به چین رفت
بر مدار دیپلماسی شرقی
جلال خوشچهره
سخنان دیروز و امروز روحانی
«ابتکار» حمله آمریکا به مواضع حشد الشعبی در عراق را بررسی میکند
خواب آشفته آمریکا برای منطقه
چالشها و راهکارهای تعطیلیهای پیشبینینشده مدارس بررسی شد
بحران تعطیلاتِ یهویی!
ثبت الکترونیکی دادخواست کارگران از هفته آینده آغاز میشود
مُهر پایان بر قراردادهای اجباری کارگران
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در نشست خبری مطرح کرد
تقاضای کاغذ بیشتر از توان تامین
در قطعنامه پایانی مراسم ۹ دی تاکید شد
بررسی موشکافانه قراردادهای بینالمللی با نهراسیدن از تهدیدات دشمن
حسن روحانی عدم پیگیری مطالبات از سوی دولت را غیرمنطقی میداند و میگوید در شرایط جنگ هستیم
رئیس قوه قضائیه:
ناامیدسازی دشمن همچنان در اولویت است
چشم امید وکلای شهردار سابق برای تغییر حکم به قضات دیوانعالی کشور است
فرجامخواهی برای محمدعلی نجفی
علی صوفی:
تفاوت انتخابات پیشرو با انتخابات گذشته در مشارکت مردم خواهد بود
مصباحیزدی:
زمان پیامبر هم مردم مشکلات مادی داشتند
نماینده ولیفقیه در سپاه در مراسم بزرگداشت 9 دی:
امسال مردم بیشتر از پنج روز به فتنهگران زمان ندادند