ابتکار صلح هرمز؛ طرحی برای احیای سنت گفت‏وگو رضا رسالت

درک نادرست از مناسبات موجود و ناتوانی در تحلیل واقعیت‏های منطقه موضوعی است که برخی از حکام حاشیه خلیج فارس مدت‏هاست با آن مواجه هستند. بخش عظیمی از این ادراک غلط، زاییده شبهاتی است که آمریکایی‏ها همواره درصدد القای آن بوده‏اند. آمریکایی‏ها با دامن‏زدن به همین ادعاهای واهی بود که پایگاه‏های نظامی خود را در حاشیه خلیج فارس مستقر ساختند و سالیان مدیدی است که حضور نظامی خود در منطقه را به بهانه دفع خطر جنگ محتمل، توجیه می‏کنند.
شورای امنیت سازمان ملل، ذیل بند هشتم قطعنامه 598 دبیرکل را مکلف می‏سازد که از طریق مشورت با طرفین درگیر در جنگ و کشورهای منطقه، سازوکارهای ایجاد ثبات و امنیت را فراهم آورد. جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 40 ساله بعد از پیروزی انقلاب همواره بر امنیت خلیج فارس با همکاری کشورهای پیرامون آن تاکید داشته و حضور نیروهای خارجی در منطقه را مخل امنیت و اقدامی تنش‏آفرین برشمرده است. ابتکار صلح هرمز در همین راستا و با هدف احیای سنت گفت‏وگو و به حداکثررسانی توجه بین‏المللی در خصوص مناسبات حاکم بر خلیج فارس تدوین و طراحی شده است. بر این اساس قرار است گفتمان امنیتی و هژمون‏محور در منطقه خلیج فارس به یک راهبرد شراکت‏محور تغییر یابد و ابتنای این همکاری بر تعاملات تجاری و اقتصادی تمرکز پیدا کند.
این ایده به دنبال منطقه‏ای قوی‏تر به جای کشوری قوی‏تر طراحی شده است و درصدد گفت‏وگوهای جمعی و اعتمادساز است. بر طبق این الگو گفت‏وگو با یکدیگر به جای گفت‏وگو علیه هم صورت می‏پذیرد و هدف از گفت‏وگو مفاهمه و هم‏افزایی است و نه تفهیم یک مطلب به دیگران و دیکته کردن منویات یه گروه خاص به سایر کنشگران. بر همین مبنا، معماری همکاری‏های جدید منطقه‏ای سامان می‏یابد، ائتلاف‏سازی‏های تقابلی جای خود را به مجامع گفت‏وگومحور می‏دهند و در این قحط گفت‏وگو، بار دیگر توقعات طرفین نسبت به منافع یکدیگر تنظیم می‏گردد.
مجمع ابتکار صلح هرمز که قرار است 16 و 17 دی‏ماه در تهران برگزار شود، نشستی برای ترویج گفت‏وگو است و به دنبال ایجاد یک روایت قابل قبول در جهان، در خصوص طرح صلح هرمز است. این اجلاس با اقبال طیف گسترده‏ای از مقامات کشورهای منطقه مواجه شده است. در این میان ممکن است معدود کشورهایی به موضع مشخصی برای مشارکت در این طرح نرسیده باشند که البته می‏شود اجمالا عدم مخالفت آن‏ها را به مثابه مدخلی مناسب و ایجابی برای ورود به این طرح تلقی کرد. اما انچه متقن و مسلم است آن است که تامین امنیت یک مقوله صرفا نظامی نیست و نمی‏شود آن را با فراخوان از کشورهای فرامنطقه‏ای خریداری کرد. امنیت فراگیر حاصل همکاری همه کشورهای پیرامونی خلیج فارس است که می‏بایست با روشی متمدنانه و مبتنی بر گفت‏وگو تامین کرد.


جمهوری اسلامی ایران، طبق اصول مصرح سیاست خارجی برای تامین امنیت خود قصد به راه‏اندازی هیچ جنگی را ندارد، کما اینکه در طول بیش از 200 از تاریخ خود آن را به اثبات رسانده است. به نظر می‏رسد برخی از حکام حاشیه خلیج فارس میبایست در عوض گمانه‏زنی‏های بی‏اساس، بیش از پیش عزم خود را برای درک حقایق منطقه جزم کنند و بر توهمات القایی آمریکا فائق آیند. ابتکار صلح هرمز نشانه حسن نیت جمهوری اسلامی ایران و حامل پیامی صلح‏جویانه است که صرفا باید در همین چهارچوب به آن نگریسته شود.
* کارشناس سیاسی
سایر اخبار این روزنامه
پیکر مرد میدان جهاد و مبارزه امروز وارد میهن‌ می‌شود همه با هم در آیین بدرقه سردار کورش الماسی موسسه صلح قاسم سلیمانی هنرمندان در واکنش به شهادت «سردار قاسم سلیمانی» چه نوشتند؟ هنر در سوگ عروج «حاج قاسم» کنش‌های سیاسی و اجتماعی می‌تواند مسیر بازارهای اقتصادی را تغییر دهد؟ بازار بورس در انتظار تعادل هزینه ارسال و دریافت پیامک حاوی رمز پویا رایگان است؟ حذف گزینه فعال‌سازی رمز یکبارمصرف از طریق پیامک از ‌ATMها «ابتکار» تازه‌ترین تحولات پیرامون ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی را بررسی می‌کند جهان در شوک شهادت سردار سازوکارهای جبران عقب‌ماندگی در حوزه حمل و نقل عمومی بررسی شد چرخ اتوبوس و مترو در چاله بودجه رئیس‌جمهوری در منزل سردار شهید حاج قاسم سلیمانی: سردار یک سیاستمدار و استراتژیست بود جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران: پاسخ محکمی به آمریکا خواهیم داد علی مطهری: ترامپ هیچ ارزشی برای حاکمیت ملی عراق قائل نیست به احترام سرباز جاودان ایران‏زمین نقش اسطورهای شهید سلیمانی در ژیٔوپلیتیک منطقه ابتکار صلح هرمز؛ طرحی برای احیای سنت گفت‏وگو رضا رسالت