زبان پزشکی

اکبر زمانی‪-‬ میشل فوکو در کتاب پیدایش کلینیک به پزشکی مدرن می پردازد. علمی که از منظر فوکو سعی در کنترل و به نظارت در آوردن بدن دارد. فوکو مفاهیمی چون زیست قدرت و نظارت پزشکی را برای تحلیل پزشکان بکار برد. پزشکان صاحب اقتداری هستند که به عنوان نجات دهندگان جان انسان ها، به آنها قداست می دهند و همواره از طریق گفتمان قوی پزشکی و سازوکارهای پیچیده قدرت درحال تقویت و بازتولید هستند ، از مشروعیت بسیار بالایی برخوردارند ازین جهت اگر به جای کتاب مرجع پزشکی، کتاب مرجع مربوط به ادبیات آتش کشیده می شد، هیچ حرفی شاید بیان نمی شد.
ما بعد از خوانش کتاب پیدایش کلینیک فوکو متوجه می شویم که چگونه پزشکی بدن ها را کنترل می کند و با سرکوب طب سنتی میخواهد خودش تنها درمانگر برای بیماری باشد. توجیهی که پزشکی برای اقتدارش دارد اینست که پزشکی «علمی» است و با همین واژه ی علم کنترل می کند. پزشکی با پیوند
به قدرت‌های سیاسی، اقتصادی و... به حوزه‌های
مختلف زندگی انسانی نفود می کند.


آنچه توجه فوکو را در دنیای پزشکی به خود جلب می‌کند نظارت پزشکی است. احاطه
انسان ها با نظارت پزشکی .
دنیای پزشکی با قدم نهادن در تمام حیطه های زندگی انسان خود را مجاز به نظارت بر آن حوزه ها
دانسته و سعی در اعمال قدرت و نفوذ شدید را دارد. پزشکان در همه جا اعمال قدرت می‌کنند
و درباره هر موضوعی که به نوعی با انسان و کالبد وی در ارتباط باشد نسخه می‌پیچند.
از لحظه تولد تا حتی پس از مرگ هم کالبد انسان را زیر نظر می گیرند. این که نوزاد چگونه به دنیا بیاید، چه طور نگهداری و تغذیه شود، چه قدر و چه اندازه لباس بپوشد و... . درپایان هم پزشکان هستند که زمان و حتی مکان و نوع مرگ بیمار را تعیین می کنند.
در ایران می توانیم چند رخداد را مثال بزنیم که نفوذ پزشکان را متوجه شویم.
مثال اول اینکه مهران مدیری در سریال
«در حاشیه» به نقد جامعه پزشکی در قالب طنز پرداخت که بعد از اعتراض جامعه پزشکی ادامه روند ساخت سریال بنحوی ماست مالی شد. مثال بعدی به ماجرای مالیات دادن پزشکان مربوط می‌شود. بی‌اعتنایی آشکار پزشکان
به قانون نصب سامانه‌های فروش سازمان امور مالیاتی (کارتخوان هوشمند) مساله‌ای دیگر از جامعه پزشکی است. حالا هم به خاطر
کتاب سوزی اینچنین هیاهو راه انداختند معاون وزیر بهداشت در مورد رخداد
کتاب سوزی کتاب مرجع پزشکی گفتند: آنچه مایه تاسف است فقط خالی بودن دست
این گروه افراد مدعی از نقد علمی نیست، بلکه سکوت و عدم برخورد قاطع مراجع علمی، فرهنگی در برابر چنین رفتارهایی است. فوکو آنچه که ما در لوای علم به دوش
می کشیم را با واژه های نظارت و کنترل بدن
بهمراه می آورد. کما اینکه این واژه یعنی علم، دهان بندی برای گله و شکایت است. درست است که کتاب سوزی در هر سطحی بی مورد است ولی اگر پزشکی واقعا از سطح بالایی از اطمینان برخوردار است چرا باید بخاطر
آتش سوزی یک کتاب اینچنین برآشفته شود؟
زبان و گفتمان پزشکی از مسائلی است که فوکو تاکید فراوانی بر اهمیت آن در شکل‌گیری قدرت و قداست پزشکان دارد.
زبان پزشکی امری است که در ساخت، حفظ
و بازتولید قدرت پزشکی نقشی اساسی
بر عهده دارد.