چطور می‌توان هزینه‌های درمان سطان کودکان را کاهش داد؟ «آگاهی» حلقه جامانده مبارزه با سرطان

گروه جامعه: سرطان کودکان یک مشکل جهانی است. در سراسر جهان هر 2 دقیقه یکبار پزشکان به خانواده‌ها درباره تشخیص سرطان کودکانشان می‌گویند. حقایق و اطلاعات موجود‌، طبیعت دلهره‫آور سرطان کودک را نشان می‌دهد؛ آماری که حکایت از مبارزه بسیاری از کودکان در سراسر جهان با این بیماری سخت دارد. با این حال پزشکان و فعالان این عرصه که کودکان و خانواده‌هایشان را در مسیر سخت مبارزه سرطان یاری می‌دهند معتقدند ایجاد آگاهی در‫خصوص سرطان کودکان هزینه‌های درمان را کاهش می‌دهد.
سرطان یک مشکل عمده بهداشت عمومی در سراسر جهان است و دومین عامل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده به شمار می‌رود. از سال ۱۹۷۵ به دلایل ناشناخته، میزان شیوع کلی سرطان در کودکان و نوجوانان با اندکی افزایش (‫۷ درصد در سال) رشد داشته است. در مقابل، میزان مرگ و میر در برخی دهه‌ها به طور مداوم کاهش یافته است. این پیشرفت نشان دهنده کاهش چشمگیر مرگ و میر لوسمی در کودکان (۸۳ درصد و در بزرگسالان ۶۸ درصد) است. میزان ترمیم ۹۰ تا ۱۰۰ درصد برای لوسمی لنفوسیتی حاد کودکان طی ۴ دهه گذشته در درجه اول از طریق بهینه‫سازی عوامل شیمی درمانی مبتنی بر توسعه روش‫های درمانی جدید حاصل شده است. ۸۴ درصد کاهش قابل توجه مرگ و میر نیز از ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۷ در لنفوم رخ داده است. (در کودکان ۸۰ درصد و در نوجوانان ۸۲ درصد) و تومورهای مغزی و سایر سرطان‫های سیستم‫های عصبی (به ترتیب ۳۶ درصد و ۳۸ درصد) بهبود داشته‫اند. میزان بقاء نسبی ۵ ساله در همه سرطان‫ها از ۵۸ درصد در اواسط دهه ۱۹۷۰ به ۸۴ درصد طی سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ برای کودکان و از ۶۸ درصد به ۸۵ درصد برای نوجوانان رسیده است. دلیل این بهبود‌ها دست‌یابی به روش‌های تشخیص سریع‌تر بیماری و درمان‌های مبتنی بر دانش است، با این حال‌‫ بقا از نظر نوع و سن در سرطان متفاوت است.
سرطان دومین علت مرگ و میر در سطح جهان است و سالانه بیش از ۹ میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشاند. در جهان‌، حدود یکی از ۶ مرگ و میر ناشی از سرطان است و به گفته حسن ابوالقاسمی رئیس کنگره خون و سرطان کودکان، در ایران سالانه 3 هزار و 500 کودک به سرطان خون مبتلا می‌شوند که زیر 15 سال هستند که این تعداد 3 درصد سرطان‌های کشور را در‫بر می‌گیرد. از این تعداد بیش از 85 درصد سرطان‌های کودکان بهبود می‌یابد و درمان آنها به صورت قطعی است و امکان بروز آن در سال‌های دیگر وجود ندارد. به گفته او، امروزه هیچ خانواده‌ای به دلیل هزینه‌های درمان سرطان از ادامه درمان بیماری کودک خود خودداری نمی‌کند. آنطور که رئیس کنگره خون و سرطان کودکان گفته است: «داروهای کودکان مبتلا به سرطان جزو داروهای گران‫قیمت نیست و برای درمان آنها از چند داروی قدیمی استفاده می‫شود. کمتر از 10 درصد داروهای این بیماران جزو داروهای جدید هستند و این مسئله به دلیل تاثیر‫گذاری داروهای قدیمی و کنترل تب و عفونت ناشی از استفاده از این داروها توسط متخصصین است.» به گفته او، میزان استفاده از داروهای قدیمی در درمان سرطان کودکان را می‌توان 95 درصد عنوان کرد. البته در‫صورتی که وی به پیوند مغز استخوان و بستری‌های طولانی مدت نیاز پیدا کند هزینه درمان وی افزایش پیدا خواهد کرد. نگرانی‫ای که در‫خصوص بیماری‌های کودکان مبتلا به سرطان وجود دارد این است که از برندهای متفرقه کشورهای آمریکای لاتین و هند استفاده ‫می‫شود. سال 91 در بحران دارویی این داروها در کشور دیده شد اما پس از مدتی جمع‌آوری شدند و هم‌اکنون برندهای معتبر این داروها در کشور وجود دارد.
با وجود موانع و مشکلاتی که پیش پای درمان کودکان سرطانی در ایران وجود دارد اما فعالان و کمک‫رسانان به خانواده‌های دارای عضو سرطانی معتقدند که ایجاد آگاهی درخصوص سرطان کودکان هزینه‌های درمان را کاهش می‌دهد.


آراسب احمدیان، مدیرعامل محک، موسسه‌ای که سال‌ها است در‫خصوص درمان کودکان سرطانی فعالیت می‌کند، معتقد است: «افزایش آگاهی عمومی درباره سرطان کودکان باعث تشخیص زود‫هنگام بیماری می‌شود و این مهم ضمن افزایش اثر‫بخشی درمان، هزینه‌ها را نیز کاهش می‌دهد.» وی در تشریح اهداف بیانیه چشم‫انداز این موسسه درخصوص ارتقای سطح آموزش سرطان کودکان در جامعه ادامه داد: «محک در تلاش است در سایه آموزش و اطلاع‌رسانی، بیماری کودکان در مراحل اولیه تشخیص داده ‌شود و از لحظه تشخیص بیماری کودک و خانواده وی تحت حمایت قرار می‌گیرند.» احمدیان با اشاره به اینکه بیانیه چشم‫انداز محک از طریق سایت محک برای عموم قابل مشاهده است، عنوان کرد: «محک باید جامعه را نسبت به آخرین اخبار در ارتباط با سرطان آگاه ساخته و مناسب‌ترین اطلاعات، توصیه‌ها و منابع لازم را در اختیار جامعه قرار می‌دهد. بخش دیگری از این بیانیه تاکید دارد که از طریق گسترش همکاری با موسسات تحقیقاتی و درمانی ملی و بین‌المللی فعال در زمینه سرطان، به کاهش نرخ ابتلا به سرطان در کودکان و روش‌های موثر درمان دست خواهد یافت.»
مدیر‫عامل محک گفت: «به منظور تحقق اهداف پیش روی بیانیه چشم‫انداز موسسه سعی در توسعه همکاری‌های ملی و بین‌المللی با سازمان‌ها و نهادهای مردم‌نهاد مطرح و فعال در این حوزه دارد. اخیراً نیز همزمان با روز جهانی سرطان، طی همکاری مشترک این موسسه با انجمن کنترل جهانی سرطان (UICC) کمپین روز جهانی سرطان در ایران از 15 بهمن تا امروز که روز جهانی سرطان کودک است برگزار شد.» احمدیان با اشاره به فعالیت‌های این موسسه به عنوان برترین خیریه جهان در کمپین (UICC) ادامه داد: «محک با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشارکت مدنی، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، نیکوکاران، داوطلبان موسسه، هنرمندان، یاوران رسانه‌ای و همچنین سایر ظرفیت‌های ارتباطی نزدیک به 30 عنوان فعالیت را به منظور افزایش آگاهی‌رسانی و ترغیب افراد جامعه به حضور در کمپین پیش‌بینی و اجرا کرده است. از این میان می‌توان به اهم این فعالیت‌ها نظیر حضور در مدارس جهت معرفی محک و کمپین و درست کردن اوریگامی با دانش‌آموزان جهت آموزش فرهنگ نیکوکاری به آنها، نورپردازی نارنجی برج آزادی و دیگر مراکز تجاری و معروف شهر، توزیع روبان طلایی میان نیکوکاران، اطلاع‌رسانی درخصوص سرطان‌های شایع کودکان، برگزاری کارگاه آموزشی درخصوص سرطان بزرگسالان و معرفی راه‌های پیشگیری از آن‫ اشاره کرد.» مدیرعامل محک اجرای این اقدامات توسط یکی از قدیمی‌ترین موسسات خیریه فعال در حوزه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان را اثر بخش دانست و عنوان کرد: «نگاه به آمار کودکان مبتلا به سرطان، بار دیگر ضرورت ایجاد آگاهی در این زمینه را یادآوری می‌کند. هم اکنون بیش از 19 هزار کودک مبتلا به سرطان تحت درمان در سراسر کشور تحت حمایت هستند و روزانه 6 کودک جدید نیز به جمع کودکان تحت حمایت محک اضافه می‌شود. اینکه مردم نسبت به موضوع سرطان کودک آگاه شوند و بتوانند به صورت داوطلبانه از ایشان حمایت کنند نقش موثری در ارائه خدمات درمانی و حمایتی به آنها دارد.»