همتی: به دام نیفتید

گروه اقتصادی
این روزها ارز بخریم یا ارز نخریم؟این سؤال اکثر افرادی است که نگران کاهش ارزش پولشان هستند. آنها با خرید سهام از بورس آشنا نیستند و باوری هم به سپرده‌گذاری ندارند، برای همین، به خرید دلار و یورو پناه می‌برند، اما آیا این تصمیم درست است؟
اول این را بدانیم که مطابق روال این رفتار کلان بازار ارز، همه ساله در ماه پایان سالی به‌دلیل افزایش تقاضای تجاری و مصرفی؛ نرخ ارز در بازار دستخوش تغییر می‌شود، طی چند روز گذشته نیز این بازار به همین ترتیب با افزایش تقاضا رو به رو شده است، اما رشد تقاضا صرفاً از محل خرید برای مصرف نبوده است و با اعلام خبر مربوط به اف ای تی اف و ورود متغیرهای روانی، بازار ارز با رفتارهای هیجانی مواجه شده است. رشد نرخ ارز طی روزهای اخیر ناشی از تقویت مجدد انتظارات نسبت به افزایش نرخ ارز در این بازار است، غالب مراجعه‌کنندگان به این بازار تصور می‌کنند که ارز گران می‌شود و آنها سود کسب می‌کنند. شماری از سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای هم صرفاً به‌دلیل حفظ ارزش ریال‌شان دست به خرید ارز می‌زنند، این در حالی است که این افراد کمتر به سابقه و پیشینه رفتار بازار به‌عنوان بازاری که بازده کمتری نسبت به سایر بازارها دارند، توجه می‌کنند.
بررسی بازار ارز نشان می‌دهد که این بازار درمقایسه با بازاری همچون بورس ومسکن در بلند مدت بازده کمتری داشته و در عمل سرمایه‌گذاری در آن نه تنها باعث حفظ ارزش پول داخلی(ریال)در برابر تورم نمی‌شود، بلکه به‌دلیل خواب طولانی پول در این بازار یعنی حبس ارز خانگی، باعث زیان خریدار هم می‌شود. اینجاست که این سؤال مطرح می‌شود که ارز بخریم یا ارز نخریم. توصیه ما به‌عنوان روزنامه با عنایت به سابقه و روند سرمایه‌گذاری و بازده یا سودآوری در این بازار پاسخ قاطع خیر است ؛چرا؟


دلیل اول، بررسی بازده نرخ ارز نشان می‌دهد که مثلاً دلار از ابتدای امسال تا به دیروز مطابق نرخ صرافی‌ها فقط 14. 4 درصد سوددهی داشته است. اول امسال نرخ دلار در صرافی‌ها حدود 12 هزار و 800 تومان بود که دیروز به 14 هزار و 570 تومان رسید. دلار بازار آزاد هم 15 هزار و 570 تومان قیمت خورد. اما در همین مدت میانگین نرخ تورم از ابتدای بهمن سال 97 تا بهمن 98 معادل 37 درصد بوده است. یعنی اینکه خریدار دلار بیش از 14 درصد سود کرده اما 37 درصد تورم یکساله متحمل شده است. این در حالی است که بازده بورس در همین مدت بیش از 179 درصد بوده است.
دومین دلیل برای پرهیز از سرمایه‌گذاری در بازار ارز یا خرید دلار، وجود ریسک مداخله بانک مرکزی در این بازار است. ارز برای حاکمیت‌ها یک مقوله راهبردی است که روابط اقتصادی کشور‌ها را تنظیم می‌کند.  به همین دلیل بانک مرکزی هیچ گاه در این برهه و نه در برهه دیگر اجازه رشد بی‌مهابای ارز را نمی‌دهد. نرخ ارز عامل مؤثری در کنترل تجارت خارجی، نرخ تورم، ایجاد اشتغال، رشد اقتصادی و مبادلات خارجی است، بنابراین بانک‌های مرکزی اجازه سفته بازی و دلال بازی در این بازار را نمی‌دهند.
سخنان دیروز رئیس کل بانک مرکزی یک سیگنال بزرگ به کسانی بود که خواهان خرید ارز و فروش آن در نرخ بالاتر هستند.  بانک مرکزی به‌عنوان نهاد تنظیم گر نرخ ارز می‌گوید که این نهاد به‌صورت هیجانی با بازار ارز برخورد نمی‌کند. همتی، با بیان اینکه با هیجانات بازار به طور هیجانی برخورد نمی‌کنیم، گفت: این بانک، تحمیل شوک به بازار ارز را با رویکرد اصولی و استفاده از امکانات و روش‌های تجربه شده خود در طول ماه‌های گذشته و با صبر و تدبیر، خنثی و ثبات لازم را به بازار بازمی‌گرداند.
«عبدالناصر همتی» دیروز در صفحه اینستاگرام خود نوشت: در خصوص آنچه موجب تصمیم FATF برای اعلام اقدامات تقابلی علیه ایران شد و مطابق انتظار موجب خرسندی دولت امریکا و موجه نشان دادن تحریم‌های ظالمانه آنها شد، صحبتی نمی‌کنم.
وی تأکید کرد: به‌دنبال این اقدام، همانگونه که قبلاً تأکید کردم گروهی در تلاش بوده و هستند تا با ایجاد فضای روانی، بی‌ثباتی و نیز اعلام نرخ‌های بی‌پایه و غیرمعاملاتی در فضای مجازی در چارچوب فشار حداکثری امریکا این تصمیمات را تکمیل کرده و ثبات بازارها از جمله بازار ارز را دوباره به هم بزنند. همتی ادامه داد: بانک مرکزی با هیجانات بازار هیجانی برخورد نمی‌کند، بلکه با رویکرد اصولی و استفاده از امکانات و روش‌های تجربه شده خود در طول ماه‌های گذشته و با رهیافت صبر و تدبیر، تلاش‌ها برای سفته‌بازی از طریق تحمیل شوک به بازار ارز را با تقویت اقدامات در دست اجرا، خنثی و ثبات لازم را به بازار اعاده خواهد کرد.  رئیس کل بانک مرکزی گفت: به هموطنان نیز توصیه می‌کنم از ورود به دام روانی سفته‌بازان و سودجویان پرهیز کنند.
در یک کلام، حرف‌های «همتی» را جدی بگیرید و به دام شبه تحلیلگران حاضر در شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی نیفتید. بانک مرکزی با سازوکارهای تحت اختیار اجازه رشد فزاینده نرخ ارز را نمی‌دهد، چرا که آنچه خریداران  ارز به‌دنبال آن هستند یعنی سوداگری ارزی در عمل باعث اختلال در بازار و اقتصاد می‌شود و این چیزی نیست که نهادهای حاکمیتی اجازه بروز و ظهور آن را بدهند.