آماده باش نیروهای واکنش سریع

 [ملیحه محمودخواه] باران و برف شدید و بسیار سنگین در راه است، این خبری است که سازمان هواشناسی اعلام کرده و از ورود موج جدیدی خبر داده است که بارندگی‌های شدیدی به دنبال خواهد داشت. بارندگی‌ها آن‌قدر زیاد تخمین زده شده که سازمان مدیریت بحران نیز اطلاعیه صادر کرده و هشدار داده است که همه باید شرایط را برای کاهش آسیب‌ها در مناطقی مانند لرستان، خوزستان و چهارمحال‌وبختیاری که میزان بارندگی‌ها در آنها بالاست، مهیا کنند. جمعیت هلال‌احمر نیز آمادگی‌های لازم برای مقابله با سیل پیش‌رو را دارد و تمامی نیروهای امدادی در استان لرستان، خوزستان و چهارمحال‌وبختیاری در آمده‌باش کامل هستند و با پیش‌بینی‌های انجام‌شده گمان می‌رود خسارت‌های کمتری نسبت به بارندگی‌های اول ‌سال داشته باشیم.
احد وظیفه، رئیس مرکز خشکسالی کشور  معتقد است میزان این بارندگی‌ها از باران‌هایی که در آغاز‌ سال 98 آمد و کلی خسارت به بار آورد، بیشتر است. او به «شهروند» می‌گوید: «در فاصله روز سه‌شنبه تا چهارشنبه در استان برخی از استان‌ها آن‌قدر باران خواهیم داشت که سیلاب به راه خواهد افتاد، البته این بارندگی‌ها در پایین‌دست به صورت باران و در ارتفاعات به صورت برف خواهد بود، اما چون سامانه گرم را نیز به دنبال خواهند داشت، این برف نیز ذوب می‌شود و  به آب بارانی که در پایین‌دست باریده است، اضافه می‌شود که سبب می‌شود میزان آب رودخانه‌ها بیشتر و مسیل‌ها و رودخانه‌ها سیلابی شود.
این کارشناس توضیح می‌دهد که این وضع سیلابی در بخش رودخانه‌های  کرخه، کارون و دز بیشتر است و این مناطق را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این باران‌ها تا چهارشنبه ادامه پیدامی‌کند و شرایط برای هموطنانی که در این منطقه زندگی‌می‌کنند، کمی دشوار می‌شود.
نقشه‌های هواشناسی و سامانه‌هایی که روی کشور ما درحال حرکت است، نشان می‌دهد بارش خیلی سنگینی در محدوده جنوب‌غرب کشور خواهیم داشت که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد میزان این بارندگی‌ها در برخی از مناطق از 100 میلی‌متر بیشتر خواهد بود و در برخی از مناطق دیگر تا 200 میلی‌متر خواهد رسید. علت این بارش‌ها را وظیفه رطوبت خوبی می‌داند که از اقیانوس هند حرکت کرده‌اند و پس از عبور از عربستان و دریای سرخ این ابرهای باران‌زا را به کشور ما هدایت می‌کنند. این رطوبت بسیار بالا سبب رشد ابرهای قائم و پربارش می‌شود. وظیفه می‌گوید: «این بارش‌ها با خود سیلاب به همراه دارد و دیگر نمی‌توان گفت مسئولان غافلگیر می‌شوند و مردم نیز با توجه به شرایط موقعیتی و منطقه‌ای که ساکن هستند، باید شرایط را برای حفظ بیشتر جان خود و خانواده خود مهیا کنند. هر کسی بسته به شرایطی که دارد، باید نسبت به این بارش‌ها آمادگی پیدا کند. شغل بیشتر مردم در این مناطق دامداری است و حفظ این دام‌ها برای این خانواده‌ها بسیار اهمیت دارد، به همین دلیل توصیه می‌شود روز سه‌شنبه و چهارشنبه دامداران از بردن دام‌های خود به ارتفاعات برای چِرا بپرهیزند و دام‌های خود را از مسیرهایی که احتمال سیلاب در آنها وجود دارد، دور کنند، زیرا سیستم این باران به گونه‌ای است که ابتدا به تدریج می‌بارد و با گذشت زمان شدت آن افزایش پیدا می‌کند، به همین دلیل نباید به بهانه آنکه باران نم‌نم می‌بارد، فکر کنند خطری نخواهد داشت، زیرا طبق پیش‌بینی‌ها این باران‌ها به تدریج افزایش پیدا می‌کند و این اتفاق سبب می‌شود برای اقدامات احتیاطی فرصت داشته باشیم. به عقیده این کارشناس هواشناسی یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید در چنین شرایطی به عمل بیاید این است که کانال‌های خروجی آب لایروبی شود تا اتفاقات تلخی که اول ‌سال داشتیم، در آخر‌ سال تکرار نشود.


کشاورزان گروه دومی هستند که ممکن است این باران‌ها آنها را بیشتر از سایرین درگیر کند. با وجود آنکه کشاورزی شغل قالب مردم در این منطقه نیست، اما با این حال باید آنها نیز در این شرایط احتیاط لازم را داشته باشند.
سدها خالی است
رئیس مرکز خشکسالی کشور معتقد است بارندگی‌ها از آغاز فصل بارش در این محدوده حدود 41‌درصد کمتر از حد نرمال بوده و این سبب شده وضع سدها نسبت به اوایل‌ سال بهتر باشد. به نظر می‌رسد بازکردن دریچه سدها ضرورتی نداشته باشد، این سیلاب‌ها می‌تواند وارد سدهای جنوب‌غربی کشور شود و از میزان خسارت‌ها بکاهد، زیرا درحال حاضر سدها ظرفیت خالی و این مسأله جای امیدواری برای کاهش خسارت‌ها دارد، اما با این وجود احتمال آسیب در مناطق روستایی بالاست و ممکن است در این مناطق سیل راهی شود، به همین دلیل به افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند، توصیه می‌کنیم سه‌‌شنبه و چهارشنبه احتیاط‌های لازم را برای کاهش آسیب‌های احتمالی انجام دهند.
وظیفه توصیه می‌کند: «در این بارندگی‌ها از تردد‌های غیرضروری در مناطق پربارش خودداری کنید، زیرا در برخی از مناطق آب تجمع می‌کند و به دلیل گل‌آلودبودن نمی‌توان عمق آن را تشخیص داد و فقط کافی است آب  حدود 20 سانت بالا بیاید تا خودروهای عبوری از این مناطق را از مسیر خود منحرف کند.»
او تاکید می‌کند: «فقط این موضوع را هشدار می‌دهیم که سیلاب در این مناطق رخ خواهد داد و مردم براساس شرایط زندگی آمادگی پیشگیری از خطرهای احتمالی را داشته باشند.»
 
مسئولان محلی مردم را از سیل آگاه کنند
ستاد بحران کشور نیز به باران‌های پیش‌رو واکنش نشان و هشدار داد که با توجه به اثر مخاطرات احتمالی باید تمام راه‌های منتهی به رودخانه‌هایی که سیل در آنها جریان دارد؛ در صورت ریسک بالا با همکاری پلیس راهور مسدود شود و از تجمع مردم در کنار رودخانه‌های خروشان و ناایمن با همکاری نیروهای انتظامی جلوگیری شود.
مسئولان ستاد بحران اعلام کردند مسئولان محلی مانند دهیاران نیز در جریان این سیلاب قرار بگیرند و ساکنان مناطق پایین‌دست در صورت امکان به مناطق دیگر منتقل شوند. با هشدار این ستاد قرار شد سازمان‌های امدادی سیستم‌های ارتباطی خود ازجمله بی‌سیم، تلفن‌همراه، تلفن کابلی و نظایر آن را با بخشداران، مدیران دستگاه‌های اجرایی شهرستان، مدیران استانی و روسای ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران چک کنند تا در صورت نیاز با مشکل مواجه نشوند و در صورت ورود سیلاب به مناطق مسکونی و به منظور جلوگیری از برق‌گرفتگی حتی‌الامکان برق سراسری قطع و از وصل‌کردن و راه‌اندازی شبکه‌های تخریب‌شده جدا خودداری شود و تا زمان برقراری شرایط ایمن این وضع ادامه پیدا کند. ستاد بحران کشور هشدار داد با توجه به احتمال خروج آب از محل پیچان‌رودها (محل پیچ رودخانه‌ها) نسبت به افزایش دیواره رودخانه (سیل‌بند) اقدام لازم انجام شود. هلال‌احمر مثل همیشه آماده
در هر حادثه نخستین گروه امدادی حاضر در صحنه هلال‌احمر است، اما زمانی مسئولیت این جمعیت بیشتر می‌شود که پیش از وقوع حادثه‌ای احتمال رخ‌دادن آن اعلام شده باشد. پیش‌بینی این سیلاب‌ها استارت کار در استان‌های در خطر را زده است و همین موضوع باعث شد جمعیت هلال‌احمر استان لرستان پیشنهاد برگزاری جلسه در ستاد بحران استان لرستان را بدهد.
صارم رضایی، مدیرکل جمعیت هلال‌احمر لرستان در گفت‌وگو با «شهروند» درباره آمادگی هنگام بارش باران در استان  لرستان می‌گوید: «سامانه بارشی‌ای در غرب کشور وارد می‌شود که پیش‌بینی شده باران‌های قابل ملاحظه‌ای با خود به همراه داشته باشد، بنابراین برای اینکه مانند‌ سال گذشته دچار خسارات زیادی در استان نشویم، تلاش کردیم آمادگی‌های لازم را به دست بیاوریم و 11 شهرستان ما در آماده‌باش کامل باشند. نیروهای امدادی، پرسنل و واکنش سریع برای انجام عملیات‌های احتمالی در آماده‌باش کامل هستند، تمامی مرخصی‌ها در استان لغو شده است و همه برای مواجهه با شرایط اضطراری آمادگی دارند. دپوی اقلام امدادی و مواد غذایی در هلال‌احمر استان لرستان تکمیل شده است تا در صورت نیاز از آنها استفاده شود، چادر، پتو و زیرانداز نیز تهیه شده است تا در اختیار مردم قرار گیرد.»
او تأکید کرد که مکان‌های امن در استان برای اسکان اضطراری و برپایی چادر شناسایی شده و مساجد و حسینیه‌ها و برخی از مدارس آماده شده‌اند تا در صورتی که باران مشکلی ایجاد کرد، مردم در این مناطق مستقر شوند. مدیرکل جمعیت هلال‌احمر استان لرستان از ابتکار نیروهای امدادی در تهیه نقشه جامع استان خبر داد و افزود: «نقشه جامع استان را که شامل همه روستاها، بخش‌ها و شهرستان‌های استان است، هلال‌احمر تهیه کرده و موقعیت جغرافیایی و میزان خطر همه این مناطق بررسی شده است. مناطق پرخطر در رصد جمعیت قرار دارد و برای خدمت‌رسانی بیشتر تلاش شده تجهیزات دید در شب تهیه شود و در اختیار تیم‌های واکنش سریع قرار گیرد. تمامی خودروهای امدادی، تلفن‌ها و تجهیزات لازم برای کاهش میزان خسارت‌ها به‌روز و متخصصان آنها را چک کردند تا مشکلی برای امدادرسانی نداشته باشیم.
کارگروه امدادونجات در لرستان تشکیل شده است و همه پرسنل واکنش سریع در آماده‌باش کامل هستند. برای آنکه بتوانیم از این شرایط بدون خسارت عبور کنیم، باید مردم نیز همکاری لازم را با ما داشته باشند و بسیاری از موارد در شبکه‌های استانی به مردم گفته شده است. به خانواده‌هایی که در بستر رودخانه‌ها و مکان‌های خطرناک زندگی می‌کنند، هشدار داده شده است و از آنها خواسته‌ایم در زمان بارندگی در مکان‌های امن ساکن‌شوند، زیرا بستر رودخانه‌ها از ناایمن‌ترین مکان‌ها در زمان وقوع سیلاب است و تجربه بارندگی اوایل امسال نشان داد بیشتر خانه‌هایی که در حریم رودخانه‌ها قرار داشتند، تخریب شدند.
سیل اوایل‌ سال سبب شد خانه‌هایی که در مسیر رودخانه‌ها قرارداشتند، تخریب شود، اما اهالی این روستاها خانه‌های خود را به مکان‌های امن منتقل کردند، به همین دلیل در پلدختر نقاط پرخطر نداریم، اما با وجود این، در این مناطق نیز مکان‌های امن شناسایی شده‌اند تا در صورت ضرورت از آنها استفاده شود. مردم باید از تردد در جاده‌های پرخطر اجتناب کنند و قید کوه‌رفتن در برف را بزنند تا شرایط به حالت پایدار برگردد. این توصیه‌ها را جدی بگیرید اقداماتی که باید هنگام سیل انجام دهیم، به سه دسته اقدامات قبل از سیل، هنگام سیل و بعد از سیل دسته‌بندی می‌شوند. رضایی درخصوص نکاتی که قبل از وقوع سیل باید به آن توجه‌کنیم، می‌گوید: «اگر به هر دلیلی مجبور هستید به مناطقی که خطر سیلاب و سیل وجود دارد، سفر کنید، کیف امداد و لوازم کمک‌های اولیه خود را چک کنید و آن را همراه خود داشته باشید.
حتما قبل از وقوع سیل آب آشامیدنی تمیز ذخیره کنید، زیرا هنگام وقوع سیلاب آب گل‌آلود می‌شود و آب آشامیدنی در دسترس نخواهید داشت.» او توصیه می‌کند در زمانی که اطلاع‌دارید منطقه بارانی است، مقداری غذا به‌صورت کنسرو به همراه خود داشته باشید تا بتوانید در صورت نیاز از آنها استفاده‌کنید. اسناد مهم را در جعبه‌های ضدآب و در سطحی بالا قراردهید تا از آسیب باران در امان بمانند. اگر در خانه  هستید، در مسیر خانه سد یا خاک‌بند بسازید.
اما در زمان وقوع سیلاب اگر ارتباط خود را با نیروهای امدادی از دست دادید، از طریق رسانه‌ها و رادیوها پیگیر شرایط باشید تا در صورتی که دستور تخلیه داده شود، بلافاصله محل را تخلیه کنید. او توصیه می‌کند: «از فاضلاب و جویبارهای به ظاهر آرام دوری‌کنید، زیرا ممکن است ناگهان درگیر سیلاب شوند. فراموش‌نکنید که مناطق کم‌ارتفاع را ترک کنید و به مناطقی دور از رودخانه و محلی مرتفع  پناه ببرید. اما اگر داخل منزل هستید، جریان‌های آب، برق و گاز را قطع کنید. اگر مجبورید مسیری را در آب طی کنید، حتما برای حفظ تعادل خود از چوب‌دستی استفاده کنید و از نقاطی که آب از زانویتان بالاتر رفته است، عبورنکنید. اگر داخل خودرو هستید، خودرو را رها کنید و به محلی مرتفع بروید و به هیچ عنوان در کنار درختانی که در معرض سیل قرار دارند، پناه نگیرید.
هنگام سیل از پل‌های چوبی سست روی رودخانه‌ها عبور نکنید و در جریان سیل شنا نکنید، زیرا بسیاری از تلفات جانی در سیل گذشته بر اثر این کار رخ داده است. به یاد داشته باشید که پس از آنکه سیل تمام شد به نزدیک‌ترین محل امدادرسانی هلال‌احمر مراجعه کنید، زیرا می‌توانید خدمات لازم را از آنها دریافت کنید.
از سیلاب‌های به جا مانده از سیل  دوری کنید، ممکن است این آب با روغن، گازوییل یا فاضلاب آلوده یا بر اثر تماس با خطوط نیروی برق زیر زمینی، جریان برق پیدا کرده باشد. اگر روز را در بیرون از خانه گذرانده‌اید، سعی کنید در ساعات روشنی هوا به خانه بازگردید، چراکه ممکن است هنگام تاریکی شب راه خود را گم کنید و با خطراتی مواجه شوید. لوازم برقی را ابتدا کنترل و بعد خشک کنید.»