حواشی شیوع کووید 19 برای ایرانی ها در روزهای ابتدایی سال 99 بررسی شد تحول تقابل کرونایی

زهرا داستانی
تعطیلات نوروزی به پایان رسیده، اگرچه بنا به تصمیم ستاد ملی کرونا مدارس تا 20 فروردین به تعطیلات خود ادامه می‌دهند و بسیاری از صنوف همچنان بنا به تصمیم همین ستاد تعطیل هستند. بنا به گفته‌های رئیس جمهوری تکلیف آغاز به کار صنوف و مدارس هم به بعد از این تاریخ منتهی شده تا شاید آمارها و گزارش‌های نهایی از بررسی وضعیت شیوع بیماری کووید 19 در ایران بعد از تعطیلاتی که منجر به سفر برخی از افراد به نواحی مختلف ایران شده، مشخص شود. آماری که اگر حکایت از وخامت شیوع این بیماری در جامعه داشته باشد، آینده، تصمیمات آتی و حتی همراهی دولت و ملت و موضع یکسان آنها را در مبارزه با کرونا تغییر خواهد داد. همراهی و موضع یکسانی که اوج خود را در عدم برگزاری سنت نوروزی سیزده بدر در فضای سبز، پارک‌ها و مراکز تفریحی به نمایش گذاشت.
از زمانی که جهان با کووید 19 آشنا شد و روزها را در هراس از ابتلا به آن گذراند نزدیک به 63 روز می‌‌گذرد، یعنی اولین روزی که ابتلای اولین فرد خارج از شهر ووهان چین در شهر مانیل فیلیپین به کروناویروس جدید ثبت شد. اگرچه ابتلا به کروناویروس جدید در چین از ماه‌های قبل یعنی آذرماه سال 98 آغاز شده بود اما جهان در 13 آبان ماه 98 خطر ابتلا به کروناویروس جدید را آن سوی مرزهای چین جدی گرفت. از آن روز به بعد جهان روزهای ملتهبی را پشت سر گذاشته است. روزهایی که درپی ‌اتخاد درست‌‌ترین تصمیم از قرنطینه تا اعمال محدودیت‌‌های اجتماعی گذشت. ایران تاکنون نیز نزدیک به 46 روز ملتهب را پشت سرگذاشته، روزهایی که دولت و ملت گاهی در تفاوت مواضع و گاه با تشابه مواضع در راستای مقابله با کرونا پشت سر گذاشته‌اند.
در روزهای نخست پیش از اعلام رسمی ثبت اولین فرد مبتلا به کرونا در ایران دولت و ملت هم‏راستا با هم و در تشابه مواضع، شیوع یافتن کروناویروس در ایران را باور نداشتند. زندگی به روال عادی در حال طی شدن بود، هرچند مسئولان و متولیان سلامت در ایران در روزهای بعد اعلام کردند که از همان ابتدا آماده شیوع این بیماری در ایران بودند اما مواضع رسمی آنها حکایت از جدی نبودن شیوع این بیماری در ایران داشت. کمی بعد اما با انتشار تصاویر متعددی از کادر درمانی با لباس مخصوص در حال انتقال بیماران به بیمارستان در فضای مجازی و افزایش نگرانی‌ها از شیوع این بیماری موضع مردم را دگرگون کرد. این تغییر موضوع اما در حالی بود که همچنان متولیان امر تصاویر منتشر شده در فضای مجازی را رد کردند. «شایعه‌انگاری»؛ اولین واکنش دولت به شیوع خبرهایی درباره کرونا در ایران بود. واکنشی که به بازداشت عوامل انتشار شایعه کرونا در استان‌های مختلف ایران توسط پلیس فتا در اواسط بهمن ماه 98 منجر شد. در روز ۳۰ بهمن 98 با اعلام رسمی نخستین موارد احتمالی ابتلا به ویروس کرونا در شهر قم، اعلام خبر آغاز آزمایش‌های تکمیلی جهت بررسی نهایی و ساعتی بعد تایید مرگ 2 نفر مبتلا به کرونا ویروس جدید از سوی وزارت بهداشت موضع رسمی دولت تغییر کرد. مسئولان با استقرار کردن گروه‌های شناسایی و مدیریت بیماری‌های واگیر و تیم‌های واکنش سریع در شهر قم نشان دادن که کرونا تبدیل به یک موضوع جدی برای ایران شده است. هرچند همچنان در ادامه مسیر به موضع گذشته خود با رویکردی دیگر بازگشتند.


«ساده‌انگاری»؛ دومین واکنش دولت پس از اعلام رسمی خبر شیوع کروناویروس در ایران بود. خبری که خطر ابتلا به این بیماری را برای مردم جدی‌تر و آنها را راهی داروخانه‌ها برای خرید ماسک و دستکش و الکل کرد. در این شرایط بود که دولت با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی چون رسانه‌‌ ملی و سایر رسانه‌های مجازی به فکر کاهش تنش‌های روانی این بیماری افتاد. موج مصاحبه‌ها، گفت‌وگوها و گزارش‌های خبری درباره آمار 2 درصدی مرگ و میر کرونا و خطرناک بودن آنفولانزا، کاهش ایمنی بدن به وسیله مواجه با اخبار بد و استرس‌زا، بیان اظهاراتی درباره از سر گذراندن بیماری کرونا در خانه از زبان مجریان، پزشکان و کادر درمان و مسئولان و متولیان امر، تشویق مردم به بی‌توجهی به شایعاتی که در فضای مجازی می‌پیچد و آموزش‌هایی برای افزایش ایمنی بدن با خوردن ویتامین‌‌ها و ورزش و البته رعایت نکات بهداشتی از جمله شستن دست. همه اینها اما در کنار رویارویی دولت با موج موافقت مردم با قرنطینه شهرهای آلوده از جمله قم بود. قرنطینه‌ای که ابتدا از سوی دبیر ستاد ویژه مدیریت پیشگیری از آلودگی با ویروس کرونا و معاون وزیر بهداشت یک ایده قرون وسطایی خوانده شد اما چین در حال اجرای آن بود. او گفت: «قرنطینه برای قبل از جنگ جهانی اول برای طاعون و وبا است و چینی‌ها نیز در حال حاضر از قرنطینه‌ای که شده راضی نیستند. قرنطینه تبعاتی دارد و ما با قرنطینه موافق نیستیم.»
تعطیلی مدارس به صورت پراکنده اما نشان داد که اولین واکنش در برابر کرونا باید کاهش اجتماعات انسانی باشد. اجتماعاتی که کم کم با افزایش تعداد مبتلایان و پذیرش این موضوع از سوی دولت با اعلام آمارهای روزانه از تعداد مبتلایان و فوتی‌ها دایره‌شان افزایش یافت و ابتدا سراسر مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و حتی حوزه‌های علمیه و سپس اجتماعات دیگری چون مساجد، حرم‌های مطهر امامان، نماز جمعه‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی، بازی‌ها و مسابقات ورزشی و سایر رویدادها تعطیل شدند. دولت با افزایش آمار مبتلایان و افزایش شمار فوت‌شدگان با این بیماری وارد موضع دیگری شد. موضعی که حالا با موضع مردم تفاوت داشت. مردمی که متاثر از موضع پیشین مسئولان بیماری کووید 19 را جدی تلقی نمی‌کردند و حالا به عامل شیوع بیماری و افزایش تعداد قربانیان بدل شده‌ بودند. اوج رویاروی‌ها مواضع متفاوت دولت و ملت گاهی خود را در تجمع برخی از افراد در مخالفت با بسته شدن درب‌های حرم‌های مطهر امامان، گاهی در شلوغی بازارها شب عید، گاهی در مراجعه بی‌مورد مردم به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بی‌توجهی به هشدار «در خانه بمانیم» با آغاز سفرهای نوروزی به خصوص از تهران به سایر استان‌های ایران، تجمع در پارک‌ها و مراکز تفریحی و تفرجی نمایان می‌کرد. تغییر موضع دولت اما با تغییر مکان برگزاری نشست‌های هیئت دولت برای ایجاد فاصله لازم بین اعضای دولت، بستن مبادی ورود و خروج استان‌ها، بستن پارک‌ها از جمله پارک چیتگر تهران،‌ تعطیلی برخی از اصناف، تعطیلی برخی ادارات دولتی و شیف‌بندی در برخی ادارات دیگر برای کاهش تجمع و افزودن اصطلاح جدیدی به ادبیات رسمی مسئولان چون «فاصله اجتماعی» و مطرح کردن آن به عنوان یک طرح برای مقابله با کرونا تحت عنوان «فاصله‌گذاری اجتماعی» به اوج خود رسید.
جدیت دولت و مسئولان برای به حداقل رساندن تجمعات انسانی برای مقابله با کرونا اما موضع بخشی از مردمی که خطر کرونا را جدی تلقی نکرده بودند تغییر داد. این تغییر موضع سبب شد تا بعد از مدت‌ها مواضع دولت و ملت موضعی یکسان شود و اوج این تشابه موضع در تبعیت مردم از هشدارهای مسئولان در عیددیدنی و پارک‌های خالی در روز 13 فروردین به نمایش درآید.
با این حال اما تعطیلات نوروزی به اتمام رسیده و خبرها حکایت از بازگشت زندگی به شرایط عادی گذشته با وجود ادامه دار بودن روند افزایشی تعداد مبتلایان به بیماری کووید 19 دارد. طبق گفته‌های قاسم نوده فراهانی رئیس اتاق اصناف تهران، واحد‌هایی صنفی بعد از روز بیست و سوم فروردین بازگشایی می‌شوند. یعنی باز شدن واحد‌های صنفی به بعد از تعطیلات نیمه شعبان و آخر هفته موکول خواهد شد. تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها گرچه مشخص نیست، اما مشخص شدن تکلیف‏شان به بعد از همین تاریخ موکول شده است. معاون وزیر صمت در نامه‌ای از بازگشایی قطعی کسب و کارها خبر داده و وزیر بهداشت به این تصمیم انتقاد کرده است. حسن روحانی در اظهارات اخیرش از پذیرش شرایط و زندگی با وجود کرونا در ماه‌های آتی یا شاید یک یا دو سال آینده خبر داده است. گویا دولت قرار است دوباره از موضع خود عبور کند و موضع مغایر با موضع کنونی مردم داشته باشد. به نظر می‌رسد بحران اقتصادی که در تمامی پیش‌بینی‌ها از پسا کرونا دیده می‌شود، سبب چنین تغییر موضعی در دولت شده است. موضعی که می‌تواند بخش‌هایی از مردم را نیز با خود همنوا کند. همان طور که همچنان جیب خالی بسیاری از افراد را به خیابان کشیده است. ویدئوی پیر مرد دستفروش دم مترو که می‌گوید دو روز است که پول ندارد برای بچه‌هایش پنیر بخرد مویید این ماجرا است. با ادامه‏دار شدن کرونا و نمایان شدن هرچه بیشتر پیامدهای اقتصادی آن، ممکن است بخشی این ایده ذهن بخشی از مردم و حاکمیت را فرا گیرد که تعلیق فعالیت اقتصادی بدتر از کرونا است. اما همین ایده می‌تواند به افزایش شمار مبتلایان و قربانیان این بیماری بیفزاید. با این حال باید منتظر بود و دید که دولت پس از روز بیستم چه تصمیم برای ادامه زندگی در ایران اتخاذ می‌کند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» برنامه‌های نوروزی صدا و سیما را مرور می‌کند «دوپینگ» تلویزیون در «عصر جدید» کرونایی! محمدعلی وکیلی کرونا و دگرگونی ارزش‌ها! «ابتکار» سازوکار حمایت دولت از کسب و کارها در شرایط بحران کرونا را بررسی کرد ماموریت غیر ممکن درمان اقتصاد مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با «ابتکار» از موانع پیش‌پای دولت در تصمیم‌گیری می‌گوید آغاز و پایان سخت دولت بسته نظام بانکی برای جهش تولید مسکن مشخص شد اعطای ۱۴۰ هزار وام مسکن ملی حواشی شیوع کووید 19 برای ایرانی ها در روزهای ابتدایی سال 99 بررسی شد تحول تقابل کرونایی «ابتکار» تازه‌ترین تحرکات نظامی ایالات متحده در منطقه را بررسی می‌کند کابوس دوباره جنگ خلیج‌فارس در پیام نوروزی سال جدید رهبر انقلاب سال ۱۳۹۹ را سال «جهش تولید» نامگذاری کردند در تماس با ۷ عضو کابینه و رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد دستورات رئیس‌جمهوری در مدیریت کرونا و کمک به کسب و کارهای آسیب دیده میرسلیم: اقتصادمان در حال غرق‌شدن نیست که کسی بخواهد نجاتش بدهد آیا می‌توانیم شاهد نظارت گسترده در برخی از کشور‌های اروپایی باشیم؟ مبارزه با کرونا یا نقض آزادی‌های مدنی در اروپا